Wydawałoby się, że miesiączka to nieodłączny, comiesięczny towarzysz każdej zdrowej kobiety, która nie jest w ciąży, i która nie miała jeszcze menopauzy (czyli ostatniej miesiączki w życiu). Podobnie jest z bólami menstruacyjnymi, nieodłącznym towarzyszem comiesięcznego krwawienia. Tak jednak nie jest. O czym świadczą bóle menstruacyjne, które nie kończą się okresem?
Spis treści
- Bóle menstruacyjne to dobry znak
- Bóle menstruacyjne bez okresu - objaw ciąży
- Bóle menstruacyjne a nagła utrata wagi
- Bóle menstruacyjne z powodu otyłości
- Bóle menstruacyjne wywołane stresem lub przemęczeniem
- Bóle menstruacyjne przy infekcji
- Bóle menstruacyjne w zespole policystycznych jajników
- Bóle menstruacyjne a przyjmowanie niektórych leków
Bóle menstruacyjne to dobry znak
Cykl miesiączkowy, a wraz z nim wszystkie objawy, które mu towarzyszą (m.in. bóle menstruacyjne) to w pewnym sensie wyznacznik prawidłowej pracy układu hormonalnego.
Reguluje go układ: podwzgórze – przysadka mózgowa – jajniki. Znajdujące się w mózgu podwzgórze pobudza przysadkę do wydzielania dwóch hormonów: FSH i LH.
FSH odpowiada za dojrzewanie pęcherzyka Graafa, który w stosownym momencie uwalnia komórkę jajową. LH z kolei – konkretnie wzrost jego poziomu – jest dla jajników sygnałem do owulacji i wytworzenia ciałka żółtego, które uwalnia hormon – progesteron.
Jakikolwiek brak równowagi w tym całym sterowanym hormonami procesie może doprowadzić do tzw. wtórnego braku miesiączki. To sytuacja, w której okres nie pojawia się w spodziewanym terminie, choć wcześniej wszystko było w porządku.
Czytaj również: Spóźniający się okres - przyczyny spóźniania się okresu
Jednodniowy okres i plamienie. Przyczyny jednodniowych krwawień
Bóle menstruacyjne bez okresu - objaw ciąży
Jednak brak miesiączki nie zawsze jest spowodowany problemami hormonalnymi. Lista przyczyn, z jakich bóle menstruacyjne mogą się pojawić mimo braku okresu, jest dość długa. Oto najczęstsze z nich.
Bóle menstruacyjne w terminie miesiączki, ale bez krwawienia są częstym, i najzupełniej prawidłowym, objawem wczesnej ciąży. Pojawiają się na skutek pierwszych z całego ciągu zmian hormonalnych, jakie przygotowują organizm do ciąży: na skutek działania hormonów rozluźniają się stawy krzyżowo-biodrowe i rozciągają więzadła podtrzymujące macicę, co powoduje odczucia zbliżone do tych, jakie odczuwane są w terminie miesiączki.
Bóle menstruacyjne a nagła utrata wagi
Jeśli ostatnio sporo schudłaś, również możesz nie mieć miesiączki, mimo odczuwania typowego dla menstruacji bólu. Mechanizm tego zjawiska jest już dość dobrze poznany.
Tzw. funkcja endokrynna jajników, czyli produkowanie przez nie hormonów, dzięki którym pojawia się miesiączka, zależy bowiem nie tylko od hormonów wydzielanych przez przysadkę mózgową, lecz również od wydzielanych przez tkankę tłuszczową substancji o działaniu hormonopodobnym.
Jeśli – na przykład na skutek drastycznej diety – tkanki tłuszczowej nagle ubędzie, krwawienie miesiączkowe może się nie pojawić, mimo że w jego spodziewanym terminie pojawi się charakterystyczny ból brzucha.
Bóle menstruacyjne z powodu otyłości
Brak miesiączki mimo odczuwanego bólu menstruacyjnego niekiedy pojawia się również przy otyłości. Oczywiście, nie sposób z tygodnia na tydzień przybrać na wadze kilkunastu kilogramów – nawet jeśli masz niepohamowany apetyt, organizm potrzebuje czasu by odłożyć zapas tkanki tłuszczowej.
Komórki tej tkanki wytwarzają zaś czynnik wzrostu IGF, którego działanie jest podobne do insuliny. Im więcej tkanki, tym więcej produkuje ona – i uwalnia – owej substancji.
Jej działanie nie jest obojętne dla organizmu: doprowadza ona do insulinooporności (czyli braku wrażliwości na insulinę), zaburza również rozwój pęcherzyka Graafa – w efekcie dochodzi więc do zaburzeń cyklu miesiączkowego i krwawienie nie pojawia się, mimo że brzuch boli, jak podczas miesiączki.
Kalkulator miesiączkowy
Chcesz wiedzieć w której fazie cyklu miesiączkowego jesteś? Oblicz swoje dni płodne, bezpłodne i okres.
Krok 1/2
Wybierz średnią długość cyklu:
Bóle menstruacyjne wywołane stresem lub przemęczeniem
Nawet doraźny, ale bardzo silny stres lub negatywne przeżycie psychiczne wzmagają produkcję androgenów, czyli męskich hormonów płciowych, a one z kolei zaburzają cykl miesiączkowy.
Może się więc zdarzyć, że jeśli masz za sobą silne przeżycia (w tym również strach przed niechcianą ciążą) miesiączka nie pojawi się w terminie mimo że będziesz odczuwała typowe dla niej dolegliwości.
Gospodarkę hormonalną może rozregulować również przemęczenie, i to zarówno te długotrwałe, jak i jednorazowy, za to spory, wysiłek fizyczny.
Brzuch będzie cię wtedy bolał, ale okres może się nie pojawić – organizm jest wyczerpany, więc pracuje niejako w trybie awaryjnym, by nie dopuścić do dalszej utraty sił, związanych z krwawieniem, w trakcie którego dochodzi do utraty czerwonych krwinek i żelaza.
Czytaj również: Chroniczne zmęczenie: jak je rozpoznać i jakie zrobić badania?
Ból głowy przed okresem, a nawet migrena miesiączkowa
Bóle menstruacyjne przy infekcji
Jeśli niedawno miałaś anginę, grypę lub jakąś inną infekcję, np. zapalenie dróg moczowych, możesz się spodziewać, że w terminie spodziewanej miesiączki pojawi się ból brzucha, ale bez krwawienia.
Takie kilkudniowe opóźnienie się okresu spowodowane jest fizjologią: wyczerpany walką z mikrobami organizm najpierw musi dojść do siebie. Gdy wrócisz do zdrowia, wszystko również wróci do normy.
Bóle menstruacyjne w zespole policystycznych jajników
To dolegliwość, w trakcie której nie dochodzi do owulacji – pęcherzyk Graafa nie rośnie, nie uwalnia komórki jajowej, lecz obumiera, zamieniając się w małą torbiel, zwaną również cystą.
Gdy takich cyst przybywa, pojawiają się zaburzenia miesiączkowania: miesiączki nie ma, mimo, że brzuch boli w charakterystyczny dla okresu sposób.
Zespołowi PCOS najczęściej towarzyszy szereg innych objawów:
- nadmierne owłosienie (hirsutyzm)
- łojotok
- nieuzasadnione dietą przybieranie na wadze
- torbiele są dobrze widoczne w badaniu USG
Dlatego jeśli podejrzewasz u siebie PCOS, jak najszybciej zgłoś się do ginekologa, gdyż nieleczona choroba utrudnia, a czasem wręcz uniemożliwia zajście w ciążę.
Bóle menstruacyjne a przyjmowanie niektórych leków
Jeśli masz nadciśnienie lub na stałe przyjmujesz inne leki (w tym psychotropowe), może się zdarzyć, że w terminie spodziewanej miesiączki zamiast okresu poczujesz jedynie ból brzucha. Takie efekty uboczne dają bowiem niektóre medykamenty.
Jeśli okres nie pojawia się kilka razy z rzędu, mimo że w terminie miesiączki odczuwasz ból brzucha, jesteś rozdrażniona, opuchnięta, słowem – występują wszystkie charakterystyczne dla menstruacji dolegliwości – skontaktuj się z lekarzem, gdyż wymaga to diagnostyki.
