Progesteron w ciąży. Poziom progesteronu - czym grozi niedobór progesteronu?

2020-10-14 14:55

Progesteron, żeński hormon płciowy, jest niezwykle istotny dla rozwoju ciąży, zwłaszcza w jej pierwszych tygodniach. Niedobór progesteronu może spowodować poronienie lub zakłócić prawidłowy przebieg ciąży. Przeczytaj albo posłuchaj, od czego zależy poziom progesteronu i co zrobić w przypadku jego niedoboru.

Progesteron podtrzymuje ciążę
Autor: photos.com

Progesteron to hormon niezbędny do zaistnienia i podtrzymania ciąży. Stężenie progesteronu wzrasta w drugiej fazie cyklu miesiączkowego – w tzw. fazie lutealnej. Jego zadaniem jest przygotowanie macicy do zagnieżdżenia się komórki jajowej, a następnie do utrzymania ciąży.

Oprócz regulacji układu rozrodczego ma istotny wpływ na gruczoły piersiowe i ośrodkowy układ nerwowy.

Spis treści

  1. Czym grozi niedobór progesteronu?
  2. Znaczenie progesteronu w ciąży
  3. Niedobór progesteronu w ciąży
  4. Kiedy przyjmować w ciąży progesteron
  5. Progesteron a profilaktyka poronień
  6. Progesteron w ciąży: zalecana ostrożność!
  7. Palenie może obniżać poziom progesteronu

Czym grozi niedobór progesteronu?

Gdy progesteronu jest za mało mogą wystąpić zaburzenia miesiączkowania - miesiączki stają się nieregularne, krwawienia mogą być bardzo obfite lub bardzo skąpe, czasem w ogóle nie pojawiają się nawet przez kilka miesięcy.

Gdy kobieta jest w ciąży, niedobór progesteronu może skutkować poronieniem. Zbyt mała ilość tego hormonu występuje zazwyczaj na skutek niedostatecznej produkcji przez jajniki – mówimy wtedy o niewydolności fazy lutealnej.

Znaczenie progesteronu w ciąży

Progesteron jest niezbędny do podtrzymania ciąży. Początkowo, do 8–13 tygodnia ciąży, jest produkowany przez ciałko żółte, czyli pęcherzyk jajnikowy, który po zapłodnieniu nie zanika, lecz przekształca się w ciałko ciążowe.

Na tym etapie zadaniem progesteronu jest przygotowanie śluzówki macicy na przyjęcie zapłodnionego jaja płodowego – umożliwia on zagnieżdżenie się jaja.

Następnie progesteron zaczyna być wydzielany przez łożysko i nadal podtrzymuje ciążę, chroniąc mięsień macicy przed przedwczesną czynnością skurczową. Progesteron dba o utrzymanie ciąży i jej bezpieczny rozwój, zapobiega przedwczesnemu porodowi, umożliwia przyjście na świat dziecka we właściwym terminie.

Jest więc hormonem, który można nazwać strażnikiem ciąży. Podczas 9 miesięcy oczekiwania na dziecko stężenie progesteronu we krwi wzrasta prawie stukrotnie. Przed porodem jego poziom nieco spada, co jest dla macicy sygnałem do silniejszych skurczów i rozpoczęcia akcji porodowej.

Jakie badania są obowiązkowe w ciąży?

Niedobór progesteronu w ciąży

Jeśli przyszła mama ma zbyt niski poziom progesteronu, oznacza to, że błona macicy nie jest dobrze przygotowana na przyjęcie zarodka. Wówczas jest ona słabo ukrwiona i cienka. Zarodek nie może więc rozwijać się prawidłowo, a u kobiety pojawia się plamienie, ból w podbrzuszu, skurcze macicy.

Lekarz w takim przypadku może zalecić ciężarnej przyjmowanie progesteronu w formie syntetycznej (tzw. progestageny). Do stosowania w ciąży dopuszczone są: syntetyczny mikronizowany progesteron w formie: dopochwowej, domięśniowej i w formie zastrzyków podskórnych lub dydrogesteron podawany doustnie w tabletkach.

W wyjątkowych przypadkach progesteron stosuje się nie tylko w przypadku zagrożenia poronieniem we wczesnej ciąży (do 12.–13. tygodnia), ale także w ciąży dojrzałej, w profilaktyce porodu przedwczesnego – hormon ten bowiem bardzo korzystnie działa również w przypadku niewydolności szyjki macicy.

W zaawansowanej ciąży stosuje się głównie progesteron w tabletkach dopochwowych i zastrzykach. Tabletki dopochwowe mają bardzo szybkie działanie miejscowe, ale trzeba je aplikować dwa razy dziennie i nie mogą być stosowane u kobiet reagujących na nie uczuleniem.

Z kolei zastrzyk jest nieprzyjemny i dlatego stosowany rzadziej, choć ta postać progesteronu wykazuje się bardzo długim działaniem.

Kiedy przyjmować w ciąży progesteron

Przyjmowanie progesteronu lub dydrogesteronu w czasie ciąży lekarz może ci zalecić, gdy:

  • odczuwasz we wczesnej ciąży dolegliwości, takie jak: bóle brzucha, skurcze macicy, krwawisz lub masz plamienia – w takim przypadku może zagrażać ci poronienie; w wielu sytuacjach zażywanie progesteronu lub dydrogesteronu na wczesnym etapie ciąży pomaga ją podtrzymać i ułatwia jej rozwój do momentu, w którym Twój organizm sam będzie w stanie dostarczyć odpowiednią ilość hormonu;
  • jeśli wystąpiły u ciebie aspekty kliniczne, takie jak np. niewydolność szyjki macicy, czyli jej przedwczesne skracanie się; w 23 tygodniu ciąży lekarz ocenia stan szyjki, np. w badaniu ultrasonograficznym, i jeśli dostrzeże ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego – zaleci przyjmowanie progesteronu;
  • jeśli w zaawansowanej ciąży występuje zagrożenie porodem przedwczesnym (np. przy zbyt wczesnych skurczach) – lekarz może podać leki hamujące czynność skurczową macicy w połączeniu ze sterydem (przyspieszającym dojrzewanie pęcherzyków płucnych dziecka) i progesteronem; hormon ten nie jest w takim przypadku lekiem podstawowym, ale poprawia skuteczność środków hamujących czynność skurczową macicy.
Dobrze wiedzieć

Progesteron a profilaktyka poronień

prof. dr hab. n. med. Jarosław Kalinka, ginekolog położnik, kierownik Kliniki Perinatologii i Katedry Ginekologii i Położnictwa UM w Łodzi oraz Oddziału Perinatologii WSS im. M. Madurowicza w Łodzi

W ostatnich latach pojawiło się wiele istotnych dowodów naukowych świadczących o przydatności progesteronu w profilaktyce wystąpienia porodu przedwczesnego, głównie w grupie ciężarnych z ciążą pojedynczą i w grupie kobiet wysokiego ryzyka.

Wyniki badań wskazują na istotne zmniejszenie odsetka porodów przedwczesnych, a tym samym zmniejszenie częstości urodzeń noworodków z małą masą ciała. Stosowanie progesteronu jest szczególnie uzasadnione u wieloródek z przebytym porodem przedwczesnym lub nawracającymi poronieniami, a także u ciężarnych ze skróconą szyjką macicy. Jak dotąd nie wykazano, aby progesteron był skuteczny w profilaktyce porodu przedwczesnego w przypadku ciąży wielopłodowej.

Progesteron w ciąży: zalecana ostrożność!

Progesteron uważany jest za lek bezpieczny zarówno dla matki, jak i dziecka. Należy jednak pamiętać, że jego metabolizm odbywa się głównie w wątrobie, a wydalany jest przez nerki. Dlatego, zdaniem prof. Jarosława Kalinki, należy go stosować ostrożnie, zwłaszcza jeżeli u ciężarnej występują zaburzenia tych narządów.

W takich przypadkach można zastosować lek w formie dopochwowej, dzięki czemu dostaje się on bezpośrednio do łożyska, omijając metabolizm wątrobowy.

Ostrożność zaleca się również w stosowaniu progesteronu we wczesnej ciąży, gdyż nadmierne dawki tego hormonu mogą wpłynąć na ryzyko wystąpienia u dziecka drobnych wad związanych z układem moczowym. Przy zastosowaniu optymalnej dawki hormonu takie komplikacje nie występują.

Palenie może obniżać poziom progesteronu

Palenie papierosów jest czynnikiem, który zaburza funkcjonowanie łożyska (poprzez zawarte w dymie niebezpieczne związki, m.in. kadm), co może mieć znaczący wpływ na obniżenie stężenia progesteronu. A niski poziom tego hormonu stwarza ryzyko wystąpienia porodu przedwczesnego.

Nie przegap: Nieregularne miesiączki, cykle bezowulacyjne, problemy z ciążą - to mogą być objawy wysokiej prolaktyny

Estrogen - jeden z najważniejszych hormonów żeńskich

Ciąża zagrożona - jakie są przyczyny ciąży zagrożonej?

Hormony – dlaczego rządzą naszym ciałem?

Oksytocyna - jak działa hormon miłości i przywiązania

miesięcznik "M jak mama"

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Podziel się opinią
Grupa ZPR Media sprzeciwia się głoszeniu opinii noszących znamiona mowy nienawiści przepełnionych pogardą czy agresją. Jeśli widzisz komentarz, który jest hejtem, powiadom nas o tym, klikając zgłoś. Więcej w REGULAMINIE

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza