Boisz się, że to zachowanie malca to objaw autyzmu? Zobacz, kiedy możesz spać spokojnie

Małe dzieci mają czasem upodobania do powtarzania tych samych czynności i do rutyny. Zaspokaja to ich radość ze zdobycia określonej umiejętności albo daje poczucie bezpieczeństwa. Ale w skrajnych sytuacjach może świadczyć o zaburzeniach. Jak odróżnić typowe zachowania maluszka od objawów autyzmu?

Autyzm rozpoznaje się u 1 na 100 dzieci, zwykle miedzy 2. a 5. rokiem życia, ale również wcześniej (autyzm może być widoczny już u niemowlęcia) lub w późniejszym wieku. Zaburzenia ze spektrum autyzmu to ogólne określenie grupy zaburzeń neurologicznych i rozwojowych, które objawiają się między innymi problemami w komunikacji, interakcjach społecznych i rozwoju intelektualnym.

Spis treści

1. Rodzice boją się, że to autyzm
2. To są objawy autyzmu
4. To nie są objawy autyzmu
5. Dlaczego tak trudno to odróżnić?

Rodzice boją się, że to autyzm

Kiedyś zaburzenia ze spektrum autyzmu były obszarem znanym tylko garstce specjalistów. Wraz z coraz częstszym rozpoznawaniem tego zaburzenia, wzrosła też świadomość rodziców dotycząca tego problemu. Nic dziwnego, że znając objawy autyzmu doszukują się ich w dziwnych zachowaniach swoich dzieci.

Nie zawsze łatwo jest odróżnić autyzm od innych problemów behawioralnych, np. silnej nieśmiałości. Dzieje się tak dlatego, że granica między nimi jest cienka, a niektóre wzorce zachowań - prawie identyczne. Jak rozpoznać, że dziecko jest autystyczne? Jak więc odróżnić typowe zachowanie malucha od przejawów autyzmu? 

Lekarze podkreślają, że diagnostykę trzeba zostawić specjalistom, zwłaszcza w przypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu, których sygnały często trudno odróżnić od typowych zachowań kilkulatka. 

To są objawy autyzmu

Wśród najczęstszych objawów zaburzeń ze spektrum autyzmu wymienia się:

1. opóźnienia w rozwoju mowy
2. trudności w komunikowaniu się dziecka z innymi ludźmi, np. brak zrozumienia dla żartów
3. brak reakcji na swoje imię
4. brak umiejętności wskazywania na rzeczy, których potrzebuje lub chce dziecko
5. unikanie kontaktu wzrokowego
6. upodobanie do przebywania w samotności
7. trudności ze zrozumieniem uczuć i emocji innych osób
8. upodobanie do rutyny
9. trudności w akceptacji jakichkolwiek zmian, trudności z przejściem z jednej czynności do drugiej
10. zainteresowanie wąskim zakresem czynności lub przedmiotów
11. wykonywanie ciągle tych samych ruchów, takich jak machanie rękami lub kołysanie się.

Czytaj również: Tak może objawiać się autyzm przed 2. urodzinami. Mama podzieliła się wymownym nagraniem

Znany pediatra wymienia objawy autyzmu. Rozpoznajesz te sygnały u swojego dziecka?

To nie są objawy autyzmu

Jeśli niepokoi cię zachowania dziecka, przyjrzyj się tym 7 sygnałom wymienianym przez ekspertów, które wskazują, że twoje dziecko nie jest autystykiem. Pamiętaj jednak, że prawidłowa i ostateczna diagnoza należy nie do ciebie, lecz do lekarza.

1. Dziecko umie zbudować zdania składające się z 4-5 słów.
2. Rozumie instrukcje i większość poleceń.
3. Naśladuje rodziców lub inne dzieci.
4. Kategoryzuje obiekty na podstawie kolorów i kształtów.
5. Okazuje emocje i potrafi rozstać się z rodzicami.
6. Kopie piłkę, biega, skacze i umie wchodzić po schodach.
7. Bawi się w odtwarzanie ról - jest strażakiem z bajki, nauczycielką, mamą itd.

Jeśli twoje dziecko wykonuje powyższe czynności i zachowuje się w ten sposób, nie musisz się martwić. Ale jeśli coś cię niepokoi, porozmawiaj o tym z lekarzem. Szybka diagnoza w przypadku zaburzeń ze spektrum autyzmu, to szansa na lepszą i skuteczniejszą terapię.

Dlaczego tak trudno to odróżnić?

Wiele wymienionych przed chwilą objawów może mieć swoje źródło w zaburzeniach ze spektrum autyzm, ale i w innych problemach zdrowotnych dziecka. Dotyczy to np. opóźnień w rozwoju mowy, które zdaniem pediatrów są częste i w większości mają zupełnie inne podłoże.

Według Amerykańskiej Akademii Pediatrii (APA) opóźnienia mowy i rozwoju są niezwykle powszechne, a opóźnienia językowe — najczęstsza forma opóźnień rozwojowych — dotykają jedno na pięć dzieci. Dlatego lekarze podkreślają, że jeśli dziecko nie zaczyna mówić w tym samym czasie co jego rówieśnicy, nie musi to od razu oznaczać, że ma autyzm.

Podobnie jest z innymi objawami - problemami w komunikacji czy interakcją. Czasem chodzi o charakter dziecka lub sposób jego wychowania. Każdy z nas jest inny i nawet wśród kilkulatków zdarzają się samotnicy lub introwertycy, którym trudniej nawiązywać kontakt z otoczeniem.

Autystyczne i nieautystyczne nieśmiałe dzieci mogą unikać nawiązywania kontaktu wzrokowego, ale to drugie po pewnym czasie obserwacji, ośmiela się i idzie np. do piaskownicy z innymi dziećmi. Jego nieśmiałość i upodobanie do zabawy w pojedynkę (malec nie podchodzi, ale obserwuje kolegów) z biegiem czasu mija i w końcu dziecko stają się bardziej przyjazne i chętniej wchodzi w interakcje z innymi.

Dziecko z zaburzeniami ze spektrum autyzmu często jest cały czas obojętne. Bez względu na to, ile czasu z nimi spędzasz, nadal unika kontaktu wzrokowego, nawet z rodzicami.

Małgorzata Wójcik