Czym karmić niemowlaka, które ma alergię pokarmową?

Gdy u dziecka zostanie zdiagnozowana alergia pokarmowa, dieta staje się bardzo ważnym elementem jego leczenia. Czym karmić niemowlaka mającego alergię pokarmową?

Odpowiednie żywienie niemowlaka, któremu dokucza alergia pokarmowa, pozwala ograniczyć stosowanie lekarstw, usuwa wiele przykrych dolegliwości, umożliwia prawidłowy rozwój dziecka.

Czasami jednak taka zmieniona dieta niemowlaka czasem nie przynosi niestety efektów i alergia pokarmowa nie daje się poskromić. Dlaczego? Czym karmić niemowlę z alergią pokarmową? 

Spis treści

1. Wybór preparatu mlekozastępczego
2. Dieta niemowlaka musi ulec zmianie
3. Dieta starszego niemowlaka z alergią
4. Lista zakazanych produktów przy alergii pokarmowej
5. Dieta bezglutenowa nie zawsze konieczna
6. Będzie coraz łatwiej

Wybór preparatu mlekozastępczego

Specjalna dieta niemowlaka - ten termin zazwyczaj pierwszy raz pada przy doborze preparatu mlekozastępczego. Jeśli mama z jakiegoś powodu nie może karmić piersią, w najbliższej rodzinie występuje alergia, a niemowlę miało problemy skórne czy trawienne nawet podczas podawania kobiecego pokarmu – pediatra, dobierze „mleko” zastępcze.

Najprawdopodobniej na początek zaproponuje preparat profilaktyczny na bazie soi lub inny, najczęściej oznaczony symbolem HA (od hipoalergiczny), który został specjalnie przygotowany dla niemowląt, którym dokucza alergia pokarmowa.

Możliwe też, że specjalne mleko będzie dostępne wyłącznie w aptece, na receptę. Jego skład ma zagwarantować łatwe przyswajanie składników odżywczych przez wciąż rozwijający się układ pokarmowy niemowlęcia.

Tak zwane hydrolizaty zazwyczaj skutecznie chronią dziecko przed przykrymi dolegliwościami i rozwojem alergii.

Czytaj również: Dieta eliminacyjna - jak ją stosować, aby nie prowadziła do zaburzeń wzrastania?

Jak komponować dietę dziecka z alergią na mleko, jajka lub gluten?

Dieta niemowlaka musi ulec zmianie

Uważnie obserwuj niemowlę, któremu dokucza alergia pokarmowa. Wcale nie jest powiedziane, że musi dobrze tolerować preparat zaproponowany przez lekarza. Bywa (u ok. 5 proc. dzieci), że hipoalergiczne mleko także wywołuje niepokojące dolegliwości: bóle brzucha, wysypkę, nieprawidłowe stolce (bardzo luźne albo zaparcia) itd.

Nie ma się czym przejmować, tylko trzeba rozważyć zmianę preparatu. Najlepiej, by pediatra skierował niemowlę do poradni alergologicznej. Specjalista na pewno znajdzie rozwiązanie. Są specjalne mleka, w których drobne cząsteczki zostały zastąpione jeszcze łatwiejszymi do przyswojenia łańcuchami białkowymi.

Uwaga! Zanim zaczniesz dramatyzować, że mleko zastępcze nie służy twojemu dziecku, upewnij się, czy aby na pewno prawidłowo je przyrządzasz. Częstą przyczyną kłopotów jest zbyt gęsty, zalegający potem w delikatnym brzuszku, pokarm. Nawet jedna miarka więcej na porcję naprawdę może szkodzić!

Dieta starszego niemowlaka z alergią

Kiedy dziecko kończy kilka miesięcy i przychodzi czas na rozszerzanie diety, najlepiej wprowadzać produkty jednoskładnikowe. Wówczas zwykle szybko wiadomo, jaki pokarm mógł wywołać problemy. Trzeba jednak przy tym pamiętać, że reakcja alergiczna nie musi nastąpić natychmiast.

Bywa, że dochodzi do niej dopiero po kolejnym kontakcie z danym składnikiem, kilka dni po spożyciu. Organizm początkowo może spokojnie przygotowywać się do obrony przed urojonym wrogiem (gromadząc specjalne przeciwciała histaminowe), by potem zaatakować go ze zdwojoną siłą.

Alergia polega bowiem na ochronie przed substancjami uznanymi przez organizm za szkodliwe, chociaż w rzeczywistości takie wcale nie są.

Kontratak bywa opóźniony w czasie, a wspomniane przeciwciała to sprawcy wysypek, wymiotów, kaszlu etc.

Lista zakazanych produktów przy alergii pokarmowej

Ponieważ czasem trudno odkryć, co szkodzi, a zarazem wiadomo, że uczulenie prawdopodobnie wywołają też inne produkty o składzie podobnym do tego, który sprawił kłopoty, na listę zakazanych powinno trafić od razu wiele substancji i produktów.

Jeśli malcowi szkodzi jajko, raczej nie będzie tolerować kurczaka, bo zawiera bardzo podobne białka. Gdy źle znosi mleko, to i mięso wołowe lub cielęce (jako produkty pochodne od krowy) może zaszkodzić.

I trzeba uważać przy wprowadzaniu łososia, bo chociaż to ryba, jego białka są zbliżone składem do białek w wołowinie.

Tymczasem inne rybki wcale szkodzić nie muszą. Jeśli alergolog zdecyduje, że twój malec wymaga specjalnej diety, poproś o bardzo szczegółową listę, na której znajdą się produkty zakazane. W razie jakichkolwiek wątpliwości, dopytuj.

Dzisiaj powszechna wiedza o alergii sprawia, że rodzice zwykle rozumieją, iż zakaz dotyczący mleka obejmuje także jogurty, serki, etc. Ale powinni mieć także świadomość, że ciasteczko-gryzaczek, jeśli zawiera dodatek mleka w proszku, również może zaszkodzić.

Oczywiście celem lekarzy i rodziców nie jest maksymalne zubożanie dziecięcej diety, jednak im młodszy alergik, tym większej ostrożności wymaga ustalanie właściwego menu. Stąd częste zalecenia, by dziecko przeszło początkowo na dietę hipoalergiczną, eliminującą wszelkie popularne alergeny (substancje uczulające), a dopiero potem, pod nadzorem lekarza, menu było systematycznie rozszerzane.

Alergię najczęściej wywołuje mleko i jego przetwory, cytrusy, kakao i wszelkie produkty, które je zawierają (czekolada, desery), mięso wołowe, jaja. Lista ta, niestety, może być znacznie dłuższa.

Uwaga! Bywa i tak, że dziecko nie może spożywać słodkiego mleka, a po jogurtach czy serkach czuje się znakomicie. Dzieje się tak wtedy, gdy malec nie ma alergii na białko mleka krowiego, zawarte w nabiale, a cierpi na nietolerancję laktozy – cukru znajdującego się właśnie w słodkim mleku.

Wtedy przestrzeganie diety jest łatwiejsze. Pamiętaj jednak, że rozróżnienia, czy dziecku szkodzą białka, czy cukier, powinien dokonać lekarz.

Dieta bezglutenowa nie zawsze konieczna

Od kilku lat roślinne białka zawarte w pszenicy, owsie, jęczmieniu i życie, zwane powszechnie glutenem, są wprowadzane do diety niemowląt bardzo wcześnie.

Zdaniem naukowców, istnieje bowiem szansa, że gluten podawany w odpowiedniej, minimalnej dawce, pod osłoną mleka kobiecego, nie będzie powodował wielu poważnych problemów, w tym nieuleczalnej choroby trzewnej, czyli celiakii.

Gluten może wywoływać u niemowlaka alergię, dając objawy zbliżone jak przy innych uczuleniach, a także być przyczyną nietolerancji pokarmowej, przy której sygnały choroby nie zawsze są już tak wyraźne (chociaż mogą być).

Często bywa ona odkrywana dopiero u dzieci starszych, w związku z zaburzeniami rozwojowymi (niska waga, wzrost), a nawet kłopotami emocjonalnymi (apatia, huśtawki nastroju). Alergia na gluten, czyli problem, z którego można wyrosnąć, a także jego nietolerancja (celiakia), nie zdarzają się zbyt często.

Nieraz są błędnie podejrzewane przez rodziców, gdy, np. malca boli brzuszek po zjedzeniu pierwszej pszennej bułeczki. Tymczasem przyczyną problemu może być mleko dodawane do pieczywa, a nie roślinne białko.

Nie należy więc glutenu samodzielnie odstawiać ani wyręczać specjalisty przy stawianiu diagnozy. Z pomocą wywiadu i badań – które, aby były wiarygodne, powinny być przeprowadzone wtedy, gdy dziecko ma w diecie produkty z glutenem – rozpoznanie postawi alergolog, ewentualnie gastroenterolog (specjalista od schorzeń układu pokarmowego).

Pamiętaj: profesjonalne, specjalistyczne leczenie jest niezwykle istotne, ponieważ u coraz mniejszych dzieci obserwuje się nasilone objawy alergii, a także jej powikłania (choćby nawracające infekcje dróg oddechowych). Aby być pewnym, na co dziecko ma alergię warto wykonać testy alergiczne. 

Czytaj również: Co to jest gluten i jak wprowadzać zboża do diety niemowlaka

Dieta dziecka z nietolerancją laktozy: co powinno jeść dziecko z nietolerancją laktozy?

Będzie coraz łatwiej

Nawet najbardziej troskliwi i ostrożni rodzice mogą popełniać błędy, chociaż są przekonani, że przestrzegają ściśle zaleceń lekarza. Pułapki czyhają podczas ustalania listy produktów zakazanych, dobierania dla nich zastępstwa, a także w czasie przyrządzania posiłków.

Zarazem warto pamiętać, że najtrudniejsze są początki. Z czasem rodzice nabierają wprawy, a wrażliwość dziecka maleje: jego brzuszek dojrzewa i coraz lepiej znosi nowe składniki pokarmowe.

miesięcznik "M jak mama"