Bajki dla dzieci – ile czasu dziecko powinno spędzać przed telewizorem?

Bajki dla dzieci i czas spędzony przed ekranem w wielu domach to codzienny rytuał, a dla dzieci jedna z ulubionych aktywności w ciągu dnia. Często pojawiają się informacje o szkodliwości technologii cyfrowych na funkcjonowanie dzieci. Ile czasu dziecko może spędzać przed ekranem i jak korzystnie wprowadzić je w świat telewizji?

Stanowiska rodziców dotyczące bajek dla dzieci w telewizji, a także korzystania z innych technologii wyższych są bardzo różne. Jedni są twardymi przeciwnikami jakichkolwiek dóbr technologii, inni podchodzą do tego z dystansem, a jeszcze inni rozsądnie starają się zaplanować czas oglądania bajek dla dzieci i w ogóle czas spędzany z rodziną przed telewizorem.

Badania oraz obserwacje lekarzy i psychologów wskazują jednak jednoznacznie, że nadmierne korzystanie z technologii cyfrowej we wczesnym okresie dzieciństwa może wpływać niekorzystnie na funkcjonowanie i nabywanie niektórych umiejętności przez dziecko. Ile czasu dziecko powinno spędzać przed telewizorem?

Spis treści

1. Bajki dla dzieci – jak telewizja wpływa na dziecko?
2. Bajki dla dzieci – tak czy nie dla ekranu?
3. Jak wprowadzić dziecko w świat telewizyjnych bajek dla dzieci?

Bajki dla dzieci – jak telewizja wpływa na dziecko?

Dzieci w okresie pierwszych lat życia nabywają nowych umiejętności poprzez zmysły, doświadczanie, obserwację i interakcję z otoczeniem. Bajki dla dzieci prezentowane na ekranie nie uczą zatem dziecka (głównie dotyczy dzieci do 3 roku życia), dostarczają natomiast wielu bodźców wzrokowych i dźwiękowych, bombardując tym samym niedojrzały układ nerwowy, który nie jest w stanie prawidłowo ich selekcjonować.

W późniejszym okresie może to skutkować trudnościami w skupieniu i uwadze. Co więcej, u dzieci które nadmierne korzystają z technologii cyfrowej obserwuje się słabszą wyobraźnię, niższe umiejętności w interakcji z rówieśnikami oraz problemy ze snem i samoregulacją.

Nie od dzisiaj wiadomo, że nadmierne korzystanie z ekranów wpływa niekorzystanie na jakość wzroku, a spoglądanie w jednym kierunku ogranicza ruchomość gałek ocznych, co może mieć wpływ na nabywanie umiejętności szkolnych. Dziecko siedząc przed ekranem długi czas często zmienia pozycje ciała, przyjmując nienaturalną co z kolei może powodować wady postawy. Zdaniem specjalistów istnieje także korelacja między rozwojem mowy dziecka, a oglądaniem bajek dla dzieci w telewizji - dzieci, które nadmiernie korzystają z ekranów później zaczynają mówić. Za rozwój językowy odpowiedzialna jest lewa półkula mózgu, natomiast u dziecka które często ogląda telewizję stymulowana jest prawa półkula mózgu, jednocześnie hamując lewą, czego skutki widoczne są w rozwoju mowy dziecka.

Wczesne wprowadzenie, częste i długotrwałe korzystanie z telewizji może prowadzić do uzależnienia, co z kolei ma wpływ nie tylko na funkcjonowanie i komfort psychiczny dziecka ale także całej rodziny.

Czytaj: Mózgi dzieci oglądających TV i grających na smartfonach rozwijają się wolniej

Dziecko w sieci: na co pozwalać dziecku w internecie? [WYWIAD]

Bajki dla dzieci – tak czy nie dla ekranu?

Rekomendacje Amerykańskiej Akademii Pediatrycznej wyraźnie wskazują, że dzieci do 18 miesiąca życia nie powinny mieć dostępu do mediów cyfrowych (wyjątek stanowią aplikacje stosowane do komunikacji video). Od 18 do 24 miesiąca życia dziecko może mieć kontakt z mediami cyfrowymi jednak w możliwie jak najmniejszym stopniu i pod kontrolą dorosłych, którzy wybierają treści dla dziecka, selekcjonują i objaśniają je, a także nadzorują czas spędzany przed ekranem.

Od 2 do 5 roku życia dziecka, według zaleceń spędzany czas z technologiami wyższymi nie powinien przekraczać godziny dziennie, a rodzice nadal kontrolują korzystanie z mediów przez ich dzieci. Jak więc wychować dziecko w świecie, w którym telewizja i technologia cyfrowa jest obecna w większości domach i stanowi nieodłączny element życia społecznego?

Jak wprowadzić dziecko w świat telewizyjnych bajek dla dzieci?

To, czy i ile dziecko będzie spędzało czasu przed ekranem z bajką zależy głównie od rodziców i opiekunów. Niewątpliwie jest to trudna kwestia, ponieważ technologia cyfrowa otacza nas wszędzie, a telewizja czy bajki dla dzieci na tablecie używane są często jako zachęta lub łatwy sposób na zorganizowanie czasu dla dziecka.

Przytoczone wyżej skutki używania technologii cyfrowej nie oznaczają od razu, że każdy maluch, który ogląda bajki dla dzieci jest na nie narażone, a jedyny sposób to usunięcie telewizora z domu. Bezdyskusyjny jest natomiast fakt, że dzieci do końca 2 roku życia nie powinny mieć styczności z ekranem telewizora, telefonu czy komputera.

W późniejszym okresie, trzeba pamiętać o rozwadze w korzystaniu z technologii cyfrowej, czyli czasu jaki spędza przez dziecko przed ekranem.

Warto jednak zastosować kilka wskazówek, które umożliwią rodzicom kontrolę nad jakością i ilością oglądanych bajek dla dzieci oraz uniknięcia „skutków ubocznych” używania ekranów:

• Warto przeprowadzić selekcję wśród bajek dla dzieci i wybrać takie, które są dostosowane dla wieku malca, zwracając uwagę na wykorzystywane w nich treści. Najlepsze będą bajki edukacyjne, bez szybkiej zmiany akcji, niewyraźnego montażu i oczywiście przemocy.
• Wybrać stały moment w ciągu dnia, kiedy dziecko będzie oglądało bajkę. Może być po obiedzie, podwieczorku. Nie należy korzystać z telewizji na około dwie godziny przed snem – wpływać to może na jakość snu dziecka.
• Ustalić limit czasowy oglądania bajek dla dzieci – czyli to ile dziecko będzie oglądało bajkę (według zaleceń AAP). Dobierając bajkę dla dziecka czas jej trwania jest również istotny – jeśli wcześniej zostały ustalone zasady limitu czasowego oglądania (np. 20 minut), wybrana powinna zostać bajka nie dłuższa niż zaplanowany czas.
• Wspólne oglądanie bajki dla dzieci z rodzicami będzie bardzo korzystne, nie tylko przez spędzanie razem czasu i interakcje z najbliższymi. Po bajce można przeprowadzić dyskusję na temat jej treści lub stworzyć rysunek, a w trakcie wyjaśnić niejasne dla dziecka akcje i sytuacje.
• Nigdy nie należy stosować możliwości oglądania bajki dla dzieci jako nagrody „jeśli posprzątasz zabawki to będziesz mógł obejrzeć bajkę…” ale i konsekwencji nieakceptowalnego zachowania. Buduje się w ten sposób u dziecka poczucie, że oglądanie bajek i telewizji to coś wyjątkowego.
• Jeśli dziecko bawi się w pokoju, salonie telewizja nie powinna być stale włączona w tle. Ciągła stymulacja dźwiękiem i migający gdzieś obok obraz może nadmiernie pobudzać, dziecko może mieć trudności z wyselekcjonowaniem z otoczenia istotnych komunikatów.
• Warto pamiętać, że dzieci są świetnymi obserwatorami. Jeśli więc rodzice często korzystają z telewizji lub technologii cyfrowej, argumenty których będą używać w celu zniechęcenia dziecka lub ograniczenia mu możliwości obejrzenia bajki nie będą dla niego niewiarygodne. Dziecko naśladuje dorosłych, rodzice są dla niego autorytetem więc zdecydowanie korzystniej będzie dawać mu taki przykład, jaki sami oczekują od swojego malucha. Bajki dla dzieci na ekranie towarzyszą nam już od kilku pokoleń. Obecnie możemy znaleźć wiele ciekawych, edukacyjnych bajek, których bohaterowie są uwielbiani przez dzieci. Rodzice jednak powinni z rozwagą umożliwiać małym dzieciom dostęp do ekranu, kontrolując czas i oglądane treści.

Czytaj: Bajki Disneya. TOP 10 kultowych filmów, które musisz pokazać dziecku

Sensoryczne zabawy dla niemowląt – jak wspierać rozwój zmysłów dziecka?

Bajki na Netflixie. Top 10 bajek dla najmłodszych

Agnieszka Jaszczuk

Neurologopeda, pedagog specjalny, terapeuta wczesnego wspomagania rozwoju dziecka, terapeuta Integracji Senosorycznej. Posiada kilkuletnie doświadczenie w pracy z dziećmi, także z wyzwaniami rozwojowymi. Ukończyła wiele kursów i szkoleń, które umożliwiają jej całościowo spojrzeć na rozwój dziecka.

Agnieszka Jaszczuk, neurologopeda, terapeuta integracji sensorycznej, pedagog specjalny