Antykoncepcja dla karmiącej mamy - jak bezpiecznie kontrolować płodność w czasie laktacji?

Antykoncepcja w okresie karmienia piersią to temat niezwykle ważny dla kobiet, które niedawno urodziły. Czym jest niepłodność laktacyjna oraz jakie są dostępne rodzaje antykoncepcji dla karmiącej mamy?

Wokół antykoncepcji w czasie karmienia piersią przez wiele lat narosło wokół niego wiele mitów. Mogą one niekiedy skutkować ciążą w okresie karmienia piersią, a co za tym idzie – krótko po poprzednim porodzie. Dlatego warto wiedzieć, jak kontrolować płodność w czasie karmienia piersią i jak bezpiecznie dla siebie i dziecka zapobiegać kolejnej ciąży.

Spis treści

1. Antykoncepcja dla karmiącej mamy – czy karmienie wystarczy?
2. Antykoncepcja dla karmiącej mamy – wskaźnik Pearla
3. Rodzaje antykoncepcja dla karmiącej mamy

Antykoncepcja dla karmiącej mamy – czy karmienie wystarczy?

Z pewnością słyszałaś o terminie, jakim jest tzw. „niepłodność laktacyjna”. Według niektórych szacunków, brak miesiączki w trakcie trwania laktacji skutecznie zapobiega ciąży w ok. 98%. Jest to spowodowane tym, że prolaktyna, czyli hormon pobudzający produkcję mleka podczas karmienia piersią, hamuje owulacje, a co za tym idzie, w teorii zapobiega ponownemu zajściu w ciążę w tym okresie.

Niepłodność laktacyjna, aby była skuteczna, a poziom prolaktyny we krwi był na stosunkowo stałym poziome, wymaga jednak bardzo regularnych odstępów czasowych w trakcie karmienia dziecka. Nie wiadomo również, jak przykładowo odciąganie pokarmu przez mamę ze względu np. na konieczność udania się do pracy, wpływa na poziom prolaktynę we krwi.

Z tego też powodu, poleganie jedynie na tej metodzie nie jest polecane przez lekarzy ginekologów, gdyż w rezultacie może prowadzić do przypadkowego zajścia w ciążę.

Antykoncepcja dla karmiącej mamy – wskaźnik Pearla

Wskaźnik Pearla, w dość dużym uproszczeniu, opisuje skuteczność danej metody antykoncepcyjnej. Jest to liczba kobiet w stuosobowej grupie, która w ciągu roku zaszła w ciążę. Wynika z tego, że im niższy jest wskaźnik Pearla dla danej metody, tym jest ona skuteczniejsza. Przykładowo, dla stosunku bez żadnych zabezpieczeń wartość wskaźnika wynosi 85, dla prezerwatywy waha się on od 2 do nawet 15, natomiast przy antykoncepcji hormonalnej, zależnie od jej rodzaju, przyjmuje wartości od 0,05 do 0,3.

Istnieje również pojęcie tzw. teoretycznego wskaźnika Pearla oraz praktycznego. Pierwszy z nich przedstawia wartość, przy której dana metoda antykoncepcyjna była stosowana w sposób „idealny”. Można zatem powiedzieć, że jest to wartość uzyskana w warunkach „laboratoryjnych”.

Praktyczny wskaźnik Pearla opisuje natomiast wartości, które uzyskiwane są w warunkach życia codziennego. W takim wypadku częściej może dojść do niepoprawnego użycia danej metody np. błędnego założenia prezerwatywy czy też nieprzyjęcia w odpowiednim przedziale czasowym tabletki antykoncepcyjnej.

Stąd też różnice w skuteczności poszczególnych metod antykoncepcyjnych mogą znacząco różnić się od siebie w zależności od naukowego źródła. Wskaźnik Pearla ma wielu przeciwników, którzy uważają, że ze względu na niedokładność, nie powinien być używany na co dzień.

Mimo to jest on nadal często używany aby w prosty sposób porównać i zobrazować różnice w skuteczności danych metod antykoncepcyjnych.

Czytaj również: Objawy ciąży podczas karmienia piersią – co może oznaczać kolejną ciążę?

Dni płodne po porodzie - kiedy powraca płodność?

Seks po porodzie: 15 pytań o współżycie po urodzeniu dziecka

Rodzaje antykoncepcja dla karmiącej mamy

W przypadku antykoncepcji możemy wyróżnić kilka rodzajów:

• Antykoncepcja hormonalna

Antykoncepcja hormonalna, ze względu na swoją skuteczność, jest preferowaną metodą zapobiegania ciąży w okresie karmienia piersią. Nie każda tabletka będzie jednak dla Ciebie tak samo dobra. Stosowanie tabletek dwuskładnikowych, choć statystycznie przepisywane są przez lekarzy ginekologów najczęściej, powinno być w tym czasie ograniczone.

Jest to spowodowane przez fakt, że nie ma wystarczającej ilości danych na temat wpływu hormonów zawartych w tabletce na skład i jakość twojego mleka, a także na sam rozwoju niemowlęcia. Z tego też powodu najbardziej polecaną hormonalną metodą antykoncepcyjną jest tzw. minipill, czyli antykoncepcja progestagenowa.

W przeciwieństwie do tabletki dwuskładnikowej, nie zawiera ona estrogenów, przez co nie wpływa bezpośrednio na cykl miesiączkowy. Co więcej, nie zwiększa ona ryzyka wystąpienia zjawisk zakrzepowo-zatorowych, których ryzyko jest podwyższone u kobiet tuż po porodzie, zarówno karmiących jak i niekarmiących. Badania udowodniły dodatkowo, że jej stosowanie nie ma wpływu na rozwój dziecka oraz skład mleka.

• Metody barierowe

Najbardziej znaną i popularną metodą barierową jest bez wątpienia męska prezerwatywa. Ich niewątpliwą zaletą jest to, że zmniejszają ryzyko transmisji chorób płciowych. Prezerwatywa może być również stosowana bez żadnych problemów w okresie karmienia piersią. Nie wpływa także w żaden sposób na samopoczucie kobiety. Niestety, w porównaniu do antykoncepcji hormonalnej czy wkładek domacicznych, ich skuteczność w zapobieganiu ciąży jest znacznie niższa.

• Wkładki domaciczne

Wkładki wewnątrzmaciczne w swoim składzie zawierają system uwalniający lewonogestrel lub miedź. Wkładka z lewonogestrelem uwalnia małe ilości hormonu bezpośrednio do endometrium, a co za tym idzie, jedynie śladowe ilości trafiają do krążenia ogólnoustrojowego. Nie wpływają również na ryzyko zakrzepicy u mamy.

Wkładki miedziane natomiast, nie uwalniają żadnych hormonów, przez co z pewne jest, że nie mają wpływu na jakość pokarmu dostarczanego dziecku w trakcie karmienia. Wkładka ta stanowi również świetny wybór, jeżeli nie chcesz stosować metod hormonalnych. Bez wątpienia, dużą zaletą wkładek domacicznych jest brak konieczności pamiętania o regularnym przyjmowaniu tabletek antykoncepcyjnych. Są również znacznie skuteczniejsze zarówno od tabletek jak i metod barierowych.

• Metody naturalne

Ostatnią z wymienionych metod są metody naturalne. Opierają się one na obserwacji swojego ciała, gęstości śluzu oraz regularnych pomiarach temperatury, aby w oparciu o nie ustalić, kiedy wypadają dni płodne, a kiedy niepłodne. Jest to metoda o najmniejszej skuteczności w porównaniu do wcześniej wspomnianych sposób zapobiegania ciąży, gdyż wymaga bardzo dokładnych obserwacji i pomiarów.

Warto jednak nadmienić, że w przypadku par, które zostały dokładnie pouczone co do zasad stosowania metod naturalnych, wykazują się dużą dyscypliną, a czas obserwacji jest długi, skuteczność metod naturalnych jest wysoka.

Przed podjęciem decyzji, jaka metoda antykoncepcji jest najskuteczniejsza i najlepsza w twoim przypadku, porozmawiaj ze swoim lekarzem ginekologiem. W oparciu o swoją wiedzę z pewnością doradzą ci odpowiednią i najbezpieczniejsza dla ciebie metodę.

Czytaj również: Tromboza - objawy i leczenie

Kiedy można współżyć po cesarce? Seks po porodzie przez cesarskie cięcie

Maciej Toczek