Samookaleczanie u młodzieży - dlaczego nastolatkowie zadają sobie ból?

2021-07-28 8:40

Samookaleczanie u młodzieży to coraz częściej spotykany problem. W praktyce przyczyn samookaleczania się przez młodzież jest bardzo dużo – co może skłaniać młodych ludzi do takich czynów i co zrobić wtedy, gdy dziecko się okalecza?

 Samookaleczanie u młodzieży - dlaczego nastolatkowie zadają sobie ból?
Autor: Getty images Samookaleczanie u młodzieży - dlaczego nastolatkowie zadają sobie ból?

Samookaleczanie się nastolatków to zachowanie autoagresywne, które przejawia obecnie coraz więcej młodych pacjentów. Niektórzy z nich dokonują samookaleczeń, inni z kolei potrafią się przypalać, uderzać głową o różne przedmioty, wyrywać sobie włosy czy się podduszać.

Skala problemu zdecydowanie może niepokoić – według dostępnych statystyk przynajmniej raz w tygodniu okaleczać się może nawet aż 10% dzieci.

Celowe zadawanie sobie bólu dla wielu osób – szczególnie dla dorosłych – wydawać się może całkowicie niezrozumiałe i trudne do wytłumaczenia. Przyczyny samookaleczeń bywają tak naprawdę bardzo różne i do problemu doprowadzać mogą chociażby rozmaite zaburzenia psychiczne – ze względu na takie m.in. ryzyko zjawiska absolutnie nie można bagatelizować.

Spis treści

  1. Przyczyny samookaleczeń - problemy w domy i szkole
  2. Przyczyny samookaleczeń - zaburzenia psychiczne
  3. Kiedy samookaleczanie wymaga konsultacji ze specjalistą?
  4. Jak postępować z dzieckiem, które się okalecza?
Bulimia

Przyczyny samookaleczeń - problemy w domy i szkole

Samookaleczenia bywają sposobem na odreagowanie trudnych, doświadczanych przez nastolatka emocji – zdarza się, że ich dokonywanie „zamienia” niejako ból psychiczny na ból fizyczny, co – na pewien chociaż czas – pozwala nastolatkowi oderwać się od jego problemów.

Przypominać to może zachowania dorosłych, którzy miewają tendencję do zapijania swoich problemów alkoholem. Nie trzeba tutaj chyba nikogo przekonywać, że zarówno okaleczenia, jak i nadużywanie alkoholu problemów zdecydowanie nie rozwiązują, a do tego mogą one po prostu w krótkim czasie skutkować pojawieniem się u pacjenta kolejnych tylko trudności.

Przyczyn trudności emocjonalnych, które mogą skutkować samookaleczeniami u nastolatka, wymienić można bardzo dużo. Doprowadzać do nich mogą chociażby różne problemy rodzinne, takie jak doświadczanie przemocy ze strony rodziców czy brak odpowiedniej uwagi z ich strony.

Duży wpływ na dokonywanie samookaleczeń przez dzieci ma ich środowisko rówieśnicze. Zachowania autoagresywne często przejawiają bowiem te nastolatki, które są prześladowane przez swoich rówieśników.

Samookaleczeń bagatelizować nie można również ze względu na to, że czasami są one po prostu wołaniem o pomoc. Bywa tak, że dziecko zamyka się w sobie, nie chce rozmawiać z nikim o swoich problemach i jedynym wyraźnym sygnałem świadczącym o tym, że dzieje się z nim coś złego, są zauważalne rany na jego ciele.

Z taką sytuacją można mieć do czynienia chociażby u tych dzieci, które doświadczyły jakiegoś rodzaju traumy (np. przemocy seksualnej).

Czytaj również: Zaburzenia lękowe u młodzieży

Osobowość borderline - czym jest i jak ją leczyć?

Osobowość antyspołeczna: przyczyny i objawy osobowości antyspołecznej

Przyczyny samookaleczeń - zaburzenia psychiczne

Obok samookaleczeń u nastolatków nie można przejść obojętnie także i ze względu na to, że dochodzić może do nich w przebiegu różnych zaburzeń i chorób psychicznych. Dokonywać ich mogą m.in. pacjenci z zaburzeniami nastroju (takimi jak depresja czy choroba afektywna dwubiegunowa), dzieci chorujące na schizofrenię, nastolatkowie z zaburzeniami odżywiania, jak i pacjenci z nieprawidłowo rozwijającą się osobowością.

Niektórzy nastolatkowie twierdzą, że są oni uzależnieni od dokonywania samookaleczeń – takowe twierdzenia dorosłym mogą wydawać się absurdalne, w praktyce jednak nie są one wcale tak niedorzeczne, jak mogłoby się wydawać.

Dla niektórych osób zadawanie sobie bólu stanowi swego rodzaju przyjemność – wtedy, gdy tak się dzieje, z czasem może dochodzić do tego, że nastolatek w celu odczuwania przyjemnych dla niego doznań będzie dokonywał samookaleczeń coraz to częściej i będzie on zadawał sobie coraz to głębsze rany.

Kiedy samookaleczanie wymaga konsultacji ze specjalistą?

Jak to wspomniano kilkukrotnie powyżej, obok samookaleczeń nie można przejść obojętnie i tak naprawdę ich zaobserwowanie powinno zawsze skłaniać rodziców do odwiedzenia odpowiednich specjalistów. Wstępnie udać się można z pociechą do psychologa, który – po zapoznaniu się z problemami rodziny – w razie potrzeby skieruje pacjenta do psychiatry dziecięcego.

Czasami na wizytę u specjalisty można czekać, czasami natomiast konieczne jest odbycie konsultacji najszybciej jak się tylko da. Za potrzebą pilnej konsultacji z psychologiem czy psychiatrą przemawiać może zaobserwowanie innych niż samookaleczenia, poważnych dolegliwości u dziecka, takich jak m.in. znaczne obniżenie nastroju, niechęć do podejmowania jakichkolwiek aktywności czy całkowite wycofanie dziecka z życia społecznego.

Usmiechnięta depresja - czyli problemy, których nie widać

Bulimia: przyczyny, objawy, leczenie bulimii

Jak postępować z dzieckiem, które się okalecza?

Rodzice niejednokrotnie sami nie wiedzą, jak powinni postępować z dzieckiem, które dokonuje samookaleczeń. Przede wszystkim powinni oni pamiętać o jednej rzeczy: o tym, że z dzieckiem trzeba po prostu rozmawiać. Nie pomogą oskarżenia czy wyrzuty – opiekunowie muszą starać się znaleźć przyczynę zachowań autoagresywnych u dziecka.

Czasami pociecha zdecydowanie nie chce o tym rozmawiać – w takiej sytuacji warto sięgnąć dalej i porozmawiać np. z nauczycielami o tym, czy zaobserwowali oni u swojego podopiecznego jakieś niepokojące zachowania.

Zrozumiałe w pełni jest to, że rodzicom bardzo zależy na tym, aby ich dziecko przestało dokonywać samookaleczeń. Czasami jednak starania opiekunów są zdecydowanie błędne.

Wspomnieć tutaj można chociażby o tym, jak to opiekunowie próbują zniechęcić nastolatka do dokonywania samookaleczeń mówiąc dziecku, że wtedy, gdy ono się okalecza, to tak naprawdę sprawia ból nie tylko sobie, ale i im. Takie postępowanie jest absolutnie niezalecane, ponieważ raczej nie rozwiąże problemu, a do tego może ono doprowadzić do tego, że dziecko zacznie mieć wyrzuty sumienia i ostatecznie… będzie się ono okaleczać jeszcze częściej.

Niektórzy rodzice oczekują, że dziecko natychmiast przestanie się okaleczać – tak zdarza się niezmiernie wręcz rzadko. Warto tutaj dodać zresztą to, że wtedy, gdy pociecha okaleczała się przez dłuższy czas, nagłe zaprzestanie dokonywania tej czynności może być bardzo nawet niebezpieczne.

Autoagresja jest – nieprawidłowym, lecz jednak – sposobem na redukcję doświadczanych na co dzień napięć. Wtedy, gdy samookaleczanie się zostanie dziecku „zabronione”, dochodzić może ostatecznie u niego do kumulacji napięcia do takiego stopnia, że będzie ono szukało jakiegoś innego sposobu na jego rozładowanie – w najgorszym wypadku może ono zdecydować się nawet i na próbę samobójczą.

Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Child grooming, najprościej rozumiany jako uwodzenie dzieci w sieci, to zjawisko, które przybiera na sile i niepokoi prawie połowę rodziców. Druga połowa nie ma świadomości tego, z jak dużym zagrożeniem się wiąże i że może dotknąć praktycznie każde dziecko, które korzysta z internetu. Zwłaszcza, jeśli dostęp do jego zasobów nie jest szczególnie kontrolowany przez opiekunów. O to, jak nie dopuścić do wykorzystania dziecka pytam Agnieszkę Dąbrowską, terapeutkę dzieci.
Twoje nastoletnie dziecko coraz częściej rzuca przez ramię: "no to pa, wychodzę na imprezę". Z jednej strony cieszysz się, że ma tylu przyjaciół, z drugiej martwisz, by coś złego się nie stało. Nastolatek chce być dorosłym, ale nim nie jest, to ty za niego odpowiadasz. Dlatego nie możesz mu pozwalać na pełną samodzielność, a jego wolność powinna być kontrolowana.
Prawie 100 tysięcy nastolatków cierpi na Atopowe zapalenie skóry. W ostatnim czasie liczba przypadków i nasilenie objawów zwiększyło się.
Cukrzyca często uznawana jest za chorobę typową dla osób dorosłych, prawda jest jednak inna: otóż schorzenie to często występuje również wśród dzieci i młodzieży. Jakie objawy mogą sugerować jej wystąpienie u dziecka i nastolatka i na czym polega leczenie cukrzycy u młodzieży?
W polskiej rzeczywistości seks nastolatków to temat tabu. Łatwiej udawać, że życie intymne do dnia ślubu nie istnieje i nie poruszać z młodzieżą tej drażliwej kwestii. W praktyce jednak okazuje się, że wiele polskich 14-latków i 15-latków (a nawet 13-latków!) ma już za sobą pierwsze doświadczenia seksualne - niekoniecznie bezpieczne i normalne.
33,6% nastolatków nadmiernie korzysta z internetu, a 2/3 nastolatków wie, że powinno mniej korzystać z sieci. Najnowsze badanie zachowań młodzieży wskazuje na wzrost problemów z uzależenieniem dzieci od komputerów i smartfonów, o którym nie wiedzą ich rodzice.
Wiem, że wiele nastolatek marzy o tym, by zostać modelkami, aktorkami. Żeby ten cel osiągnąć są w stanie zrobić naprawdę dużo. Ale czy odchudzanie w wieku 12 lat to nie przesada?
Internet daje niesamowite możliwości: można poznać świat, nowych ludzi, dowiedzieć się niemal wszystkiego o wszystkim. Ale niesie za sobą także zagrożenia, zwłaszcza dla dzieci. Dlatego musimy je chronić.
Media obiegła ostatnio informacja o drugiej ciąży 15-letniej rosyjskiej blogerki. Wszystkim, po raz kolejny, nasuwa się pytanie: co z edukacją seksualną dzieci? Czy nie jesteśmy w stanie zapobiec takim sytuacjom?
Pornografia jest znana naszym dzieciom, statystyki nie kłamią. Jak rozmawiać z dziećmi o pornografii? Wyjaśniają to specjalistki, edukatorki seksualne osób dorosłych: Klaudia Latosik i Olga Żukowicz, które edukują seksualnie dorosłych na swojej stronie internetowej Srebrnywarkocz.pl
Samookaleczanie u młodzieży to coraz częściej spotykany problem. W praktyce przyczyn samookaleczania się przez młodzież jest bardzo dużo – co może skłaniać młodych ludzi do takich czynów i co zrobić wtedy, gdy dziecko się okalecza?
Zaburzenia psychiczne u dzieci z biegiem lat spotykane są coraz częściej – szacuje się, że w samej Polsce kryteria rozpoznania którejś z chorób psychiatrycznych spełniać może nawet 20% młodych pacjentów. Objawy zaburzeń psychicznych u najmłodszych bywają różnorodne, poza nimi interesować rodziców może jeszcze całkowicie inny aspekt – na czym opierać się może leczenie zaburzeń psychicznych u dzieci i młodzieży?
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza