Ząbkowanie u dziecka: jak pomóc niemowlakowi?

Jedna z kwestii, która wywołuje strach rodziców to ząbkowanie u dziecka. Wyrastanie mleczaków wcale nie musi być nieprzyjemne dla niemowlaka. Niemiłe objawy towarzyszące ząbkowaniu można skutecznie łagodzić.

Ząbkowanie u dziecka: kiedy dziecku zaczynają wyrastać zęby?

Pierwszy pojawia się zazwyczaj, gdy dziecko ma około sześciu miesięcy. Przyjmuje się, że wszystkie mleczaki – a jest ich w sumie 20 – wyrastają, zanim dziecko skończy 2,5 roku. Jednak ząbkowanie u dziecka to sprawa bardzo indywidualna. Zdarzają się dzieci, którym pierwsze ząbki zaczynają rosnąć już około trzeciego miesiąca życia, u innych pojawiają się krótko przed pierwszymi urodzinami. Moment pojawienia się pierwszego ząbka bywa przekazywany z pokolenia na pokolenie – jeśli mama czy ojciec ząbkowali wcześnie, jest duża szansa, że tak samo będzie z dzieckiem.

>> Sprawdź też: Kalendarz ząbkowania >>

Ząbkowanie u dziecka: w którym miejscu pojawia się pierwszy ząbek?

Najczęściej pierwsze pojawiają się dolne jedynki. Po kilku tygodniach można szukać też górnych jedynek. Dolne i górne dwójki wyrastają najczęściej, gdy dziecko skończy rok. Później przychodzi czas na czwórki. Dolne i górne kły rosną około 18. miesiąca życia. Między drugim a trzecim rokiem życia w buzi dziecka pojawiają się także czwórki i piątki. Przyjmuje się, że największe dolegliwości powodują rosnące jedynki, a później kłopoty mogą pojawić się także przy wyrzynaniu się dolnych i górnych kłów.

Ząbkowanie u dziecka: co wywołuje dolegliwości?

Ząb, zanim pojawi się w jamie ustnej, musi się przebić przez warstwę tkanek. Korona zęba od wewnątrz napiera na dziąsło, wywołując stan zapalny. Dziąsła stają się rozpulchnione, a gruczoły ślinowe pracują na pełnych obrotach. Miejsce, w którym ząbek ma przebić tkankę, może pulsować, boleć, swędzieć, a często – wszystko naraz. Maluch jest zdezorientowany, bo nie wie, co się z nim dzieje i nie potrafi sam poradzić sobie z problemem. Dlatego dobrze, by rodzice wiedzieli, jak przebiega ząbkowanie u dziecka i jak w skuteczny sposób łagodzić jego objawy.

>> Zobacz także: Zęby niemowlaka: jak dbać o pierwsze zęby dziecka? >>

Ząbkowanie u dziecka: po czym rodzice mogą poznać, że ząbkowanie właśnie się zaczyna?

Najczęściej pierwszym sygnałem jest, gdy niemowlak zaczyna mocno się ślinić, tak mocno, że czasem trzeba zmieniać ubranko, bo jest całe mokre. I wkłada do buzi wszystko, co ma pod ręką, albo własne piąstki – czasem obie naraz. Bo gryzienie twardych przedmiotów sprawia wyraźną ulgę obolałym, swędzącym dziąsłom. Dziąsła malucha są też wyraźnie zaczerwienione i spuchnięte. Często do tych objawów dołączają inne. Na przykład pokasływanie, spowodowane nadmierną ilością śliny, której dziecko nie nadąża przełykać. Albo wysypka wokół ust – efekt podrażnienia skóry przez wypływającą z buzi ślinę. Dziecko może pocierać dłonią własne uszy lub policzki, próbując w ten sposób uśmierzyć ból. W czasie ząbkowania u dziecka można się też spodziewać luźniejszych stolców, co wywołane jest dużą ilością połykanej przez dziecko śliny. Niektóre maluchy mają też lekko podwyższoną temperaturę – to reakcja organizmu na stan zapalny w jamie ustnej. Ból dziąseł może też sprawiać, że maluchowi trudniej jest ssać i ma mniejszy niż zwykle apetyt. Nie da się ukryć, że przy takich kłopotach trudno o dobry humor. Nie dziwmy się więc, że ząbkujące maluchy bywają rozdrażnione, płaczliwe, niechętne do zabawy i ogólnie rozbite. I to nie tylko w czasie dnia, bo w nocy zęby także rosną, więc sen dziecka może być niespokojny.

Ząbkowanie u dziecka: skąd można mieć pewność, że to objawy ząbkowania, a nie choroby?

Wyrastanie mlecznych zębów, choć może się wiązać z niedogodnościami, jest procesem naturalnym i nie wymaga wizyt u lekarza. Ale rzeczywiście niektóre objawy można pomylić z symptomami choroby, dlatego doradzam czujność. Jeśli na przykład niemowlak łapie się za ucho i silnie gorączkuje, może to oznaczać, że cierpi na infekcję ucha. Kaszel może być także objawem infekcji górnych dróg oddechowych, więc jeśli się nasila, warto skonsultować się z lekarzem. Podobnie, jeśli biegunka trwa dłużej niż dobę albo gdy gorączka rośnie powyżej 38°C i trwa dłużej niż 24 godziny. Rodzic, który przebywa z dzieckiem, nie powinien mieć kłopotu z wychwyceniem symptomów ząbkowania u dziecka.

>> Sprawdż także: Bolesne ząbkowanie: objawy, przebieg, łagodzenie bólu >>

Ząbkowanie u dziecka: jak przetrwać okres ząbkowania?

Proponuję uzbroić się w śliniaczki, żeby nie było konieczności ciągłego przebierania śliniącego się dziecka. Na obolałe i podrażnione dziąsła dobrze działają gryzaczki. Dobrze byłoby schłodzić je w lodówce, bo zimne przyniosą niemowlakowi większą ulgę. Ząbkujące dziecko bardziej niż zazwyczaj potrzebuje smoczka uspokajacza, żeby się na nim „wyżyć”, czyli silnie naciskać na niego dziąsłami. W tym czasie bardzo ważna jest higiena. Nie sposób przekonać ząbkującego malucha, żeby nie brał do buzi wszystkiego, co złapie, więc w trosce o jego zdrowie trzeba wszystkie te przedmioty utrzymywać w czystości. Radzę często przemywać zabawki wodą z mydłem i dbać o czystość rączek niemowlaka.

Ząbkowanie u dziecka: co ukoi ból towarzyszący ząbkowaniu?

Sprawdza się masaż dziąseł. Palcem – oczywiście dokładnie umytym – albo silikonową szczoteczką do zębów robimy okrężne ruchy, masując i delikatnie naciskając dziąsła dziecka. Nie wszystkie dzieci są tym na początku zachwycone, jednak w wielu przypadkach takie zabiegi, powtarzane kilka razy dziennie, przynoszą sporą ulgę. Sprawdzają się też specjalne żele dla ząbkujących dzieci. Takie specyfiki dostępne są w aptekach. Preparat chłodzi dziąsła i ma działanie przeciwbólowe, ale nie jest złotym środkiem. Działa dość krótko, bo przez kilkanaście minut, a nie wolno podawać go częściej niż to jest wskazane. Może być jednak bardzo pomocny, bo pozwoli maluchowi zasnąć bez bólu. W tym okresie ważna jest też bliskość – niemowlak bardzo potrzebuje czułych ramion rodzica. Przytulanie, głaskanie, kołysanie mają naturalne właściwości kojące, często są skuteczniejsze niż farmaceutyki.

>> Czytaj także: Przebarwienia na zębach u dziecka: przyczyny i zapobieganie >>

Ząbkowanie u dziecka: poprosimy o coś pocieszającego na koniec...

Ząbkowanie u dziecka wcale nie musi oznaczać płaczu, marudzenia i nieprzespanych nocy. Nie wszystkie objawy się pojawiają, nie muszą występować w tym samym czasie i w dużym natężeniu. Na szczęście wiele niemowlaków przechodzi przez ten proces bez większych problemów. Mają rozpulchnione dziąsła, są trochę niespokojne, a po jakimś czasie rodzice odkrywają mały ząbek. Często taką niespodziankę najpierw słychać, gdy na przykład przy karmieniu łyżeczka uderza o ząb. I jaka to wtedy radość!

Polecamy również wideo o ząbkowaniu

miesięcznik "M jak mama"