Co może osłabiać odporność u dziecka?

2020-08-31 9:26

Układ odpornościowy stanowi jeden z istotniejszych układów w ludzkim organizmie – to od jego czynności zależne jest chociażby to, jak często będziemy zmagać się z różnymi infekcjami. Istnieje szereg różnych czynników, które mogą negatywnie wpływać na jego funkcjonowanie. Co może osłabiać odporność u dziecka?

Co może osłabiać odporność u dziecka?

i

Autor: Getty images

Czynników, które wpływają na odporność ludzkiego organizmu, wyróżnić można zdecydowanie więcej, niż można by tylko przypuszczać. Wpływ bowiem na to, jak funkcjonuje układ odpornościowy, ma zarówno dieta, jak i przyjmowanie przez dziecko różnych leków czy też… warunki, w jakich wychowywany jest maluch. Co może osłabić odporność dziecka?

Spis treści

  1. Odporność dzieci rozwija się powoli
  2. Odporność zależy od rodzaju karmienia
  3. Co osłabia odporność? Zła dieta dziecka
  4. Odporność osłabiają choroby
  5. Aktywność fizyczna poprawia odporność
  6. Odporność osłabia brak szczepień
  7. Odporność osłabiają zażywane leki
  8. Odporność zależy od ilości snu
  9. Odporność a metody wychowawcze
  10. Stres osłabia odporność 

Odporność dzieci rozwija się powoli

Z pewnych, zasadniczo naturalnych przyczyn dzieci po prostu częściej chorują – podstawowym powodem jest tutaj chociażby to, że układ odpornościowy u młodych pacjentów intensywnie się rozwija i nie jest on tak wydolny w zwalczaniu różnych drobnoustrojów jak u osób dorosłych.

Mówi się, że szczyt odporność człowiek osiąga dopiero w wieku kilkunastu lat. Wcześniej musi w naturalny sposób przejść wiele infekcji, które w wieku dziecięcym są normalnym objawem. Dzieci poniżej 5. roku życia mogą łapać katar czy przeziębienie nawet 6-8 razy w roku.

Zdarzają się jednak sytuacje, gdzie u danego dziecka różne infekcje spotykane są wyjątkowo często – zdecydowanie należy na to zwrócić uwagę, ponieważ może to świadczyć o osłabieniu odporności.

Odporność zależy od rodzaju karmienia

Układ odpornościowy od przyjścia dziecka na świat intensywnie się rozwija – to właśnie wtedy dziecięcy organizm styka się z różnymi substancjami i ostatecznie w stosunku co do części z nich układ odpornościowy nabywa tolerancję, a w przypadku innych „uczy się” on, iż są one niebezpieczne i należy je zwalczać.

Przez pierwszych kilkanaście miesięcy życia jego funkcjonowanie jest znacznie ograniczone, nie oznacza to jednak tego, że noworodek czy niemowlę jest całkowicie bezbronne wobec rozmaitych patogenów – chronić go mogą pochodzące od jego mamy przeciwciała.

Immunoglobuliny do dziecięcego organizmu po przyjściu na świat trafiają wraz z pokarmemmleko matki zawiera bowiem nie tylko cenne substancje odżywcze i witaminy, ale również i przeciwciała. Chronić mogą one go przed różnymi drobnoustrojami – ten właśnie aspekt jest jednym z tych, które przemawiają za tym, aby w razie możliwości zdecydowanie karmić piersią.

Mleka modyfikowane są co prawda wzbogacane w substancje wspierające układ odpornościowy, dzieci karmione sztucznie mogą mieć jednak mniejszą odporność od tych maluchów, które są karmione piersią.

Czytaj: Układ immunologiczny dziecka. Jak wzmocnić odporność dziecka, które jest karmione butelką?

Wzmocnienie odporności u dziecka: szczepienia na grypę, ospę, rotawirusy

Co osłabia odporność? Zła dieta dziecka

Dieta ma wpływ na odporność u dziecka nie tylko małego, ale i starszego. Te pociechy, w których jadłospisie dominują słodkie i słone przekąski oraz napoje gazowane, a jednocześnie brakuje w nim warzyw i owoców, mogą mieć niedobory różnych witamin i innych substancji, które są niezbędne do funkcjonowania układu odpornościowego. Szkodliwie na odporność ogólnie wpływa nieprawidłowa masa ciała – zarówno nadwaga i otyłość, jak i niedożywienie.

Odporność osłabiają choroby

Układ odpornościowy powiązany jest z wieloma różnymi układami organizmu – na jego czynność oddziałują bowiem m.in. układ nerwowy, pokarmowy czy hormonalny. Wtedy więc, gdy pociecha zmaga się z jakimś schorzeniem, strażnicy organizmu mogą nie działać w pełni poprawnie.

Zasadniczo każda choroba przewlekła może wiązać się ze spadkiem odporności – większą podatność na infekcje mogą mieć zarówno dzieci chorujące na cukrzycę, jak i te, u których rozpoznano mukowiscydozę.

Aktywność fizyczna poprawia odporność

Ruch to zdrowie i nie ma w tym stwierdzeniu ani krztyny nieprawidłowości. Aktywność fizyczna wpływa pozytywnie na układ krążenia czy układ nerwowy, ale i na układ odpornościowy – wysiłek sprzyja produkcji odpowiedzialnych za procesy odpornościowe białych krwinek, jak i stymuluje je do wzmożenia aktywności.

Przez to właśnie pociechy, które czas wolny spędzają przed komputerem czy telewizorem, mogą mieć po prostu słabszą odporność.

Czytaj: Syropy na przeziębienie dla dzieci - 5 przepisów na domowe syropy wzmacniające odporność

4 sposoby na wzmocnienie odporności niemowlaka

Odporność osłabia brak szczepień

W ostatnich latach coraz bardziej widoczna staje się wyraźna niechęć części rodziców do korzystania ze szczepień ochronnych. Posiłkują się oni niejako dawno obalonymi już hipotezami (np. dotyczącymi związku pomiędzy szczepionkami a autyzmem), fakt jest ostatecznie taki, że rezygnacja ze szczepień ochronnych osłabia odporność organizmu dziecka.

Celem podawania szczepionek jest „przygotowanie” układu odpornościowego na pojawienie się wroga. Substancje obecne w szczepionkach pozwalają organizmowi zidentyfikować dany patogen jeszcze przed zachorowaniem na wywoływaną przez niego jednostkę, dzięki czemu wtedy, gdy rzeczywiście dostanie się on do wnętrza organizmu, komórki odpornościowe wiedzą, z kim się mierzą i są w stanie szybciej opanować chorobę.

Rezygnacja ze szczepień skutkuje ostatecznie zwiększeniem ryzyka ciężkiego przebiegu różnych chorób zakaźnych, jak i nasila możliwość rozwinięcia się ich powikłań.

Odporność osłabiają zażywane leki

Antybiotyki są lekami, które w przypadku niektórych schorzeń są wręcz niezbędne, ich nierozsądne używanie może jednak destrukcyjnie wpływać na odporność organizmu. Ogólnie ich przyjmowanie może prowadzić do zubożenia jelitowej mikroflory bakteryjnej – ma ona wiele różnych funkcji, jedną z nich jest wspieranie funkcjonowania układu odpornościowego.

W sytuacji, gdy – wskutek antybiotykoterapii – zmniejsza się ilość dobroczynnych bakterii w jelitach, pojawia się wtedy niejako przestrzeń do zagospodarowania, którą z chęcią zajmują patogenne drobnoustroje.

Z tego chociażby względu antybiotyki powinno się podawać pociechom wyłącznie wtedy, gdy tak zaleci lekarz – nieuzasadnione skorzystanie z nich może skutkować osłabieniem odporności.

Odporność zależy od ilości snu

O tym, że sen jest dla ludzkiego organizmu niezbędny, wie każdy, o tym jednak, na jak wiele procesów w organizmie wpływa prawidłowa ilość godzin przesypiana w ciągu doby, wie już zdecydowanie mniej osób. Podczas snu odbywają się różne procesy metaboliczne, dochodzi do konsolidacji pamięci, ale i zachodzą różne istotne zjawiska związane z układem odpornościowym.

Dziecko, które z jakichś powodów śpi zbyt krótko, nie tylko jest zmęczone w ciągu dnia – ma ono również i osłabioną odporność.

Czytaj: Sen niemowlaka: ile powinno spać niemowlę?

Odporność a metody wychowawcze

Dbałość o higienę ogólnie trudno uznać za nieprawidłowe zachowanie, z drugiej jednak strony nadmierne przejmowanie się nią… także może negatywnie odbijać się na funkcjonowaniu układu odpornościowego u dziecka.

Część rodziców stara się zapewniać swoim pociechom wręcz sterylne warunki – wielokrotnie w ciągu dnia sprzątają ich pokoje, w wyjątkowy sposób dbają oni o to, aby malec chodził w zawsze czystym ubraniu.

Podczas spacerów zdarza się, że opiekunowie nie pozwalają pociechom dotykać jakichkolwiek zabrudzonych przedmiotów, a myśl o tym, że dziecko mogłoby tarzać się jesienią w stertach kolorowych liści, wzbudza w nich wręcz przerażenie. Prawda jest taka, że nadmierna dbałość o higienę niekoniecznie pomoże, zaszkodzić jak najbardziej może.

Sytuacja jest podobna jak w przypadku szczepień – dziecięcy organizm, stykając się z rozmaitymi obecnymi w środowisku czynnikami, wytwarza w stosunku co do nich tolerancję lub odporność. Wtedy, gdy nie ma on szansy na taki kontakt, staje się po prostu słabszy – przy nadmiernym przestrzeganiu zasad higieny odporność dziecka spada.

Czytaj: Katar u niemowlaka. Co na katar u noworodka?

Dieta na przeziębienie: jadłospis wzmacniający odporność

Stres osłabia odporność 

O tym, że stres dla organizmu jest szkodliwy, powszechnie wiadomo. Negatywnych jego efektów wyróżnić można wiele, jednym z nich jest destrukcyjny wpływ na funkcjonowanie układu odpornościowego.

W związku z przeżywaniem silnego stresu – wynikającego z doświadczania przemocy fizycznej, nękania w szkole czy innych jeszcze problemów – zachodzi szereg różnych procesów, dochodzi wtedy m.in. do wzmożonej produkcji kortyzolu w organizmie.

Hormon ten prowadzić może zaś do spadku ilości komórek odpornościowych, a co za tym idzie również i zmniejszenia ilości krążących w organizmie przeciwciał.

Choroby wieku dziecięcego. Czy rozpoznasz je po objawach?

Pytanie 1 z 10
Powiększenie oraz obrzęk ślinianki przyusznej, wysoka gorączka, złe samopoczucie, ból podczas jedzenia i picia to jedne z najczęstszych objawów:
Zdjęcie