Jak szybko wykryć niebezpieczne choroby u dziecka?

Szybkie wykrycie choroby u dziecka bywa niekiedy sprawą kluczową. Dla rodziców, szczególnie w przypadku pierwszego dziecka, bywa to niestety trudne, gdyż niektóre poważne schorzenia rozwijają się początkowo powoli i bardzo niecharakterystycznie. Jakie choroby są dla maluszka najbardziej niebezpieczne i czy można im skutecznie zapobiegać?

Jak szybko wykryć niebezpieczne choroby u dziecka? Czy jest to w ogóle możliwe, jeśli nie jest się lekarzem, a tylko  rodzicem?

Dzieci z racji na swój wiek nie mają w pełni wykształconej odporności, a ich organizm dopiero uczy się, jak zwalczać patogeny pochodzące ze środowiska zewnętrznego. Z tego też powodu są znacznie bardziej narażone na infekcje, które mogą mieć u nich gorszy przebieg niż u dorosłych.

Niektóre stany rozpoczynają się bardzo podstępnie, a czas od pierwszych objawów do poważnych powikłań niekiedy liczony jest w godzinach. Pamiętaj zatem, aby nie bagatelizować gorszego samopoczucia swojego dziecka, gdyż niekiedy lepiej dmuchać na zimne, niż przegapić poważną chorobę. Zobacz, jak szybko wykryć niebezpieczne choroby u dziecka.

Spis treści

1. Jakie objawy powinny zaniepokoić?
2. Przykłady chorób niebezpiecznych dla dziecka
3. Dziecko ma objawy choroby – co dalej?
4. Czy można zapobiegać rozwojowi niebezpiecznych chorób u dzieci?

Jakie objawy powinny zaniepokoić?

Objawy, które mogą sugerować rozwój niebezpiecznej dla dziecka choroby są niespecyficzne.

• Pierwszą rzeczą, która szczególnie powinna zwrócić twoją uwagę, to cofnięcie się dziecka w rozwoju na przestrzeni czasu. Mowa tutaj o sytuacjach, w których dla przykładu: maluszek chodził już samodzielnie, a teraz coraz częściej siedzi lub raczkuje, rzadko podnosząc się na nogi lub całkowicie z tego rezygnując.Jeżeli sytuacja taka postępuje bardzo szybko, może być to związane z grypą, gdyż aby uniknąć bólów mięśniowych, dzieci oszczędzają się np. w dużym stopniu ograniczając chodzenie. Jeżeli jednak proces ten jest dłuższy i nie towarzyszą mu objawy charakterystyczne dla grypy, może to sugerować rozwijający się problem z układem nerwowo-mięśniowym, tak jak ma to miejsce w dystrofii mięśniowej Duchenne’a lub rdzeniowy zanik mięśni (SMA).

• Innym objawem, który powinien zwrócić twoją uwagę jest ból głowy u dziecka. Jest to objaw, który budzi wśród lekarzy pediatrów duży niepokój, gdyż dzieci przed okresem dojrzewania nie powinny uskarżać się na niego.Jedną z przyczyn pojawienia się bólu głowy u dziecka jest ostra infekcja lub przeziębienie. Bardzo często podwyższonej temperaturze towarzyszy właśnie taki objaw.Inną przyczyną mogą być pierwotne bóle głowy, czyli takie, które nie mają uchwytnej przyczyny i nie zagrażają bezpośrednio dziecku. Należą do nich np. napięciowe bóle głowy lub migrena.Przyczyna, która wzbudza jednak wśród lekarzy największy strach, to guz mózgu, który uciskając struktury układu nerwowego może powodować m.in. bóle głowy u dzieci. Często rozrostom nowotworowym w tym miejscu towarzyszą inne objawy, np. gorsze widzenie na jedno oko czy problemy z pamięcią u dziecka.

• Bardzo często poruszany jest również temat łatwego siniaczenia się przez dzieci, gdyż jest to kolejny przykład objawu mogącego sugerować niebezpieczne choroby u dziecka. Oczywiście każdy maluszek jak i nieco starsze dziecko, codziennie odkrywając świat naraża się na urazy i zadrapania i nie ma w tym nic dziwnego ani niepokojącego. Jednak jeżeli zauważysz, że ilość siniaków jest nieadekwatna do ilości przygód twojego dziecka w ostatnim czasie, warto zgłosić się do lekarza.

• Jako rodzic powinnaś również zwrócić uwagę na to, czy dziecko w ostatnim czasie nie zmieniło rytmu dnia, czyli dla przykładu, czy nie sypia coraz częściej o nietypowych dla niego porach, mimo że nie miało wcześniej tego w zwyczaju.

Przykłady chorób niebezpiecznych dla dziecka

Poniżej przedstawione zostały przykłady chorób szczególnie niebezpiecznych dla dzieci, które wymagają szybkiej diagnostyki.

• Białaczka

Jest to najczęstszy typ nowotworu u dzieci. Szacuje się, że nawet 30% wszystkich chorób rozrostowych u dzieci to nowotwory hematologiczne. W tej grupie wiekowej dominują ostre postacie białaczek, takie jak ostra białaczka limfoblastyczna (ALL) czy też ostra białaczka szpikowa (AML).

W duży skrócie można powiedzieć, że białaczka to schorzenie, w którym ilość oraz stosunek komórek wchodzących w skład krwi jest zaburzony co wpływa m.in. na odporność osoby chorej. Do objawów towarzyszącym białaczce zaliczamy m.in. przewlekające się stany podgorączkowe, bóle mięśniowe, powiększone, twarde i nieprzesuwalne węzły chłonne zlokalizowane szczególnie w okolicy obojczyka czy też łatwiejsze siniaczenie się.

• Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych

Jest to stan zapalny dotykający układ nerwowy dziecka wywołany najczęściej przez meningokoki lub pneumokoki. Objawia się m.in. wysoką gorączką, bólem głowy, pojawieniem się krwawych wybroczyn na ciele dziecka, apatią i zmęczeniem oraz specyficznym, przypominającym łuk ułożeniem ciała.

Zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych to bardzo niebezpieczna choroba, która wymaga jak najszybszego wdrożenia leczenia w szpitalu!

• Nowotwory wieku dziecięcego

Oprócz białaczek, dzieci chorować mogą także na nowotwory lite, wśród których najbardziej znane to nephroblastoma dotykająca nerki maluszka, oraz neuroblastoma, atakująca jego układ nerwowy. Chorują najczęściej młodsze dzieci, a objawy tak jak wcześniej, mogą być bardzo niespecyficzne. Bardzo charakterystyczne jest jednak powiększenie obwodu brzuszka dziecka następujące w bardzo krótkim czasie.

• SMA

SMA, czyli rdzeniowy zanik mięśni, to temat w ostatnim czasie bardzo często poruszany w przestrzeni publicznej za sprawą zbiórek internetowych i kosztownego leczenia. W jej przebiegu obumierają neurony odpowiedzialne za kontrolowanie skurczu mięśni szkieletowych.

Jej przyczyną jest mutacja w genie SMN1, która może być wykryta u rodziców jeszcze przed ciążą, jeżeli są jej nosicielami, lub niedługo po urodzeniu u dziecka. Wczesna diagnostyka pozwala niekiedy na wdrożenie bardzo skutecznego i znacznie mniej kosztownego leczenia dziecka na wczesnym etapie choroby, przed pojawieniem się objawów.

• Wstrząs anafilaktyczny

Wstrząs anafilaktyczny to najcięższa postać anafilaksji, będąca reakcją alergiczną organizmu i stanowiąca bezpośrednie zagrożenie życia dziecka. Jej kryteria rozpoznania to pojawienie się zmian na skórze lub błonie śluzowej, a także wystąpienie objawów z co najmniej jednego innego układu np. biegunka lub duszność, po zadziałaniu tzw. alergenu.

Objawy rozwijają się bardzo szybko, dlatego interwencja lekarza lub podanie adrenaliny domięśniowo powinno nastąpić jak najszybciej po kontakcie z alergenem.

Czytaj również: Zapalenie opon mózgowych u niemowląt - co to za choroba?

Szczepionka na pneumokoki: kiedy można zaszczepić dziecko i ile to kosztuje?

Co tak naprawdę wykrywają badania prenatlane?

Dziecko ma objawy choroby – co dalej?

Jeżeli dziecko ma objawy wspomniane na początku tekst, skontaktuj się z lekarzem pediatrą, który rozwieje wszelkie twoje wątpliwości. Nie powinnaś natomiast czekać, jeżeli dziecko rozwija objawy charakterystyczne dla wstrząsu anafilaktycznego lub zapalenia opon mózgowo-rdzeniowych.

W tych dwóch przypadkach powinnaś udać się jak najszybciej na szpitalny pediatryczny oddział ratunkowy. W diagnostyce pozostałych chorób lekarz może zlecić m.in. morfologię krwi obwodowej z rozmazem, badania obrazowe takie jak tomografia komputerowa czy rezonans magnetyczny, a niekiedy również badania genetyczne.

Czy można zapobiegać rozwojowi niebezpiecznych chorób u dzieci?

Każdy z nas wie, że lepiej zapobiegać niż leczyć. Czy jednak możemy zapobiegać rozwojowi niebezpiecznych chorób u dzieci? Okazuje się, że jak najbardziej. Jednym ze sposobów są szczepienia.

W Polsce dostępne są dwie szczepionki przeciwko meningokokom wywołującym zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych. Są to Bexero, która może być podawana maluszkom od 2. miesiąca życia, oraz Trumenba, stosowana u dzieci powyżej 10. roku życia. Obie szczepionki są skuteczne przeciwko meningokokom typu B, a tym samym chronią przed inwazyjną chorobą meningokokową.

W przypadku rdzeniowego zaniku mięśni (SMA) kluczowe jest szybkie postawienie diagnozy i wdrożenie leczenia, zanim jeszcze dojdzie do zaników mięśniowych. Utrudnia to mocno zastosowanie skutecznej terapii, gdyż w momencie pojawienia się pierwszych objawów bardzo często dziecko ma już problemy z układem ruchu, a na podanie tańszego leku - Spinrazy, jest z reguły za późno.

Jedyny ratunkiem dla chorych, u których doszło już do degeneracji mięśni jest terapia genowa lekiem Zolgensma, który jest uznawany za najdroższy lek na świecie. Z tego właśnie powodu tak ważne jest wykonanie badań w kierunku mutacji genu SMN1 u noworodka, gdyż jej wykrycie pozwala na wdrożenie leczenia i całkowite wyleczenie maluszka.

Ministerstwo Zdrowia planuje nawet, aby od 2021 roku każdy noworodek przesiewowo był badany w kierunku tej mutacji, co pozwoliłoby na skuteczniejsze leczenie rdzeniowego zaniku mięśni.

Przyczyny pozostałych wymienionych schorzeń nie są znane. Jedyne co możesz zrobić, to obserwować swoje dziecko, a w przypadku wystąpienia u niego wcześniej wymienionych objawów nie bagatelizować ich lecz zadziałać najszybciej jak się da.

Czytaj: Na co najczęściej chorują dzieci? Które choroby zakaźne są najczęstsze? [WYWIAD]

Mięsak Ewinga - złośliwy nowotwór kości u dzieci

Choroby, które dziecko może przynieść z przedszkola

Maciej Toczek