Czy zapisać dziecko do harcerstwa? Zobacz, dlaczego warto!

Zastanawiasz się czy zapisać dziecko na zbiórki harcerskie? Nie wahaj się, skauting może być dla młodego człowieka wspaniałą przygodą i przynieść mu wiele korzyści. Jakich?

Spis treści

1. Harcerstwo rozwija społecznie
2. Harcerstwo pokazuje, że warto być aktywnym
3. Harcerstwo wspiera rozwój emocjonalny
4. Harcerstwo pomaga w nauce samodzielności
5. Harcerstwo rozwija intelektualnie
6. Harcerstwo uczy odpowiedzialności
7. Harcerstwo zachęca do aktywności fizycznej
8. Harcerstwo uczy patriotyzmu
9. Co warto wiedzieć o organizacjach harcerskich
10. Gdzie szukać drużyny dla dziecka
11. Słowniczek polsko-harcerski

Tych, którzy w dzieciństwie byli zuchami, a potem harcerzami zazwyczaj nie trzeba przekonywać. Doskonale pamiętają swoje zbiórki, biwaki, rajdy, obozy i wspominają je z uśmiechem. Często do dziś utrzymują kontakt z kolegami czy koleżankami z drużyny. I właściwie nadal po trosze czują się harcerzami. Gdy więc zauważą w szkole swojego dziecka ogłoszenie o zbiórkach, po prostu przyprowadzają na nią córkę czy syna.

Dlatego ten tekst chciałabym zadedykować tym rodzicom, którzy w dzieciństwie nie byli w harcerstwie. A organizacje skautowskie kojarzą im się tylko z  mundurkami, musztrą oraz wychowaniem patriotycznym. Uwierzcie, to nie wszystko!

Harcerstwo może być dla dziecka wspaniałą przygodą i niezwykłym doświadczeniem.

Wśród druhów młody człowiek znajdzie przyjaciół, nauczy się współpracy, zdobędzie wiele nowych umiejętności, dowie się mnóstwa ciekawych rzeczy, stanie się bardziej zaradny. I przy tym wszystkim będzie się doskonale bawić. Poznajcie najważniejsze powody dla który warto zapisać dziecko na zbiórki.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Harcerstwo rozwija społecznie

Na zbiórkach dziecko poznaje nowych kolegów i koleżanki. Co ważne nie wszyscy są w tym samym wieku. Rok, dwa, a nawet trzy lata różnicy to w drużynie norma. Starsi uczą się więc szacunku, tolerancji i cierpliwości dla młodszych, a młodsi śmiałości i otwartości wobec starszych. A najstarsi, czyli niemal lub całkiem dorośli instruktorzy, czyli drużynowy i przyboczni im w tym pomagają. Bo jedną z podstawowych zasad obowiązujących w harcerstwie jest braterstwo.

Każda zabawa, gra, akcja jest tak pomyślana, że wymaga od dzieci współpracy, solidarności oraz wzajemnego wsparcia. Pomaga w tym podział drużyny na kilkuosobowe zastępy – w małej grupie wszak łatwiej można się dogadać.  

Zobacz: Zalety rysowania - 10 korzyści, o których nie wiesz

Harcerstwo pokazuje, że warto być aktywnym

Kolejną ważną zasadą obowiązującą w harcerstwie jest służba. Harcerz ma pomagać innym, być użytecznym. W czasie zbiórek kadra drużyny proponuje więc dzieciom różne działania społeczne. Harcerze uczestniczą w dużych akcjach charytatywnych, np. Wielkiej Orkiestry Świątecznej Pomocy, a także sami je organizują, choćby przygotowując paczki dla osób w potrzebie. Pomagają chronić przyrodę m.in. sprzątając lasy.

Angażują się też w wydarzenia patriotyczne, np. uczestniczą w obchodach ważnych historycznie rocznic, spotykają się z weteranami, porządkują groby powstańców i żołnierzy). W ten sposób dzieci uczą się wrażliwości społecznej oraz aktywności.

Harcerstwo wspiera rozwój emocjonalny

W czasie harcerskich gier, zabaw i akcji dziecko może poznać swoje mocne strony oraz nabrać pewności siebie. Ale też ma okazję do przełamania oporów w wielu sprawach. Bo ważnym celem, jaki stawiają przed nim instruktorzy jest praca nad sobą.

Na zbiórkach jest wiele ku temu okazji. Dziecko nieśmiałe uczy się zabierać głos w większym gronie i bronić własnego zdania, gadatliwe – siedzieć przez chwilę cicho, bojaźliwe – pokonywać strach, samolubne – liczyć się z potrzebami innych. Mały perfekcjonista zaczyna rozumieć, że ludzie mają prawo do błędów. Agresor dowiaduje się jak panować nad emocjami i rozwiązywać konflikty bez przemocy. Naturalny lider uczy się odpowiedzialności oraz doskonali umiejętność współpracy.

Czytaj: Na jakie zajęcia dodatkowe zapisać dziecko?

Harcerstwo pomaga w nauce samodzielności

Instruktorzy powierzają podopiecznym wiele zadań. Rozwieszenie plakatów zapowiadających zbiórkę, zaprojektowanie i wykonanie proporców, planowanie różnych akcji, zbiórki zastępów. Dzięki temu dzieci uczą się samodzielności i dobrej organizacji pracy. Doskonałą szkołą zaradności są obozy, na których harcerze sami ustawiają namioty, budują prycze, stawiają bramę, dbają o porządek, a czasem nawet pomagają w przygotowaniu posiłków.  

Wszystko to pomaga dzieciom zdobywać nowe umiejętności. Dodatkową motywacją są sprawności, jakie można przy tym zdobyć. Symbolizujące je znaczki, które można przyszyć (oczywiście samodzielnie) na rękawie napawają prawdziwą dumą zwłaszcza zuchy i młodszych harcerzy.

Harcerstwo rozwija intelektualnie

Na spotkaniach, rajdach oraz akcjach harcerskich dziecko może się wiele dowiedzieć. Instruktorzy starannie planują obrzędowość drużyny (czyli konwencję zabawy obowiązującą w całym roku szkolnym lub na obozie) i wymyślają interesujące tematy zbiórek. Harcerskie zwyczaje, gry, zabawy, gawędy przy ognisku – wszystko to ma walor edukacyjny.

W zależności od wybranej tematyki zbiórek i obozu dziecko może poszerzyć swoją wiedzę z  przyrody, historii, geografii czy... fizyki. Np. pozna zagrożone gatunki zwierząt, dowie się dlaczego należy segregować śmieci, odkryje urok mitów greckich lub nauczy wskazywać kierunki geograficzne i rozpoznawać gwiazdy, które widać na niebie. Całkiem sporo, prawda?

Zobacz: Kiedy zacząć uczyć dziecko języków obcych?

Harcerstwo uczy odpowiedzialności

Starszym stażem harcerzom instruktorzy powierzają odpowiedzialność za młodszych.

To oni przewodzą zastępom, a potem wspierają drużynowych i przybocznych. Ich zadaniem jest pomoc w planowaniu i organizowaniu zbiórek oraz opieka nad młodszymi harcerzami.

Uczniowie szkół ponadpodstawowych mogą już zostać przybocznymi, a po ukończeniu 16 lat  nawet drużynowymi. Niektórzy rodzice obawiają się, że takie nastolatki wciąż są za młode, by opiekować się dziećmi. Niesłusznie. W tym wieku można być naprawdę odpowiedzialnym człowiekiem.

Zresztą aby stanąć na czele drużyny trzeba wykazać się dużymi umiejętnościami, a także dużą determinacją. Próby, szkolenia oraz kursy przygotowujące do tej roli wcale nie są łatwe i mogą trwać nawet rok. Drużynowym nie zostaje się przypadkiem.

Starsze nastolatki, które nie czują się na siłach lub po prostu nie mają ochoty przewodzić młodszym kolegom, mogą przejść do drużyny wędrowników. I dalej bawić się w harcerstwo.

Zobacz: Wychowanie fizyczne - czy zwalniać dziecko z lekcji WF-u?

Harcerstwo zachęca do aktywności fizycznej

W czasie zbiórek, rajdów, obozów dzieci dużo się ruszają. Często muszą gdzieś szybko pobiec, przejść kilka kilometrów, wykonać jakąś pracę fizyczną. Przy długich wędrówkach liczy się kondycja i wytrzymałość. Przy budowaniu pryczy i stawianiu namiotów – siła mięśni. Przy wspinaniu się na wysoką wieżę wartowniczą czy wchodzeniu do małego szałasu – gibkość ciała. Przy robieniu proporców i obozowych totemów - sprawność palców. Niemal każda harcerska aktywność to doskonała okazja do ćwiczeń.

Polecamy: Zalety zajęć sportowych dla dzieci

Harcerstwo uczy patriotyzmu

Ważnym elementem polskiego skautingu jest szacunek dla swojego kraju i jego historii. Harcerze uroczyście obchodzą święta narodowe oraz ważne rocznice. Z ich okazji organizują  rajdy, gry miejskie, uroczyste apele. Udział w nich zwykle jest dla dziecka dużym przeżyciem. W czasie zbiórek także sporo mówi się o dziejach Polski i narodowych bohaterach. Dla dzieciaków takie lekcje historii często są znacznie ciekawsze niż te w szkole.

Co warto wiedzieć o organizacjach harcerskich

W naszym kraju działają cztery ogólnopolskie organizacje skautowskie oraz wiele lokalnych.  Najwięcej członków liczy ZHP, czyli Związek Harcerstwa Polskiego. Drugi pod względem wielkości jest Związek Harcerstwa Rzeczpospolitej (ZHR). Obie organizacje sięgają do tych samych tradycji i działają na podobnych zasadach, ale nieco się różnią.

ZHP – podstawą wychowania są w nim normy moralne, wywodzące się z uniwersalnych, kulturowych i etycznych wartości chrześcijaństwa. Ale związek jest otwarty dla wszystkich bez względu na pochodzenie, rasę czy wyznanie. Uznaje prawo każdego członka do osobistego wyboru systemu wartości duchowych. Gromady zuchowe oraz drużyny harcerskie i wędrownicze zwykle są koedukacyjne (szóstki i zastępy są oddzielne dla dziewcząt i chłopców). W ZHP zuchy to dzieci w wieku od 6 do 10 lat.

Do drużyny harcerskiej można się zapisać po ukończeniu 10. roku życia. Harcerze dzielą się na młodszych (nazwa nieoficjalna) w wieku 10-13 lat i starszych w wieku 13-15 lat. Wędrownikiem można zostać między 15. a 21. rokiem życia.  

Program poszczególnych grup jest dostosowany do wieku uczestników. Zuchy na zajęciach przede wszystkim się bawią, harcerze biorą udział w ciekawych grach, harcerze starsi poszukują swoich ścieżek rozwoju, wędrownicy skupiają się na działaniach społecznych i wędrują poznając świat.

ZHR – deklaruje, że wychowuje dzieci oraz młodzież w oparciu o wartości chrześcijańskie i jest otwarty dla wszystkich osób poszukujących wiary. Instruktorki oraz instruktorzy są chrześcijanami. W ZHR dziewczęta i chłopcy mają oddzielne gromady zuchowe oraz drużyny harcerskie i wędrownicze. Zuchenką lub zuchem dziecko może zostać w wieku 7-11, harcerką lub harcerzem – w wieku 11-15 lat. Drużyny wędrowniczek i wędrowników zapraszają młodzież między 15. a 18. rokiem życia.

Zobacz: Dobre maniery - jak nauczyć dziecko ich stosowania?

Gdzie szukać drużyny dla dziecka

Organizacje harcerskie zwykle organizują zbiórki w szkołach. Niestety nie zawsze jest to możliwe. Jeśli w szkole waszego dziecka nie ma harcerstwa, poszukajcie drużyny działającej w pobliżu. Wszystkie większe organizacje skautowe mają swoje strony internetowe i profile w mediach społecznościowych. Zazwyczaj wystarczy wysłać do nich wiadomość z pytaniem, by uzyskać potrzebne informacje i kontakt do drużynowego. 

Jeśli wasze dziecko chodzi na zbiórki harcerskie lub zuchowe:

• zapiszcie sobie numer komórki drużynowej lub drużynowego, by w razie potrzeby być z nią (nim) w kontakcie;
• obserwujcie w mediach społecznościowych profil drużyny, gromady lub szczepu. Dzięki temu będziecie na bieżąco poinformowani;
• pamiętajcie o podpisaniu zgody na przynależność dziecka do organizacji harcerskiej. Tylko wtedy instruktorzy mogą pozwolić mu na udział w zbiórkach;
• wpłaćcie składkę członkowską. Zwykle wynosi ona kilkadziesiąt złotych roczne.  Organizacje harcerskie działają na zasadach non profit, ale te drobne wpłaty stanowią dla nich ważne wsparcie. Dzięki nim instruktorzy mogą np. kupić materiały potrzebne na zbiórki.

Słowniczek polsko-harcerski

• Drużyna - podstawowa harcerska jednostka organizacyjna. Składa się z kilku zastępów.
• Gromada – podstawowa zuchowa jednostka organizacyjna. Składa się z kilku szóstek.
• Drużynowy – instruktor harcerski, kierujący drużyną, który ma wiedzę i umiejętności potrzebne do wychowania i opieki nad dziećmi i młodzieżą.
• Zbiórka –regularne (zwykle raz w tygodniu) spotkania drużyny.
• Biwak – zbiórka z nocowaniem poza miejscem zamieszkania.

Polecamy: Od kiedy dziecko może wracać samo ze szkoły?

Beata Ciepłowska-Kowalczyk

Konsultacja: Jagoda Kowalczyk , przyboczna w drużynie harcerskiej ZHP