Niewspółmierność porodowa - co to jest i dlaczego do niej dochodzi?

Niewspółmierność porodowa zachodzi wtedy, gdy pojawia się dysproporcja pomiędzy rozmiarami główki dziecka a wielkością matczynej miednicy. Stan ten bezwzględnie wymaga właściwego rozpoznawania, ponieważ – przy niepodjęciu odpowiednich kroków – stwarza on ryzyko wystąpienia różnych powikłań zarówno u matki, jak i u dziecka. Niewspółmierność porodowa to jeden z problemów, który może wystąpić przed porodem.

Niewspółmierność porodowa (inaczej niewspółmierność miednicowo-główkowa) to jeden z problemów, które mogą wystąpić w trakcie ciąży, a w zasadzie już przy samym jej końcu. Mówi się o tym zjawisku bowiem wtedy, gdy główka dziecka jest zbyt duża w stosunku do wielkości kanału rodnego jego matki – w takiej sytuacji zachodzić może konieczność rozwiązania ciąży drogą cięcia cesarskiego.

Co jednak może doprowadzać do niewspółmierności porodowej? Otóż wynikać ona może z czynników powiązanych bezpośrednio z dzieckiem, jak i tych związanych z matką.

Spis treści

1. Przyczyny niewspółmierności porodowej ze strony dziecka
2. Przyczyny niewspółmierności porodowej ze strony matki
3. Rozpoznawanie niewspółmierności porodowej
4. Możliwe konsekwencje niewspółmierności porodowej
5. Postępowanie w przypadku niewspółmierności porodowej

Przyczyny niewspółmierności porodowej ze strony dziecka

Niewspółmierność porodowa występować może przede wszystkim wtedy, gdy dziecko jest zbyt duże. Tutaj powodów takiej sytuacji można wyróżnić wiele – dziać się może tak chociażby wtedy, gdy poród ma się odbyć po terminie (po terminie rozwiązania dziecko jest już w pełni rozwinięte, a jednocześnie przez cały czas rośnie – z tego powodu im ciąża jest zakańczana później, tym zasadniczo większe staje się ryzyko niewspółmierności miednicowo-główkowej).

Czasami dziecko jest po prostu dość duże – z taką sytuacją można mieć do czynienia wtedy, gdy jego rodzice sami przy przyjściu na świat byli stosunkowo dużymi dziećmi i wtedy odpowiadają za to dziedziczone przez dziecko geny.

Czytaj: Poród po terminie: co robić, gdy dziecko się spóźnia

Jeszcze inną sytuacją jest ta, gdzie duże rozmiary dziecka wynikają z chorowania przez matkę na cukrzycę ciążową. W takim przypadku dochodzić może – w związku z wysokimi poziomami glukozy we krwi ciężarnej, a przez to również i u dziecka – do nadmiernego stymulowania wzrostu dziecka. Ostatecznie może ono stawać się zbyt duże w stosunku do wieku ciążowego i dochodzić może do wystąpienia niewspółmierności porodowej.

Przyczyny niewspółmierności porodowej ze strony matki

Istnieje możliwość, że wielkość dziecka nie będzie odbiegała od normy, a jednocześnie niewspółmierność porodowa i tak zajdzie – zdarza się to wtedy, gdy miednica matki jest, mówiąc wprost, zbyt mała. Niekoniecznie musi to wynikać z jakichś procesów patologicznych – niektóre kobiety po prostu są tak zbudowane.

Zdarza się jednak i tak, że zbyt wąska miednica u pacjentki to efekt przebycia przez nią jakichś schorzeń. Wśród problemów, które mogą skutkować taką nieprawidłowością, wymienić można:

• wypadki, wskutek których doszło do uszkodzenia jakichś struktur miednicy,
• dysplazję stawu biodrowego,
• wrodzone zmiany kości krzyżowej lub kości guzicznej,
• krzywicę,
• gruźlicę kości,
• nowotwory kości.

Rozpoznawanie niewspółmierności porodowej

Ryzyko niewspółmierności porodowej można by oceniać jeszcze przed jakimikolwiek staraniami pacjentki o zajście w ciążę – teoretycznie można by w tym celu wykonać specjalne pomiary miednicy z wykorzystaniem pelwimetru czy też dokładniejsze analizy, bazujące na przeprowadzeniu badań obrazowych (takich jak tomografia komputerowa).

Z drugiej strony nawet przy istnieniu dużego ryzyka tego problemu nie jest powiedziane, że rzeczywiście on wystąpi – w końcu przed ciążą nie wiadomo, jak dużą główkę dziecko będzie miało w momencie porodu. Oprócz tego stawy i więzadła wchodzące w skład miednicy matki mogą się rozluźniać, a do tego sama główka dziecka – dzięki temu, że szwy w jego czaszce podczas porodu nie są zarośnięte – cechuje się pewną elastycznością.

Ostatecznie niewspółmierność porodową rozpoznaje się najczęściej już w trakcie porodu lub bezpośrednio przed nim. Oceniać jej ryzyko można z wykorzystaniem chwytów Leopolda, które pozwalają ustalić ułożenie płodu w macicy. Wcześniej konieczne jest wykonanie badań ultrasonograficznych, dzięki którym możliwe jest określenie wymiarów główki płodu.

Czytaj: Brzuch po porodzie - zobacz jak wygląda brzuch po ciąży. Galeria

Możliwe konsekwencje niewspółmierności porodowej

Czy niewspółmierność porodowa jest groźna? Przy nieodpowiednim postępowaniu, niestety, tak. W jej przypadku istnieje bowiem zwiększone ryzyko przedwczesnego pęknięcia pęcherza płodowego czy wypadnięcia pępowiny, pojawia się również możliwość przedłużania się czasu porodu (wtedy, gdy główka nie jest w stanie odpowiednio wejść w kanał rodny, dochodzić może bowiem do osłabienia siły skurczów macicy).

W przypadku niewspółmierności porodowej pojawiać się mogą powikłania zarówno u matki, jak i u dziecka. Dla rodzącej problem stwarza zagrożenie wystąpienia różnych urazów, takich jak m.in. pęknięcie krocza, uszkodzenie pochwy czy stawów biodrowych. Konsekwencjami niewspółmierności porodowej u dziecka mogą być z kolei krwiaki zewnątrzczaszkowe, uszkodzenia struktur nerwowych (np. splotu barkowego), złamanie obojczyka czy złamania czaszki.

Postępowanie w przypadku niewspółmierności porodowej

Powikłaniom niewspółmierności porodowej można zapobiegać – w tym celu wystarczające jest odpowiednie postępowanie podczas porodu. Wtedy, gdy problem jest ewidentny, ciąża musi zostać rozwiązana drogą cięcia cesarskiego. Niektóre kobiety mogą być zdziwione – zdarza się bowiem tak, że u pacjentki istnieją przejawy potencjalnej niewspółmierności porodowej, a i tak podejmowana jest próba porodu naturalnego. Dzieje się tak w zasadzie ze względu na już wspomniane tutaj aspekty – istnieje bowiem chociażby możliwość, że główka dziecka dzięki swojej elastyczności wpasuje się w kanał rodny i uda się urodzić dziecko naturalnie.

Powyżej wspomniane rozwiązanie wykorzystuje się jednak wtedy, gdy istnieją szanse na urodzenia dziecka siłami natury – w sytuacji, gdy nie obserwuje się postępu porodu lub gdy pojawiają się przejawy zagrożenia życia dziecka, a także wtedy, gdy niewspółmierność porodowa jest ewidentna, ciążę rozwiązuje się drogą cięcia cesarskiego.

Czytaj: Pierwsza faza porodu - na czym polega i jak sobie z nią radzić?