Pracujesz stojąc, np. za ladą? Zobacz, jak dbać o siebie w ciąży

Ciężarna powinna pamiętać o tym, że jej organizm ma teraz szczególne wymagania i że musi mieć zapewnione jak najlepsze warunki do wykonywania pracy. Jeśli jesteś w ciąży i pracujesz w pozycji stojącej, dowiedz się, jakie prawa ci przysługują i jak powinnaś dbać o siebie.

Pozycja stojąca w czasie wykonywania obowiązków zawodowych jest zdaniem wielu specjalistów jednym z czynników ryzyka wystąpienia porodu przedwczesnego. Zgodnie z polskim kodeksem pracy ciężarna w pracy może wykonywać swoje obowiązki w pozycji stojącej nie dłużej niż trzy godziny dziennie – w pozostałym czasie kobieta w ciąży powinna mieć zapewnioną możliwość siedzenia.

Spis treści

1. Lekarze ostrzegają - długotrwałe stanie nie jest wskazane
2. Co mówi prawo o pracy na stojąco w ciąży?
3. Jak sobie radzić, gdy pracujesz w pozycji stojącej?
4. O tym pamiętaj!

Lekarze ostrzegają - długotrwałe stanie nie jest wskazane

Specjaliści z całego świata są zgodni: długotrwałe stanie może wpłynąć negatywnie na przebieg ciąży. Testy prowadzone w latach 2002-2006 pokazały, że praca fizyczna i długi czas pracy nie wpływa szkodliwie na rozwój nienarodzonego dziecka, ale praca na stojąco - tak.

Przyszłe mamy, które spędzały dużo czasu na nogach, pracując jako ekspedientki, opiekunki, nauczycielki rodziły dzieci, których obwód głowy były średnio o 1 cm (3%) mniejszy niż przeciętnie, co oznacza wolniejsze tempo wzrostu.

Badania prowadzone na aktywnych zawodowo ciężarnych wykazały też, że kobiety, które pracowały w pozycji stojącej częściej doświadczały przedwczesnego porodu, urodzenia martwego dziecka lub dziecka z niską masą urodzeniową. Statystyki pokazują również, że długie godziny pracy na stojąco mogą zwiększać ryzyko wad wrodzonych.

Specjaliści podkreślają przy tym, że praca sama w sobie nie jest ryzykowna, przeciwnie: kobiety, które pracują w okresie oczekiwania na dziecko mają mniej powikłań w ciąży niż kobiety bezrobotne. Istotne jest jednak to, aby pracująca ciężarna nie spędzała 8 godzin w jednej pozycji - zarówno siedzącej, jak i stojącej.

Długotrwałe siedzenie zwiększa ryzyko zakrzepów krwi, a stanie przez dłuższy czas może zaburzać przepływ krwi do dziecka. Pozycja stojąca sprzyja powstawaniu obrzęków i żylaków, często też powoduje bóle w odcinku krzyżowym kręgosłupa.

Czytaj również: Praca aż do porodu - historie mam, które pracowały przez całą ciążę

Ćwiczenia w 3 trymestrze ciąży - ułatwiają poród i likwidują ból pleców

Co mówi prawo o pracy na stojąco w ciąży?

Jeśli twoja praca wymaga pozycji stojącej – i nie da się przy niej siedzieć – pracodawca musi przenieść cię na inne stanowisko. Gdy zmiana warunków pracy lub przeniesienie na inne stanowisko powoduje obniżenie wynagrodzenia, przysługuje ci dodatek wyrównawczy.

Jeśli w ogóle nie ma możliwości przeniesienia na inne, bezpieczniejsze stanowisko, pracodawca powinien zwolnić pracownicę z wykonywania świadczeń z zachowaniem wynagrodzenia.

Jak sobie radzić, gdy pracujesz w pozycji stojącej?

Nawet jeśli czas twojej pracy z pozycji stojącej został skrócony do przepisowych 3 godzin, warto wiedzieć, jak zachowywać się w trakcie ich trwania. 

Kluczowa jest odpowiednia pozycja ciała. Warto stać na lekko ugiętych kolanach, w niewielkim rozkroku. Co jakiś czas warto podreptać w miejscu, przenosząc ciężar ciała z jednej stopy na drugą. Dzięki temu krew będzie lepiej krążyć, co zmniejszy ryzyko powstawania zakrzepów i obrzęków.

Innym sposobem jest oparcie jednej stopy na niskim stołku lub pudle. Ta pozycja odciąża dolną część pleców i pozwala odpocząć jednej z nóg. Co kilkanaście minut konieczna jest zmiana nogi.

Bardzo ważne są dobre buty, na amortyzującej podeszwie z niskim obcasem i szerokim noskiem - to najlepsze buty zapobiegające puchnięciu stóp. Jeśli cierpisz na żylaki, poproś lekarza o przepisanie ci dobrych rajstop uciskowych.

O tym pamiętaj!

Co możesz zrobić, aby w jak najlepszej formie przetrwać trzy godziny na stojąco?

• Noś buty na niskich obcasach (2–3 cm).
• Jeśli to możliwe, staraj się jedną nogę stawiać 10–15 cm wyżej niż drugą (na podnóżku, schodku, niskim stołku itp.), zginając ją w kolanie – zapobiega to nadmiernemu napinaniu mięśni krzyża. Co jakiś czas zmieniaj nogę opartą na podnóżku.
• Od czasu do czasu wykonuj proste ruchy nogami: drepcz w miejscu, zginaj kolana, przestępuj z nogi na nogę.
• Od początku ciąży noś przeciwżalakowe rajstopy lub pończochy. Pamiętaj, aby wkładać je jeszcze przed wstaniem z łóżka!
• Stosuj preparaty zapobiegające obrzękom i żylakom. Możesz też przyjmować preparat z rutyną, uszczelniający naczynia krwionośne.
• Noś specjalny pas ciążowy – podtrzymuje on brzuszek od dołu, doskonale odciążając kręgosłup.
• Regularnie odwiedzaj basen – pływanie relaksuje, masuje i odciąża kręgosłup.
• W miarę możliwości – ćwicz. Na kondycję pleców dobrze wpływa np. ćwiczenie o nazwie „koci grzbiet”.

Czytaj również: Koniec umowy o pracę a ciąża i urlop macierzyński

Kobieta w ciąży na zwolnieniu lekarskim – 14 najczęstszych pytań przyszłych mam

miesięcznik "M jak mama"