800 plus to tylko początek. Pieniądze na dziecko dostaniesz też z tych programów

Rodzice na różnych etapach życia dzieci mogą skorzystać z różnych form wsparcia finansowego. Niektóre świadczenia przysługują jednorazowo, inne wypłacane są cykliczne. Różnią się również kryteria, które musimy spełnić - najczęstszym jest wysokość dochodu na osobę w rodzinie.

Zastanawiasz się, z jakich świadczeń możesz skorzystać jako rodzic? Najczęściej słyszymy o 800 plus, ale nie jest to jedyny program. Nie ze wszystkich każdy może skorzystać - ograniczeniem jest m.in. wiek dziecka czy kryterium finansowe, ale warto wiedzieć, jakie są możliwości.

Spis treści

1. Rodzina 800 plus
2. 300 plus
3. Karta Dużej Rodziny
4. Świadczenia rodzinne
5. Rodzinny Kapitał Opiekuńczy
6. Fundusz alimentacyjny
7. Dofinansowanie do pobytu w żłobku
8. Będzie jeszcze "babciowe"

Rodzina 800 plus

Jeszcze do niedawna program znałyśmy jako "Rodzina 500 plus", od stycznia kwota świadczenia wzrosła, stąd i zmiana nazwy. Aby uzyskać prawo do świadczenia, należy złożyć wniosek (jedynie drogą elektroniczną) do Zakładu Ubezpieczeń Społecznych. Świadczenie, w wysokości 800 zł, przysługuje na każde dziecko do ukończenia 18. roku życia, bez limitu dochodowego. Nowy okres świadczeniowy rozpoczyna się 1 czerwca - jeśli nadal chcesz otrzymywać pieniądze, pamiętaj, że trzeba złożyć nowy wniosek.

Szczegółowe informacje dotyczące świadczenia wychowawczego 800 plus znajdziesz w ustawie o pomocy państwa w wychowywaniu dzieci (zmiany pojawiają się w kolejnych aktach prawnych).

Przeczytaj także: Część rodziców dostanie pomniejszone 800 plus. Mogą mocno się zdziwić

300 plus

300 plus to potoczne określenie programu "Dobry Start". To jednorazowe wsparcie w wysokości 300 zł dla uczniów, którzy rozpoczynają nowy rok szkolny. Przysługuje bez względu na dochód, należy złożyć wniosek do ZUS (drogą elektroniczną, od 1 lipca do 30 listopada).

Pieniędzy nie dostaną wszyscy uczniowie - przysługuje tym chodzącym do szkoły, do momentu ukończenia 20. roku życia (w przypadku dzieci z niepełnosprawnością - do 24. roku życia). Program nie obejmuje studentów, przedszkolaków, ani dzieci idących do tzw. zerówki (niezależnie, gdzie będzie odbywało się przygotowanie szkolne).

Informacje o programie znajdziesz w rozporządzeniu Rady Ministrów z dnia 30 maja 2018 r. w sprawie szczegółowych warunków realizacji rządowego programu "Dobry start" (przeczytaj także zmieniające akty prawne).

Przeczytaj także: Program Dobry Start. Czy wniosek o 300 plus można złożyć we wrześniu?

Karta Dużej Rodziny

Karta Dużej Rodziny (KDR) to system zniżek i uprawnień, który przysługuje rodzicom oraz małżonkom rodziców, którzy mają lub mieli na utrzymaniu łącznie co najmniej troje dzieci - z KDR mogą korzystać dożywotnio. Przysługuje ona również dzieciom:

• w wieku do 18. roku życia,
• w wieku do 25. roku życia - w przypadku dzieci uczących się w szkole lub szkole wyższej,
• bez ograniczeń wiekowych w przypadku dzieci legitymujących się orzeczeniem o umiarkowanym lub znacznym stopniu niepełnosprawności.

Zaznaczono, że aby z uprawnień korzystały dzieci, w chwili składania wniosku w rodzinie musi być co najmniej troje dzieci spełniających powyższe warunki. Karta jest przyznawana na wniosek (składamy go w gminie lub za pośrednictwem portalu Emp@tia), niezależnie od dochodu.

Podstawa prawna to ustawa z dnia 5 grudnia 2014 r. o Karcie Dużej Rodziny.

Przeczytaj także: Nadeszły zmiany w Karcie Dużej Rodziny. Rodziców czeka spore zaskoczenie

Świadczenia rodzinne

Świadczenia rodzinne to:

• zasiłek rodzinny oraz dodatki do zasiłku rodzinnego

Miesięczna wysokość zasiłku rodzinnego rośnie wraz z wiekiem dziecka. To: 95 zł (do ukończenia piątego roku życia), 124 zł (między 5. a 18. rokiem życia), 135 zł (między 18. a 24. rokiem życia).

Obowiązuje kryterium dochodowe: 674 zł (lub 764 zł, gdy członkiem rodziny jest dziecko legitymujące się orzeczeniem o niepełnosprawności lub orzeczeniem o umiarkowanym albo o znacznym stopniu niepełnosprawności). Warto pamiętać, że w przypadku tego świadczenia działa mechanizm "złotówka za złotówkę" (jeśli przekroczymy próg dochodowy, zasiłek może nam dalej przysługiwać, ale w pomniejszonej kwocie).

Dodatki do zasiłku rodzinnego to m.in. dodatek z tytułu rozpoczęcia roku szkolnego (jednorazowe 100 zł) czy dodatek z tytułu samotnego wychowywania dziecka - to 193 zł miesięcznie na dziecko (maksymalnie 386 zł na wszystkie dzieci).

• świadczenia opiekuńcze

To zasiłek pielęgnacyjny (215,84 zł miesięcznie) oraz świadczenie pielęgnacyjne - od stycznia tego roku obowiązują nowe zasady jego przyznawania (przeczytaj ustawę z dnia 7 lipca 2023 r. o świadczeniu wspierającym). Obecnie kwota tego świadczenia to 2 988 zł miesięcznie.

• jednorazowa zapomoga z tytułu urodzenia się dziecka

Tzw. becikowe to świadczenie w wysokości 1 000 zł na dziecko. Od stycznia 2013 obowiązuje kryterium dochodowe - 1 922 zł netto. Co ważne, nie jest to jedyny warunek, który trzeba spełnić. Zapomoga przysługuje, jeśli matka dziecka pozostawała pod opieką medyczną - nie później niż od 10. tygodnia ciąży do dnia porodu.

• świadczenie rodzicielskie

To świadczenie znane jest pod potoczną nazwą "kosiniakowe". 1000 zł miesięcznie przysługuje rodzicom, którzy nie mogą skorzystać z zasiłku macierzyńskiego (to m.in. osoby bezrobotne, studenci czy osoby pracujące na umowach cywilnoprawnych).

Wnioski o świadczenia rodzinne składamy w urzędach (miasta lub gminy), albo w innych jednostkach organizacyjnych, np. w ośrodku pomocy społecznej.

Chcesz dowiedzieć się więcej? Zajrzyj do ustawy z dnia 28 listopada 2003 r. o świadczeniach rodzinnych.

Przeczytaj także: Nie przegap tego terminu, bo stracisz pieniądze! Wkrótce nowy okres zasiłkowy

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy

Rodzinny Kapitał Opiekuńczy to świadczenie na drugie i kolejne dziecko w rodzinie. Przysługuje od miesiąca, w którym dziecko kończy 12. miesiąc życia do końca miesiąca, w którym kończy 35. miesięcy. Maksymalna wysokość świadczenia to 12 tys. zł na dziecko - może być to być 500 zł wypłacane przez 24 miesiące lub 1000 zł wypłacane przez 12 miesięcy.

RKO przysługuje bez względu na dochód. Jeśli chcemy skorzystać ze świadczenia, musimy złożyć wniosek do ZUS, drogą elektroniczną. Aby otrzymać pełną kwotę świadczenia, należy dostarczyć go w okresie od pierwszego dnia miesiąca, w którym dziecko kończy 9. miesięcy do końca miesiąca, w którym dziecko kończy 13. miesięcy.

Podstawa prawna: ustawa z dnia 17 listopada 2021 r. o rodzinnym kapitale opiekuńczym.

Przeczytaj także: Wciąż możesz złożyć wniosek o 12 tys. na dziecko. Musisz spełnić konkretne warunki

Fundusz alimentacyjny

Jeśli dziecko ma ustalone prawo do alimentów, ale ich nie otrzymuje, możemy skorzystać ze wsparcia funduszu alimentacyjnego. Świadczenia przysługują uprawnionej osobie do momentu ukończenia przez nią 18. roku życia (do ukończenia 25. roku życia, gdy uczy się w szkole lub w szkole wyższej, bezterminowo - gdy posiada orzeczenie o znacznym stopniu niepełnosprawności).

Świadczenia z funduszu alimentacyjnego przysługują w wysokości bieżąco ustalonych alimentów, jednak nie może to być więcej niż 500 zł miesięcznie.

Okres świadczeniowy obowiązuje od 1 października do 30 września kolejnego roku. Aby otrzymać środki z funduszu, trzeba złożyć wniosek (może to zrobić osoba uprawniona lub jej przedstawiciel ustawowy). Należy także spełnić kryterium dochodowe (obecnie to 1 209 zł).

Podstawa prawna: ustawa z dnia 7 września 2007 r. o pomocy osobom uprawnionym do alimentów.

Przeczytaj także: Kiedy i komu należą się alimenty na dziecko? Co zrobić, gdy rodzic nie chce płacić?

Dofinansowanie do pobytu w żłobku

To świadczenie przysługuje rodzicom, których dziecko uczęszcza do żłobka, klubu dziecięcego lub znajduje się pod opieką opiekuna dziennego (i nie korzysta z Rodzinnego Kapitału Opiekuńczego).

Maksymalna kwota dofinansowania to 400 zł miesięcznie - jednak nie więcej niż wysokość opłaty, którą za pobyt dziecka ponosi rodzic. Środki są przekazywane bezpośrednio do instytucji lub opiekuna dziennego. Co ważne, maluch nie może chodzić do dowolnej placówki - musi ona być wpisana do rejestru (znajdziesz go w portalu Emp@tia).

Podstawa prawna: ustawa z dnia 4 lutego 2011 r. o opiece nad dziećmi w wieku do lat 3.

Będzie jeszcze "babciowe"

To nie koniec. Rozliczając podatek, rodzice mogą skorzystać z ulgi na dziecko. Szczegóły znajdziesz tutaj: Ulga na dziecko 2024. Wszystko, co musisz wiedzieć przed rozliczeniem PIT.

Mama 4 plus, czyli rodzicielskie świadczenie uzupełniające, przysługuje rodzicom, którzy - w związku z wychowywaniem dzieci - nie uzyskali prawa do emerytury lub jest ona niższa od minimalnej. Przeczytaj: Od marca kwota świadczenia Mama 4 plus w górę. Będą kolejne podwyżki?

Obecnie głośno jest o jeszcze jednym świadczeniu, tzw. babciowym. Program "Aktywny rodzic" skierowany jest do rodziców, którzy wracają na rynek pracy. Otrzymają 1500 zł, jeśli potrzebują skorzystać z opieki niani, babci, mieć dofinansowane miejsce w żłobku. Jeśli wszystko pójdzie dobrze, pieniądze powinny być wypłacana pod koniec tego roku.

Przeczytaj także: Zasiłek na... wnuki. O istnieniu tej opcji wiele osób nie ma pojęcia

Natalia Nocuń-Komorowska