Astma wczesnodziecięca jest przewlekłą chorobą górnych dróg oddechowych o podłożu alergicznym. Najczęściej dotyka ona dzieci do piątego roku życia, ale pierwsze objawy mogą pojawić się nawet przed pierwszymi urodzinami.
Spis treści
- Astma wczesnodziecięca – przyczyny
- Astma wczesnodziecięca - objawy
- Jak odróżnić astmę od infekcji?
- Astma oskrzelowa: wczesna diagnostyka kluczem do sukcesu
- Jak leczyć dziecko z astmą wczesnodziecięcą?
Astma wczesnodziecięca – przyczyny
Przyczyn wystąpienia u dziecka tej choroby można doszukiwać się w uwarunkowaniach genetycznych lub w czynnikach środowiskowych. Do pierwszej grupy możemy zaliczyć między innymi choroby płuc czy wrodzone wady układu oddechowego, ale także występowanie u rodziców atopowego zapalenia skóry. Natomiast do czynników zewnętrznych można zaliczyć wpływ środowiska naturalnego, które staje się coraz bardziej zanieczyszczone. Duże znaczenie dla organizmu mają także alergeny obecne zarówno w środowisku (pyłki, trawy), jak i w domu (roztocza kurzu domowego, sierść zwierząt), a nawet dieta – zwłaszcza żywność przetworzona.
W społeczeństwie panuje mit, że na astmę chorują dzieci, które w wyniku zaniedbania przechodziły nieleczone, liczne infekcje. Czy to prawda?
- Samo zachorowanie na astmę dziecka nie jest zależne od poziomu opieki rodzicielskiej. Sytuacja zmienia się w kontekście rozpatrywania przebiegu astmy u dziecka – im bardziej świadomy choroby i właściwej terapii rodzic, tym większe prawdopodobieństwo szybszego opanowania objawów, przy niższych dawkach stosowanych leków – tłumaczy pediatra, dr n. med. Agnieszka Modlińska-Cwalińska.
Astma wczesnodziecięca - objawy
Małe dzieci często borykają się z różnymi infekcjami, zwłaszcza gdy zaczynają przebywać w większych grupach rówieśniczych, takich jak żłobek czy przedszkole. Większość objawów leczona pod okiem specjalisty szybko ustępuje, a maluchy pełne energii wracają do swoich ulubionych zabaw. Jednak niektóre objawy powinny szczególnie zwrócić uwagę czujnego rodzica. Może okazać się to kluczowe w rozpoznaniu astmy wczesnodziecięcej. Niestety choroba ta daje wiele objawów zbliżonych do niegroźnego przeziębienia, któremu również towarzyszy kaszel nasilający się w nocy czy zmieniony oddech.
Na jakie objawy u dziecka warto zwrócić uwagę?
- świszczący oddech (który jest słyszalny, gdy siedzisz obok dziecka, a jemu nie towarzyszy obecnie żadna infekcja),
- płytki oddech,
- duszności,
- suchy kaszel, który dziecko ma głównie o poranku i w nocy,
- nawracające zapalenia oskrzeli,
- uczucie ucisku i bólu w klatce piersiowej.
Warto też obserwować ogólną kondycję dziecka. Czy nie jest ospałe i rozdrażnione? Czy nie zachowuje się inaczej niż zwykle? Nie każdy z tych objawów musi okazać się od razu oznaką astmy wczesnodziecięcej, ale to rodzic najlepiej zna swoje dziecko i z pewnością zauważy odstępstwa od normy, a w razie wątpliwości powinien niezwłocznie poradzić się specjalisty.
- Mimo, iż astma jest chorobą stosunkowo dobrze poznaną, świadomość jej przebiegu i początkowych objawów w społeczeństwie jest nadal niewielka. Kluczowe jest szybkie rozpoznanie choroby i włączenie odpowiedniego leczenia. Początek każdej choroby przewlekłej jest trudny zarówno dla małego pacjenta, jak i jego opiekunów. To na nich spoczywa obowiązek opieki nad dzieckiem, właściwej obserwacji objawów choroby i reakcji organizmu dziecka na leczenie – dodaje pediatra, dr n.med. Agnieszka Modlińska-Cwalińska.
Polecamy: Infekcja wirusowa czy bakteryjna? Jak sprawdzić, z jaką infekcją mamy do czynienia
Jak odróżnić astmę od infekcji?
W tzw. sezonie infekcyjnym, który w Polsce zaczyna się we wrześniu, kończy w okolicach kwietnia częstość zakażeń wirusowych układu oddechowego u dzieci w wieku przedszkolnym i szkolnym jest bardzo duża.
- W większości objawy infekcji górnych i dolnych dróg oddechowych obejmują nieżyt nosa, stany podgorączkowe, czy gorączkę i kaszel, rzadko towarzyszą im obturacja oskrzeli, duszność i świszczący oddech. Należy jednak pamiętać, że zaostrzenia astmy bardzo często mają miejsce w trakcie aktywnej infekcji. Czasem jest to zatem trudne do weryfikacji dla rodzica, nierzadko również dla lekarza opiekującego się dzieckiem. Najważniejsza pozostaje zatem dalsza obserwacja dziecka i prowadzenie dokumentacji niepokojących objawów – tłumaczy pediatra.
Przeczytaj też: Kiedy gorączka u dziecka jest niebezpieczna?
Astma oskrzelowa: wczesna diagnostyka kluczem do sukcesu
W każdej chorobie najważniejsza jest wczesna diagnostyka, która pomoże wprowadzić właściwe leczenie. Wtedy dolegliwości zostaną zminimalizowane. Pierwszym krokiem jest udanie się do lekarza, który przeprowadzi szczegółowy wywiad oraz wykona dziecku badanie osłuchowe. Dokładniejsza diagnostyka zawiera zdjęcia rentgenowskie płuc, morfologię krwi, ale także skórne testy alergiczne, które pokażą reakcje organizmu na konkretny antygen.
Polecamy: Pobranie krwi u dziecka – jak przygotować się do wizyty w laboratorium?
Jak leczyć dziecko z astmą wczesnodziecięcą?
Kiedy lekarz postawi diagnozę, wykluczając wszelkie inne schorzenia, które mogą mieć podobne objawy, trzeba przystąpić do leczenia. Najważniejsze jest zahamowanie procesu zapalnego astmy, a następnie zminimalizowanie występujących u dziecka objawów. Oczywiście, ważna jest również stała obserwacja kondycji płuc (można to zrobić dzięki e-stetoskopowi i aplikacji StethoMe, która od razu podaje wynik, a w razie nieprawidłowości daje możliwość przesyłania go do lekarza, który udzieli konsultacji).
- Dla rodziców i lekarzy opiekujących się dziećmi najważniejsze znaczenie ma obecnie ścisłe monitorowanie stanu zdrowia małego pacjenta, ze szczególnym uwzględnieniem nawet niewielkiego nasilenia objawów choroby. To właśnie dzięki szybkiej reakcji ze strony rodziców i włączenie leku przeciwzapalnego w wyższej dawce, możemy znacznie skrócić czas trwania zaostrzenia, i co bardzo ważne przeciwdziałać niekorzystnej przebudowie oskrzeli pacjenta. Pomóc w tym mogą odpowiednie aplikacje oceniające poziom nasilenia objawów i możliwość przeprowadzenia badania osłuchowego w warunkach domowych, bez konieczności szukania pilnej pomocy lekarskiej – mówi pediatra, dr n.med. Agnieszka Modlińska-Cwalińska.
Warto pamiętać, że to rodzic musi być niezwykle czujny, żeby nie przeoczyć ważnych sygnałów ze strony młodego organizmu.
