Małowodzie może być niebezpieczne. Co robić, gdy masz za mało wód płodowych?

Małowodzie najczęściej występuje w ostatnim trymestrze ciąży. Średnio co czwarty przypadek małowodzia jest spowodowany odpływaniem wód płodowych. Czy to dolegliwość groźna dla nienarodzonego dziecka?

Małowodzie oznacza, że w macicy jest zbyt mało płynu owodniowego. Po stwierdzeniu, że wód płodowych jest niewystarczająco, pierwszą rzeczą, którą musi zrobić lekarz, jest znalezienie przyczyny takiego stanu. najczęściej jest nią sączenie się wód lub ich odpływanie, ale nie zawsze. Wyjaśniamy, czy małowodzie jest niebezpieczne dla dziecka.

Spis treści

1. Jak rozpoznać małowodzie?
2. Jakie mogą być przyczyny małowodzia?
3. Jak leczy się małowodzie?
4. Czy małowodzie wpływa negatywnie na dziecko?

Jak rozpoznać małowodzie?

Na małowodzie może wskazywać niewielki rozmiar macicy, nikły przyrost masy ciała, nie powiększający się brzuch i obfite upławy. Dzieci z ciąż, w których wystąpiło małowodzie, często rodzą się znacznie mniejsze od rówieśników i wymagają staranniejszego nadzoru neonatologicznego.

Dowiedziono, że nawet wtedy, gdy małowodzie nie jest spowodowane poważnymi powikłaniami, samo w sobie może prowadzić np. do niedorozwoju płuc u dziecka. 

Możliwe, że po rozpoznaniu małowodzia lekarz zaleci, by twoją ciążę prowadziła specjalistyczna placówka. To dobre rozwiązanie. Szpital, w którym dziecko ma przyjść na świat, powinien dysponować doświadczonym personelem i dobrym sprzętem nie tylko z zakresu położnictwa, ale i opieki nad niemowlęciem.

Czytaj również: Przedwczesne pęknięcie pęcherza płodowego - co robić?

Wyciek płynu owodniowego - jak odróżnić go od nietrzymania moczu?

Jakie mogą być przyczyny małowodzia?

Ustalenie, dlaczego wód jest za mało, bywa trudne, gdyż obraz USG w przypadku małowodzia jest niewyraźny. Ale ustalenie przyczyn małowodzia jest istotne dla dalszego postępowania. Możliwe przyczyny to:

• wrodzona wada układu moczowego, prowadząca do dysfunkcji czynności nerek (agenezja nerek, dysplazja pęcherza moczowego, atrezja moczowodu, przeszkoda cewki moczowej);
• zaburzenia czynności owodni i łożyska, prowadzące do zahamowania wytwarzania płynu owodniowego;
• gestoza i choroby naczyń (m.in. nadciśnienie tętnicze) u matki;
• pęknięcie pęcherza płodowego i odpłynięcie wód płodowych (w co 4. przypadku);
• wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrostu płodu (ang. IUGR – intrauterine growth retar dation);
• przenoszenie ciąży (małowodzie jest powikłaniem ok. 12 procent ciąż przenoszonych).

Jak leczy się małowodzie?

Przy małowodziu skuteczna jest amnioinfuzja oraz uzupełnienie ilości wód w terminie rozwiązania, dzięki czemu poród jest mniej bolesny zarówno dla mamy i dziecka. Amnioinfuzję to uzupełnienie wód przez powłoki brzuszne (w znieczuleniu miejscowym). To ważny zabieg. Lekarz może po nim lepiej ocenić stan dziecka, a zarazem dziecku od razu przybywa potrzebnego płynu.

Naukowcy starają się też znaleźć sposób na skuteczną terapię doustną. Już dziś w lżejszych przypadkach stosuje się antybiotykoterapię. Bywa, że pomaga również zwykłe zwiększenie ilości przyjmowanych przez kobietę płynów.

Czy małowodzie wpływa negatywnie na dziecko?

Małowodzie negatywnie wpływa na rozwój dziecka, a skutki zależą od intensywności i długości trwania małowodzia. Do najczęstszych powikłań małowodzia należą:

• hipotrofia płodu, czyli zahamowanie wzrostu, czego skutkiem jest niska masa urodzeniowa;
• zespół pasm owodniowych;
• hipoplazja płuc – niedorozwój niektórych elementów tkanki płucnej;
• wewnątrzmaciczne obumarcie płodu, najczęściej na skutek niedotlenienia;
• zaburzenia czynności serca, spowodowane uciskiem na pępowinę;
• wady układu moczowego (m.in. agenezja nerek czy ich wielotorbielowatość);
• deformacje ciała – przede wszystkim tzw. płaska twarzoczaszka, przykurcze kończyn, ustawienie dłoni na kształt szpadlowaty, stopa końsko-szpotawa stopa.

Czytaj również: Wielowodzie w ciąży: co robić, gdy wód płodowych jest za dużo?

Patologia ciąży od A do Z - jak długo zostaje się w szpitalu?