Skracanie szyjki macicy w ciąży - co oznacza skrócona szyjka, jak postępować?
Skracanie szyjki macicy w ciąży zwiększa ryzyko, że dojdzie do przedwczesnego porodu lub poronienia. Szyjka macicy to narząd chroniący płód przed czynnikami zewnętrznymi i pomagający utrzymać dziecko w macicy. Dowiedz się, jakie są objawy skracania szyjki macicy w ciąży i w jaki sposób postępować z tym objawem.
Skracanie się szyjki macicy przed terminem porodu nie jest dobrym objawem i świadczy o niewydolności szyjki. Szyjka macicy jest swoistym łącznikiem pochwy z macicą.
Jej kształt, długość i struktura zmieniają się przez cały cykl miesiączkowy, w ciąży jednak prawidłowa szyjka macicy musi być długa i szczelnie zamknięta. Dzięki temu, blokuje ona drogę z pochwy do macicy, a płód pozostaje w bezpiecznym dla siebie miejscu. Co, gdy szyjka jest skrócona?
Spis treści:
- Kiedy szyjka macicy się skraca?
- Kiedy skracanie się szyjki macicy jest niebezpieczne?
- Jakie czynniki odpowiadają za skracanie się szyjki?
- Jakie objawy towarzyszą skracaniu się szyjki macicy?
- Jak postępować, gdy szyjka skraca się za wcześnie?
- Chirurgiczne metody zapobiegania
Kiedy szyjka macicy się skraca?
Szyjka macicy zwykle ulega skróceniu w momencie porodu. Skracanie się szyjki macicy to etap pierwszej fazy porodu, gdy toruje ona dziecku drogę do narodzin.
Skracanie szyjki macicy w ciąży na tym etapie jest normalnym, fizjologicznym procesem, a dla lekarzy wyraźnym sygnałem, że poród już się rozpoczął.
Kiedy skrócona szyjka macicy to coś niebezpiecznego?
Nie zawsze skracanie szyjki macicy w ciąży jest normalne. Niebezpieczeństwo zwiastuje skracająca się przedwcześnie szyjka. Im krótsza, tym większe ryzyko powikłań.
Jeśli do skrócenia dochodzi w trakcie trwania ciąży, na długo przed jej rozwiązaniem - oznacza to wysokie ryzyko poronienia, pęknięcia błon lub przedwczesnego porodu.
Skracająca się szyjka staje się zbyt słaba, by utrzymać dziecko w macicy, a ciężar malucha i siła grawitacji działają tu dodatkowo na niekorzyść.
Czytaj: 10 wskazówek, dzięki którym nie urodzisz za wcześnie
Urodziłam wcześniaka w 25. tygodniu ciąży [HISTORIA CZYTELNICZKI]
Jakie czynniki odpowiadają za skracanie się szyjki?
Szyjka macicy może skracać się z wielu powodów, czasem tę przyczynę trudno ustalić. Jeśli kobieta wcześniej roniła w drugim trymestrze lub rodziła przedwcześnie, powinna być zakwalifikowana do grupy ryzyka skracania się szyjki w kolejnej ciąży i być poddawana dokładniejszej kontroli ginekologicznej.
Czynniki, które odpowiadają za skracanie się przedwczesne szyjki macicy dzielimy na:
- hormonalne
- urazowe
- wrodzone
Czynnikiem urazowym może być uszkodzenie szyjki macicy przy poprzednim porodzie lub po operacji ginekologicznej. Za skrócenie szyjki może odpowiadać też wysokie stężenie relaksyny.
Dlaczego szyjka macicy się skraca?
Przyczyną niewydolności cieśniowo-szyjkowej mogą być wady anatomiczne szyjki, uszkodzenia będące wynikiem wcześniejszych porodów przedwczesnych lub zabiegów ginekologicznych, duża waga dziecka lub też zaburzenia hormonalne.
Jakie objawy towarzyszą skracaniu się szyjki macicy?
Nie zawsze skracaniu się szyjki macicy towarzyszą objawy. Czasem o tym fakcie ciężarna dopiero dowiaduje się podczas kontrolnego badania na wizycie u lekarza prowadzącego ciążę. Niepokojącymi objawami skracającej się szyjki macicy mogą być:
- krwawienie lub plamienie
- bolesne skurcze
- uczucie rozpierania w dole
- obfite upławy
Ponieważ te objawy występują rzadko, każda przyszła mama powinna regularnie być badana podczas ciąży. Skracającą się szyjkę można wykryć poprzez zwykłe badanie ginekologiczne. Bardziej precyzyjne jest jednak przezpochwowe badanie USG.
Jak postępować, gdy szyjka skraca się za wcześnie?
Nie ma jednego skutecznego sposobu na skracanie szyjki macicy w ciąży. Zwykle kobietom zaleca się przede wszystkim oszczędniejszy tryb życia.
- Przy niewielkim skróceniu szyjki ciężarna powinna unikać dźwigania i wysiłku fizycznego.
- Powinna spędzać dużo czasu na odpoczynku - więcej leżeć niż stać i siedzieć.
- Należy również powstrzymać się od współżycia.
- Niewskazany jest stres.
Przy znacznym skróceniu szyjki i wysokim ryzyko powikłań, lekarze czasem zalecają ciężarnym założenie tzw. szwu okrężnego.
Sprawdź również: Dolegliwości ciążowe: Ból brzucha, brak ruchów płodu, upławy
Kalendarz ciąży, czyli jak rozwija się dziecko
Zobacz też inne kalkulatory, przydatne w okresie ciąży
Chirurgiczne metody zapobiegania
Lekarz podejrzewając, że przyszła mama ma niewydolność cieśniowo-szyjkową czyli skracającą się szyjkę, powinien natychmiast wykonać posiew z pochwy i wyeliminować ewentualne jej infekcje (w ustawie o opiece okołoporodowej zapisane jest, że posiewy można pobierać przy każdej wizycie kontrolnej).
Idealna jałowość pochwy i szyjki macicy jest niezbędnym warunkiem podczas zakładania szwu okrężnego lub pessaru.
Stosuje się je czasem, by zapobiec przedwczesnemu skracaniu się szyjki. Tzw. szew McDonalda to zabieg chirurgiczny wykonywany w znieczuleniu ogólnym lub zewnątrzoponowym. Stosowany jest on głównie w przypadku kobiet, które wcześniej straciły ciążę z podobnego powodu.
Jego skuteczność obliczana jest na ok. 89 proc. Natomiast pessar kołnierzowy zakłada się w warunkach ambulatoryjnych, w znieczuleniu miejscowym. Jego skuteczność jest porównywalna ze szwem okrężnym. Oba usuwa się zwykle przed terminem porodu lub po 37. tygodniu ciąży.
– Zanim jednak zdecydujemy się na takie rozwiązanie, zwykle zlecamy pacjentce pójście na zwolnienie – wyjaśnia dr Jacek Tulimowski. – Skrócona szyjka wymaga bezwzględnego leżenia w łóżku (tylko ze wstawaniem do toalety) oraz podawania leków rozkurczowych i magnezu w maksymalnych dawkach. Czasami przyszłej mamie podaje się też progesteron jako czynnik przeciwdziałający przedwczesnym porodom.
