Jak rozmawiać z dziećmi o pornografii? Seksuolożki wyjaśniają

Pornografia jest znana naszym dzieciom, statystyki nie kłamią. Jak rozmawiać z dziećmi o pornografii? Wyjaśniają to specjalistki, edukatorki seksualne osób dorosłych: Klaudia Latosik i Olga Żukowicz, które edukują seksualnie dorosłych na swojej stronie internetowej Srebrnywarkocz.pl

Statystyki nie pozostawiają wątpliwości. Wyniki polskich badań przeprowadzonych przez Instytut Profilaktyki Zintegrowanej wśród polskich gimnazjalistów pokazują, że 62 proc. chłopców i 21 proc. dziewcząt w wieku 13-16 lat ogląda bądź miało styczność z materiałami pornograficznymi, z czego prawie połowa używa do tego smartfonów.

Jednocześnie rodzice są przekonani, że problem nie dotyczy ich dziecka. Dwie seksuolożki prowadzące stronę Srebrnywarkocz.pl podpowiadają rodzicom, jak rozmawiać z dzieckiem o pornografii.

Spis treści

1. Dlaczego warto rozmawiać z dzieckiem o pornografii?
2. Jak przygotować się do rozmowy o pornografii z dzieckiem?
3. Co dziecko powinno wynieść z rozmowy?
4. Jak pomóc dziecku w edukacji seksualnej?

Dlaczego warto rozmawiać z dzieckiem o pornografii?

Rodzice w trosce o bezpieczeństwo dzieci w internecie zakładają w komputerach i w telefonach blokady, które mają chronić je przed brutalnymi i wulgarnymi treściami. Mimo tej ostrożności wciąż dzieci mogą mieć dostęp do materiałów pornograficznych, używając laptopa kolegi czy zwyczajnie ściągając filmik o mylącej nazwie.

Nieświadome niczego dziecko wpisując w Google hasło pussycat (ang. mały kotek) natknie się na pornograficzne zdjęcia i filmy. Także inny dorosły może zaprezentować zakazane treści.

Dlatego żaden filtr nie zastąpi spokojnej rozmowy o pornografii z dzieckiem w cztery oczy. Dostęp do pornografii obecnie jest zbyt prosty, żeby naiwnie wierzyć, że „mojego dziecka to nie dotyczy”.

Jeśli masz obawy, że jest to zbyt poważny temat dla twojego 10-letniego dziecka albo że w ten sposób wzbudzisz jego zainteresowanie seksem, to warto wziąć pod uwagę doniesienia terapeutów, którzy przyznają, że trafiają do nich już 9-letnie maluchy uzależnione od pornografii w internecie, co może mieć poważne konsekwencje dla ich wzorców zachowań i preferencji seksualnych.

Czytaj również: Porno, czyli czy wszystko jest dla ludzi? Dialogi doświadczonego taty

Trudny okres dojrzewania: jak radzić sobie z buntem dorastającego dziecka?

Jak przygotować się do rozmowy o pornografii z dzieckiem?

Jednak do rozmowy o pornografii z dzieckiem warto się wcześniej przygotować, poczytać o szkodliwości pornografii, być może przedyskutować z partnerem/partnerką argumenty, tak aby rozmowa miała jak najmniej charakter dydaktyczny i moralizatorski, a była okazją do wsparcia dziecka w rozwoju jego seksualności.

Jeżeli dziecko samo przyjdzie do ciebie z tym tematem np. obejrzało jakiś materiał w Internecie, to doceń, że ci ufa na tyle, że dzieli się z tobą swoim doświadczeniem.

Unikajmy dyscyplinowania, gdy jesteśmy pod wpływem silnych emocji, ponieważ wtedy nawet najlepsza rada albo wskazówka będzie potraktowana przez dziecko jako kara bądź zemsta. Powstrzymajmy się także od ironii czy stosowania epitetów, to może niepotrzebnie zdystansować dziecko do nas. Istotne jest również dostosowanie języka do wieku dziecka.

Co dziecko powinno wynieść z rozmowy?

Doktor Linda Papadopoulos, ambasadorka platformy internetmatters.org zachęca, aby przede wszystkim uświadomić dzieci i nastolatków o nierealistycznym obrazie ciał i seksu, który w filmach pornograficznych jest całkowicie oderwany od emocji, relacji i miłości.

Jeśli rozmawiamy z nastolatkiem, to warto urealnić obraz aktywności seksualnej np. podważyć opinię, że wszyscy mężczyźni mają zawsze ochotę na seks lub powinni mieć duże genitalia. Te przedstawione w filmach są najczęściej efektem ustawionej z dołu kamery, odpowiednio dobranych obiektywów, brak owłosienia również optycznie zwiększa rozmiar penisa (więcej na temat przekłamań w pornografii znajdziecie na stronie fundacji „Nie wierzę w bociana”).

Warto także zwrócić uwagę na uprzedmiotowienie kobiet poprzez stosowanie obscenicznego słownictwa, przemocy i poniżenia - kobiety w rzeczywistości przecież chcą być szanowane.

Jest to o tyle istotne, że udowodniono, że uprzedmiotowienie kobiet w pornografii może powodować lub wzmacniać postawy agresywne i utrwalać „mit gwałtu”, co buduje przekonanie, że kobiety oczekują lub odczuwają satysfakcję z bycia poniżaną, gwałconą, a nawet maltretowaną.

Takie zjawisko nie musi dotyczyć większości mężczyzn, niemniej mogą dotyczyć mężczyzn z tendencją do stosowania przemocy. Tutaj adekwatnym jest także dodać, że seksualizacja dzieci i kobiet jest sprawą powszechną w mass mediach: reklamach, teledyskach czy filmach.

Jak pomóc dziecku w edukacji seksualnej?

Dlatego właśnie jednym z głównych zadań rodziców w ramach edukacji seksualnej to - prócz wprowadzenia w świat intymnych relacji międzyludzkich - pomóc dziecku stać się świadomym odbiorcą treści wizualnych o charakterze erotycznym. Doktor Andrzej Depko powiedział, że: „Odległość pornografii od realnego seksu jest taka sama, jak praw fizyki od akrobacji w wykonaniu Toma Cruise'a. Dorosły człowiek potrafi odróżnić prawdę od fikcji, a przynajmniej powinien.”

Jednak dzieci w dużej mierze są bezbronne i nieświadome zagrożeń, które płyną z pornografii. Stowarzyszenie „Twoja sprawa” prowadzące portal opornografi.pl donosi, że nadmierna konsumpcja pornografii koreluje ze znanymi już neurobiologicznymi mechanizmami charakterystycznymi dla tych występujących w przypadku uzależnień, np. od narkotyków. Uzależnienie od pornografii wpływa na czynnościowe i morfologiczne nieprawidłowości w mózgu.

Nie jesteśmy w stanie ocenzurować wszystkich treści, z którymi styka się dziecko, ale możemy wyposażyć je w krytyczny aparat, który pozwoli mu odróżnić, jakie materiały wzmacniają pozytywną seksualność i zdrowie, a które stanowią zagrożenie dla jego przyszłych relacji intymnych.

Klaudia Latosik i Olga Żukowicz – absolwentki seksuologii klinicznej na UAM w Poznaniu, edukatorki seksualne osób dorosłych. Klaudia i Olga prowadzą Srebrny Warkocz, gdzie wspierają, pomagają i edukują osoby dorosłe w rozwoju pozytywnej seksualności. Zapraszamy na bloga: https://srebrnywarkocz.pl/kobieca-seksualnosc/