Śluz szyjkowy to bardzo ważna dla kobiecego organizmu wydzielina. Powstaje on w gruczołach szyjki macicy, a jego produkcja uzależniona jest od stężeń żeńskich hormonów płciowych: estrogenów oraz progesteronu.
Tak jak w trakcie cyklu miesiączkowego stężenia wspomnianych hormonów u kobiet zmieniają się, tak samo jest ze śluzem – on również podlega pewnym zmianom wynikającym z poszczególnych faz cyklu. Zmiany te są zwykle na tyle wyraźne, że na ich podstawie można nawet szacować, kiedy u pacjentki występują dni płodne, a kiedy niepłodne. Co oznacza brak śluzu na różnych etapach cyklu?
Spis treści
Funkcje śluzu szyjkowego
Śluz szyjkowy pełni kilka ważnych funkcji. Po pierwsze, odpowiada on za nawilżanie pochwy. Druga funkcja śluzu szyjkowego jest jednak chyba bardziej istotna – otóż śluz szyjkowy obecny u kobiet po wystąpieniu owulacji (nazywany śluzem płodnym) zapewnia odpowiednie środowisko dla plemników.
To właśnie dzięki śluzowi męskie komórki rozrodcze są w stanie przeżyć we wnętrzu kobiecych dróg rodnych, a także dotrzeć do komórki jajowej i finalnie ją zapłodnić.
Niektóre pacjentki obserwują u siebie jednak różne nieprawidłowości dotyczące śluzu – zmieniać on może swoją barwę czy zapach, ale i dochodzić może do problemu, którym jest brak śluzu.
Czytaj również: Kiedy i jak dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej?
Śluz płodny i niepłodny - obserwacja śluzu, metoda Billingsów
Przyczyny braku śluzu szyjkowego
Czasami do braku śluzu szyjkowego doprowadza sama kobieta. Na produkcję różnych ludzkich wydzielin ma wpływ tak prozaiczny czynnik, jak nawodnienie organizmu.
W sytuacji gdy kobieta jest odwodniona (chociażby z powodu tego, że zwyczajnie zbyt mało pije), ciało może starać się „zaoszczędzić” znajdującą się w nim wodę i ograniczać produkcję różnych wydzielin, w tym również i śluzu szyjkowego.
Gdy do organizmu dostarczone zostaną mu brakujące ilości płynów, produkcja śluzu szyjkowego może powracać do normy.
Kalkulator dni płodnych
Starasz się o dziecko? Kalkulator dni płodnych wskaże dni, w których masz największe szanse na zajście w ciążę.
Krok 1/2
Wybierz średnią długość cyklu:
Brak śluzu po owulacji
Przed owulacją zachodzą dość charakterystyczne zmiany dotyczące śluzu szyjkowego. Staje się on zwykle śliski, przejrzysty i rozciągliwy (jego konsystencję porównuje się często do białka jaja kurzego), oprócz tego pacjentka nierzadko doświadcza wtedy uczucia zwiększonej wilgotności w pochwie.
Zmiany te pojawiają się po to, aby umożliwić plemnikom zapłodnienie – tzw. śluz płodny chroni je przed kwaśnym środowiskiem pochwy, a także ułatwia im dotarcie do macicy.
Zdarza się, że pacjentka cierpi na brak śluzu po owulacji – w takiej sytuacji problem zazwyczaj istnieje u niej również i przed owulacją. Całkowity brak śluzu może być związany z anowulacją.
To stan, w którym u pacjentki w trakcie cyklu miesiączkowego w ogóle nie dochodzi do uwolnienia przygotowanej do zapłodnienia komórki jajowej. Problem jest w tym przypadku poważny, kiedy bowiem u kobiety owulacja nie występuje w ogóle, to nie jest wtedy możliwe, aby zaszła w ciążę.
Czytaj również: Śluz po zapłodnieniu a śluz w ciąży - jak wygląda?
Kalendarzyk miesiączkowy - oblicz cykl miesiączkowy i termin miesiączki
Brak śluzu przed okresem
Kilka dni po owulacji, przed miesiączką, śluz jest zwykle bardzo ciągliwy i gęsty – już z tego powodu pacjentka może nie zauważać u siebie jego śladów na bieliźnie. Zdarza się jednak i tak, że śluz nie jest produkowany – brak śluzu przed okresem nie stanowi jednak zwykle powodu do obaw.
Najwięcej śluzu powstaje, gdy w organizmie kobiety krążą duże ilości estrogenów. Poziom tych hormonów stopniowo narasta aż do owulacji, po której drastycznie spada.
Brak śluzu przed okresem, jak i po miesiączce są więc ogólnie – ze względu na związane z tymi etapami cyklu miesiączkowego małymi stężeniami estrogenów w organizmie – dość spodziewanymi problemami.
Brak śluzu w ciąży
W ciąży typowo powstają dość duże ilości śluzu szyjkowego – odpowiadają za to estrogeny. Wydzielina ta w stanie błogosławionym pełni bardzo ważne funkcje – m.in. to właśnie z niej powstaje czop śluzowy, którego rolą jest zarówno zmniejszenie ryzyka zakażeń narządów rozrodczych, jak i ochrona rozwijającego się płodu.
Duże ilości śluzu u ciężarnej nie wzbudzają więc zwykle niepokoju, obawy pojawiać się mogą jednak wtedy, gdy kobieta stwierdzi brak śluzu w ciąży.
Stan ten nie musi prowadzić do jakichś komplikacji położniczych, warto jednak bliżej się mu przyjrzeć z tego powodu, iż przyczyny braku śluzu – zarówno przed okresem, jak i po owulacji czy właśnie w ciąży – bywają naprawdę różne i w przypadku części z nich może być konieczne rozpoczęcie leczenia.
Czasem winne są leki
Produkcja śluzu szyjkowego może być niekiedy zaburzona przez leki. Do takich problemów doprowadzić mogą zarówno środki przeciwkaszlowe, jak i leki przeciwalergiczne, niektóre leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne oraz część środków nasennych.
W sytuacji, kiedy pacjentka zaczyna przyjmować jakiś nowy lek i potem obserwuje u siebie zaburzenia dotyczące ilości produkowanego śluzu szyjkowego, zdecydowanie powinna porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.
W takim przypadku może bowiem się okazać, że zamiana stosowanego dotychczas leku na inny sprawi, że produkcja śluzu szyjkowego będzie przebiegała zupełnie bez zakłóceń.
Brak śluzu a infekcje
Różne zakażenia – zarówno bakteryjne, jak i grzybicze – mogą wpływać na śluz szyjkowy. W ich trakcie dochodzić może zarówno do zmiany jego zabarwienia, jak i zapachu czy zmiany jego konsystencji.
W przebiegu infekcji śluz może stawać się nawet aż tak gęsty, że pacjentce będzie się wydawało, że wcale nie jest on u niej produkowany.
Z zakażeniami związane są jednak objawy dotyczące nie tylko śluzu szyjkowego – o tym, że doszło do infekcji narządów rozrodczych, sugerować mogą m.in. świąd okolic genitalnych czy wystąpienie w ich obrębie zaczerwienienia.
Czytaj również: Brązowe upławy - o czym świadczy brązowa wydzielina z pochwy
Czy można zajść w ciążę w dni niepłodne?
Brak śluzu a zaburzenia hormonalne
Jak już wspomniano, o produkcji śluzu szyjkowego decydują żeńskie hormony płciowe. Z tego powodu nieprawidłowości dotyczące czy to estrogenów, czy też progesteronu mogą być przyczyną braku śluzu szyjkowego.
Mogą wynikać chociażby z menopauzy – w jej przebiegu znacznie obniżają się stężenia żeńskich hormonów płciowych w organizmie i to właśnie dlatego duża część kobiet, która ma już za sobą ostatnią w swoim życiu miesiączkę, skarży się na brak śluzu i odczuwanie suchości pochwy.
Wśród innych możliwych przyczyn braku śluzu, które związane są z zaburzeniami hormonalnymi, wymienić można:
- przedwczesne wygasanie czynności jajników
- zaburzenia czynności tarczycy
- zespół policystycznych jajników
- schorzenia doprowadzające do hiperprolaktynemii (takie jak np. gruczolak przysadki produkujący prolaktynę).
