Śluz szyjkowy to bardzo ważna dla kobiecego organizmu wydzielina. Powstaje on w gruczołach szyjki macicy, a jego produkcja uzależniona jest od stężeń żeńskich hormonów płciowych: estrogenów oraz progesteronu.
Tak jak w trakcie cyklu miesiączkowego stężenia wspomnianych hormonów u kobiet zmieniają się, tak samo jest ze śluzem – on również podlega pewnym zmianom wynikającym z poszczególnych faz cyklu. Zmiany te są zwykle na tyle wyraźne, że na ich podstawie można nawet szacować, kiedy u pacjentki występują dni płodne, a kiedy niepłodne. Co oznacza brak śluzu na różnych etapach cyklu?
Spis treści
- Funkcje śluzu szyjkowego
- Przyczyny braku śluzu szyjkowego
- Brak śluzu po owulacji
- Brak śluzu przed okresem
- Brak śluzu w ciąży
- Brak śluzu a infekcje
- Brak śluzu a zaburzenia hormonalne
Funkcje śluzu szyjkowego
Śluz szyjkowy pełni kilka ważnych funkcji. Po pierwsze, odpowiada on za nawilżanie pochwy. Druga funkcja śluzu szyjkowego jest jednak chyba bardziej istotna – otóż śluz szyjkowy obecny u kobiet po wystąpieniu owulacji (nazywany śluzem płodnym) zapewnia odpowiednie środowisko dla plemników.
To właśnie dzięki śluzowi męskie komórki rozrodcze są w stanie przeżyć we wnętrzu kobiecych dróg rodnych, a także dotrzeć do komórki jajowej i finalnie ją zapłodnić.
Niektóre pacjentki obserwują u siebie jednak różne nieprawidłowości dotyczące śluzu – zmieniać on może swoją barwę czy zapach, ale i dochodzić może do problemu, którym jest brak śluzu.
Czytaj również: Kiedy i jak dochodzi do zapłodnienia komórki jajowej?
Śluz płodny i niepłodny - obserwacja śluzu, metoda Billingsów
Przyczyny braku śluzu szyjkowego
Czasami do braku śluzu szyjkowego doprowadza sama kobieta. Na produkcję różnych ludzkich wydzielin ma wpływ tak prozaiczny czynnik, jak nawodnienie organizmu.
W sytuacji gdy kobieta jest odwodniona (chociażby z powodu tego, że zwyczajnie zbyt mało pije), ciało może starać się „zaoszczędzić” znajdującą się w nim wodę i ograniczać produkcję różnych wydzielin, w tym również i śluzu szyjkowego.
Gdy do organizmu dostarczone zostaną mu brakujące ilości płynów, produkcja śluzu szyjkowego może powracać do normy.
Kalkulator dni płodnych
Starasz się o dziecko? Kalkulator dni płodnych wskaże dni, w których masz największe szanse na zajście w ciążę.
Krok 1/2
Wybierz średnią długość cyklu:
Brak śluzu po owulacji
Przed owulacją zachodzą dość charakterystyczne zmiany dotyczące śluzu szyjkowego. Staje się on zwykle śliski, przejrzysty i rozciągliwy (jego konsystencję porównuje się często do białka jaja kurzego), oprócz tego pacjentka nierzadko doświadcza wtedy uczucia zwiększonej wilgotności w pochwie.
Zmiany te pojawiają się po to, aby umożliwić plemnikom zapłodnienie – tzw. śluz płodny chroni je przed kwaśnym środowiskiem pochwy, a także ułatwia im dotarcie do macicy.
Zdarza się, że pacjentka cierpi na brak śluzu po owulacji – w takiej sytuacji problem zazwyczaj istnieje u niej również i przed owulacją. Całkowity brak śluzu może być związany z anowulacją.
To stan, w którym u pacjentki w trakcie cyklu miesiączkowego w ogóle nie dochodzi do uwolnienia przygotowanej do zapłodnienia komórki jajowej. Problem jest w tym przypadku poważny, kiedy bowiem u kobiety owulacja nie występuje w ogóle, to nie jest wtedy możliwe, aby zaszła w ciążę.
Czytaj również: Śluz po zapłodnieniu a śluz w ciąży - jak wygląda?
Kalendarzyk miesiączkowy - oblicz cykl miesiączkowy i termin miesiączki
Brak śluzu przed okresem
Kilka dni po owulacji, przed miesiączką, śluz jest zwykle bardzo ciągliwy i gęsty – już z tego powodu pacjentka może nie zauważać u siebie jego śladów na bieliźnie. Zdarza się jednak i tak, że śluz nie jest produkowany – brak śluzu przed okresem nie stanowi jednak zwykle powodu do obaw.
Najwięcej śluzu powstaje, gdy w organizmie kobiety krążą duże ilości estrogenów. Poziom tych hormonów stopniowo narasta aż do owulacji, po której drastycznie spada.
Brak śluzu przed okresem, jak i po miesiączce są więc ogólnie – ze względu na związane z tymi etapami cyklu miesiączkowego małymi stężeniami estrogenów w organizmie – dość spodziewanymi problemami.
Brak śluzu w ciąży
W ciąży typowo powstają dość duże ilości śluzu szyjkowego – odpowiadają za to estrogeny. Wydzielina ta w stanie błogosławionym pełni bardzo ważne funkcje – m.in. to właśnie z niej powstaje czop śluzowy, którego rolą jest zarówno zmniejszenie ryzyka zakażeń narządów rozrodczych, jak i ochrona rozwijającego się płodu.
Duże ilości śluzu u ciężarnej nie wzbudzają więc zwykle niepokoju, obawy pojawiać się mogą jednak wtedy, gdy kobieta stwierdzi brak śluzu w ciąży.
Stan ten nie musi prowadzić do jakichś komplikacji położniczych, warto jednak bliżej się mu przyjrzeć z tego powodu, iż przyczyny braku śluzu – zarówno przed okresem, jak i po owulacji czy właśnie w ciąży – bywają naprawdę różne i w przypadku części z nich może być konieczne rozpoczęcie leczenia.
Czasem winne są leki
Produkcja śluzu szyjkowego może być niekiedy zaburzona przez leki. Do takich problemów doprowadzić mogą zarówno środki przeciwkaszlowe, jak i leki przeciwalergiczne, niektóre leki przeciwpadaczkowe i przeciwdepresyjne oraz część środków nasennych.
W sytuacji, kiedy pacjentka zaczyna przyjmować jakiś nowy lek i potem obserwuje u siebie zaburzenia dotyczące ilości produkowanego śluzu szyjkowego, zdecydowanie powinna porozmawiać o tym ze swoim lekarzem.
W takim przypadku może bowiem się okazać, że zamiana stosowanego dotychczas leku na inny sprawi, że produkcja śluzu szyjkowego będzie przebiegała zupełnie bez zakłóceń.
Brak śluzu a infekcje
Różne zakażenia – zarówno bakteryjne, jak i grzybicze – mogą wpływać na śluz szyjkowy. W ich trakcie dochodzić może zarówno do zmiany jego zabarwienia, jak i zapachu czy zmiany jego konsystencji.
W przebiegu infekcji śluz może stawać się nawet aż tak gęsty, że pacjentce będzie się wydawało, że wcale nie jest on u niej produkowany.
Z zakażeniami związane są jednak objawy dotyczące nie tylko śluzu szyjkowego – o tym, że doszło do infekcji narządów rozrodczych, sugerować mogą m.in. świąd okolic genitalnych czy wystąpienie w ich obrębie zaczerwienienia.
Czytaj również: Brązowe upławy - o czym świadczy brązowa wydzielina z pochwy
Czy można zajść w ciążę w dni niepłodne?
Brak śluzu a zaburzenia hormonalne
Jak już wspomniano, o produkcji śluzu szyjkowego decydują żeńskie hormony płciowe. Z tego powodu nieprawidłowości dotyczące czy to estrogenów, czy też progesteronu mogą być przyczyną braku śluzu szyjkowego.
Mogą wynikać chociażby z menopauzy – w jej przebiegu znacznie obniżają się stężenia żeńskich hormonów płciowych w organizmie i to właśnie dlatego duża część kobiet, która ma już za sobą ostatnią w swoim życiu miesiączkę, skarży się na brak śluzu i odczuwanie suchości pochwy.
Wśród innych możliwych przyczyn braku śluzu, które związane są z zaburzeniami hormonalnymi, wymienić można:
- przedwczesne wygasanie czynności jajników
- zaburzenia czynności tarczycy
- zespół policystycznych jajników
- schorzenia doprowadzające do hiperprolaktynemii (takie jak np. gruczolak przysadki produkujący prolaktynę).
