Pieprzyki u dziecka – czy latem trzeba chronić je przed słońcem?

Pieprzyki i znamiona barwnikowe występują u ok. 98% dzieci rasy kaukaskiej i pojawiają się już we wczesnym dzieciństwie. Pomimo, iż czerniak jest choroba występującą rzadko u dzieci, dotyka bowiem tylko ok. 2% najmłodszych, na pieprzyki i znamiona należy zwracać szczególną uwagę, szczególnie latem, kiedy są on narażone na działanie promieni słonecznych.

Pieprzyki u dziecka wymagają latem szczególnej ochrony. Chociaż przyjmuje się, że tylko ok. 5% czerniaków rozwija się właśnie ze znamion wrodzonych, to jednak pieprzyki trzeba chronić przed słońcem. Warto również regularnie kontrolować je u lekarza.

Spis treści

1. Czym są pieprzyki u dziecka?
2. Czy chronić pieprzyki i znamiona barwnikowe latem?
3. Kiedy pieprzyki należy skonsultować z lekarzem?

Czym są pieprzyki u dziecka?

Znamiona barwnikowe, potocznie nazywane pieprzykami, mogą występować w formie wrodzonej lub nabytej. Znamiona wrodzone pojawiają się do ukończenia 1 roku życia, nabyte - później. Te drugie dzielą się na znamiona typowe i atypowe.

• Znamiona typowe występują w okolicach narażonych na działanie promieni słonecznych, zwykle mają regularny, owalny kształt, gładkie brzegi i charakteryzują się niskim ryzykiem rozwoju nowotworu złośliwego.
• Znamiona atypowe z kolei mają asymetryczny kształt, nieregularne brzegi, zwykle są większe niż znamiona typowe. Pojawiają się w okresie młodzieńczym lub po okresie dojrzewania.

U dzieci może występować też znamię Stuttona, którego cechą charakterystyczną jest odbarwienie skóry wokół znamienia. Jest to znamię współistniejące często z chorobami autoimmunologicznymi, takimi jak choroba Hashimoto czy atopowe zapalenie skóry.

Znamię takie występuje najczęściej w obrębie tułowia i znika w czasie od kilku tygodni do kilku lat. Nie ma wskazań do usuwania go chirurgicznie, natomiast należy regularnie kontrolować go u lekarza.

Kolejnym, charakterystycznym dla wieku dziecięcego znamieniem, jest znamię Spitz. Zmiana taka pojawia się w wieku poniżej 12 roku życia w obrębie twarzy lub kończyn. Jest to ciemne czerwonobrązowe znamię o średnicy poniżej jednego centymetra.

Należy pamiętać, że znamię Spitz powinno być regularnie monitorowane przez dermatologa, a w przypadku znamienia powyżej 1 cm, powinno być usuwane chirurgicznie.

Czytaj również: Pocałunek anioła i inne znamiona niemowlęce. Co trzeba o nich wiedzieć i czy trzeba je leczyć?

Dziecko poparzone słońcem: co robić, gdy dziecko ma oparzenia słoneczne?

Znamiona u dzieci - zobacz, jak wyglądają w naszej GALERII

Zobacz galerię 7 zdjęć

Czy chronić pieprzyki i znamiona barwnikowe latem?

Przede wszystkim należy pamiętać o ochronie przeciwsłonecznej całego ciała dziecka w okresie letnim, nie należy przebywać na słońcu bez stosowania kremu z filtrem, najlepiej SPF 50. Nawet jeśli nie przybywamy na plaży, a tylko wyszliśmy na spacer w ciągu dnia należy użyć ochrony przeciwsłonecznej na odsłonięte części ciała.

Jednym z argumentów używanych przeciwko stosowaniu kremów z filtrem jest blokowanie syntezy witaminy D3, która przecież powstaje po ekspozycji na światło słoneczne.

Udowodniono jednak, że po zastosowaniu kremu z filtrem UV witamina D jest także produkowana w optymalnej ilości, a stosując ochronę przeciwsłoneczną nie tylko chronimy skórę przed oparzeniem, ale także przed nowotworami skory.

Jeżeli na ciele dziecka występują znamiona atypowe, które wzbudzają nasz niepokój, powinniśmy w szczególny sposób chronić je przed słońcem. Dobrym pomysłem jest zasłonięcie znamienia np. plastrem i punktowe, wielokrotne nakładanie grubej warstwy filtra z SPF50, pamiętając, by aplikować krem z filtrem co 2-3 godziny i po każdym kontakcie z woda.

Warto też osłaniać miejsca, na których występują znamiona, najlepiej używając ubrań z naturalnych tkanin, takich jak len czy jedwab.

W okresie letnim należy zwracać szczególną uwagę na stan skóry dziecka i odpowiednio chronić je przed słońcem, jeśli jakiekolwiek znamię zwróci naszą uwagę, należy skontaktować się z lekarzem.

Kiedy pieprzyki należy skonsultować z lekarzem?

Badanie znamion odbywa się zwykle u lekarza dermatologa, ale wstępną diagnostykę przeprowadza także lekarz rodzinny. Badanie znamion polega na oglądaniu „pieprzyków” gołym okiem oraz w dużym powiększeniu przy użyciu dermatoskopu.

Przy wstępnej ocenie możliwej transformacji nowotworowej używana jest skala ABCD i właśnie nią możemy kierować się w ocenie, czy znamię powinno być konsultowane przez lekarza.

• A (asymetry) – asymetria znamienia
• B (borders) – nierówne brzegi znamienia lub brzegi nieostre, rozlane
• C (colour) – nierównomierny rozkład barwnika w znamieniu i jego niejednolity kolor
• D (diameter) – średnica znamienia > 5 mm, lub powiększające się znamię
• E (elevation) – uniesienie znamienia ponad powierzchnię skóry, uwypuklone znamię

Jeśli nawet jedno kryterium zostanie spełnione, znamię powinno być obejrzane przez lekarza, oczywiście w przypadku wątpliwości i trudności w ocenie także powinniśmy odwiedzić specjalistę.

Niezwykle ważne jest, aby wszystkie „podejrzane” znamiona konsultować z lekarzem przed okresem letnim, kiedy znamiona są bardzo narażone na działanie promieni słonecznych.

Należy skonsultować się z lekarzem także wtedy, kiedy zaobserwujemy zmiany w obrębie znamienia – ból, swędzenie, zaczerwienienie lub krwawienie znamienia powinno wzbudzić nasz niepokój, a takie objawy najczęściej są wskazaniem do chirurgicznego usunięcia znamienia.

Do wycięcia kwalifikują się również znamiona w okolicy narażonej na podrażnienia lub tam, gdzie ich obserwacja jest utrudniona jak np. owłosiona skóra głowy.

lek. Agnieszka Michalak