Szczepienie przeciwko grypie w ciąży nie gwarantuje pełnej odporności: chroni przed szczepami, które w danym sezonie będą powodowały największą liczbę zachorowań. Mimo to warto je robić, bo chronią w danym roku przed zachorowaniem na grypę w ciąży.
Lekarze zalecają szczepienie przeciwko grypie w ciąży szczególnie kobietom, które w okresie jesienno-zimowym będą w II albo III trymestrze ciąży (o szczepieniu w I trymestrze powinien decydować lekarz).
Spis treści
- Wirus grypy w ciąży - zagrożenia
- Szczepienia przeciwko grypie w ciąży
- Czy szczepienie przeciw grypie w ciąży jest płatne?
- Kiedy wykonać szczepienie przeciwko grypie w ciąży
Wirus grypy w ciąży - zagrożenia
Warto rozważyć szczepienia przeciwko grypie w ciąży ponieważ wirus grypy jest niebezpieczny. Nie ma on wprawdzie działania teratogennego (nie powoduje powstawania wad wrodzonych), może być jednak groźny dla rozwoju dziecka: choroba może prowadzić do zaburzeń rytmu serca u płodu, a w konsekwencji do poronienia lub do porodu przedwczesnego. Dzieci, których matki chorowały w ciąży na grypę mogą też przyjść na świat z niższą masą urodzeniową.
Dlatego zarówno polscy specjaliści, jak i zagraniczni zalecają, aby kobiety w ciąży szczepiły się przeciw grypie. To najlepszy sposób zapobiegania infekcji, a tym samym zapobiegania groźnym powikłaniom po grypie w ciąży, które dodatkowo mogą wpłynąć negatywnie na rozwój płodu.
Powikłania po grypie w ciąży, takie jak zapalenie płuc, zatok, ucha środkowego czy mięśnia sercowego to groźne choroby, które wymagają podawania antybiotyków - a jak wiadomo w okresie ciąży im mniej leków (nawet tych bezpiecznych dla płodu), tym lepiej.
Trzeba przy tym dodać, że przyszłe mamy mają obniżoną odporność i łatwej "łapią" wirusy, także grypy. Zachorowalność na grypę w ciąży jest więc częstsza niż u innych osób. Z tych powodów szczepienie przeciwko grypie w ciąży powinna rozważyć każda kobieta oczekująca dziecka.
Szczepienia przeciwko grypie w ciąży
Szczepienia przeciwko grypie w ciąży są bezpieczne. Ryzyko uszkodzenia płodu jest tylko teoretyczne i dotyczy szczepionek zawierających żywe wirusy. Szczepionki dostępne w Polsce to tzw. szczepionki inaktywowane, czyli zawierające cząsteczki „zabitego” wirusa.
Jak czytamy na stronie Głównego Inspektora Sanitarnego: "nie istnieją dowody potwierdzające możliwość uszkodzenia płodu po zaszczepieniu w ciąży inaktywowanymi szczepionkami bakteryjnymi, wirusowymi lub zawierającymi toksoidy".
Dowiedz się: Grypa u kobiet w ciąży - objawy, leczenie, powikładnia
Nie stwierdzono, by zwiększały one ryzyko poronienia czy porodu przedwczesnego lub rozwiązania ciąży cięciem cesarskim. Nie wykazano również szkodliwego wpływu szczepienia na rozwój płodu, częstość występowania wad rozwojowych oraz zaburzeń psychomotorycznych u dzieci w późniejszych okresach życia.
Istotny w szczepieniu przeciwko grypie w ciąży jest fakt, że szczepienie przeciw grypie wykonane w ciąży, chroni przed infekcją noworodka. Do takiego wniosku doszli naukowcy z Johns Hopkins Bloomberg School of Public Health USA.
Wytworzone w wyniku szczepienia przeciwciała ochronne, obecne we krwi matki, przenikają przez łożysko do organizmu płodu i stanowią ochronę przed zachorowaniem w pierwszych miesiącach życia dziecka.
Jest to bardzo cenna ochrona, której noworodek nie może uzyskać w żaden inny sposób, ponieważ niemowląt poniżej 6. miesiąca życia nie można jeszcze szczepić przeciwko grypie.
Czy szczepienie przeciw grypie w ciąży jest płatne?
Na liście leków refundowanych w programie Ciąża Plus pojawiła się szczepionka przeciwko grypie. Dopłatą ze strony państwa objęto czterowalentną szczepionkę przeciw grypie Influvac Tetra. Oznacza to, że w najbliższym sezonie grypowym ciężarne będą miały bezpłatny dostęp do szczepionki przeciw grypie.
Szczepionka wydawana jest tylko na receptę, a lekarz przed szczepieniem określa, czy nie ma przeciwwskazań.
Nie wolno szczepić osób uczulonych na białko jaja kurzego, mających wysoką gorączkę albo silną infekcję, a także takich, u których po poprzednim szczepieniu występowały poważne odczyny poszczepienne.
Tak jak przed każdym innym szczepieniem decyzję o możliwości podania szczepionki podejmuje lekarz rodzinny – po wywiadzie z pacjentką i jej zbadaniu. Szczepienie należy przełożyć u osób z ostrym zakażeniem lub gorączką.
Szczepionek przeciw grypie nie należy stosować też u osób z nadwrażliwością na którykolwiek składnik preparatu, czyli np. z alergią na białko jaja kurzego.
Przeczytaj też: Grypa, czy przeziębienie - jak odróżnić od siebie te dwie choroby?
Kobiety w ciąży najbardziej ufają zwykle swojemu lekarzowi prowadzącemu, czyli ginekologowi. I z nim też oczywiście trzeba wcześniej porozmawiać o szczepieniu, powołując się na zalecenia, o których pisaliśmy wcześniej.
Chociaż Polskie Towarzystwo Ginekologów i Położników nie wydało jeszcze rekomendacji w tej sprawie, to w obowiązującym od stycznia tego 2020 standardzie organizacyjnym opieki okołoporodowej jest adnotacja dotycząca szczepień profilaktycznych.
Zatem lekarz prowadzący powinien przypomnieć ciężarnej o takiej możliwości i umieć odpowiedzieć na pojawiające się pytania lub wątpliwości.
Czytaj: Szczepienia w ciąży - kiedy warto je robić?
NOP – kto i gdzie może zgłosić niepożądany odczyn poszczepienny?
Kiedy wykonać szczepienie przeciwko grypie w ciąży
Najlepiej oczywiście zaszczepić się jeszcze przed zajściem w ciążę, bo zanim szczepionka zacznie działać, musi minąć ok. dwóch tygodni, a wirus grypy jest szczególnie groźny we wczesnej ciąży.
Ale jeśli nie zaszczepiłaś się przed ciążą, powinnaś to zrobić teraz. Jest to możliwe na każdym etapie ciąży, także w pierwszym trymestrze – szczepionki ”zabite” mogą być stosowane we wszystkich okresach ciąży. A także w okresie karmienia piersią.
Szczepienie przeciw grypie w ciąży znajdują się w polskim Programie Sczepień Ochronnych. Jak podaje Narodowy Instytut Zdrowia Publicznego: "Szczepienie zalecane jest wszystkim kobietom planującym, a także będącym w ciąży, niezależnie od wieku ciąży (ale szczególnie w 2 trymestrze i 3 trymestrze, kiedy najczęściej dochodzi do hospitalizacji ciężarnej w przypadku zakażenia wirusem grypy)".
Sprawdź: Ile trwa grypa? Które objawy grypy mogą utrzymywać się najdłużej?
Szczepienie przeciwko grypie w ciąży powinno się wykonać jesienią, najlepiej do połowy listopada, czyli jeszcze przed szczytem jesiennych zachorowań.
Zaszczepić się powinny zwłaszcza te ciężarne, które pracują w okresie ciąży, mają kontakt z dużą liczbą osób, zwłaszcza z dziećmi (nauczycielki, pielęgniarki).
miesięcznik "M jak mama"
