Kłopoty w toalecie w czasie połogu to codzienność każdej młodej mamy. Wydawałoby się – nic prostszego. Ale nie tym razem. Po porodzie nawet tak prozaiczna czynność jak zrobienie siusiu czy opróżnienie jelit może przysporzyć problemów.
Kłopoty w toalecie w czasie połogu zaczynają się tuż po porodzie: młoda mama po kilku godzinach jest "pionizowana", czyli ma za zadanie wstać i pójść do toalety, aby sprawdzić, czy wszystko jest w porządku. Warto, aby była przygotowana na to, że podczas pierwszej wizyty w toalecie może czuć dyskomfort, a więc ból przy oddawaniu moczu i pieczenie.
Spis treści
- Przyczyny problemów z oddawaniem moczu
- Przyczyny problemów z wypróżnianiem
- Kiedy iść pierwszy raz do toalety po porodzie?
- Sposoby na zaparcia i ból przy oddawaniu moczu po porodzie
- Nietrzymanie moczu i hemoroidy po porodzie
- Problemy w toalecie po cesarskim cięciu
- Higiena intymna w połogu
- Trening mięśnie Kegla
Przyczyny problemów z oddawaniem moczu
Kłopoty w toalecie w połogu związane to np. ból przy oddawaniu moczu. Pierwszym powodem problemów jest psychika – już na samą myśl o konieczności odwiedzenia toalety młodą mamę oblewa zimny pot. Jak tu się załatwić, jeśli podbrzusze boli, krocze jest opuchnięte, a często też poranione, ze świeżo założonymi szwami?
Obawy, że szwy się rozejdą, rana na kroczu się zainfekuje i że trzeba znów uruchomić te same mięśnie, które tak się napracowały podczas porodu, sprawiają, że wiele kobiet odwleka ten moment w nieskończoność.
Ale są też przyczyny rzeczywiste, bo poród spowodował pewne zmiany w miednicy. Na przykład pęcherz moczowy po porodzie jest znacznie rozciągnięty – nagle zrobiło się wokół niego dużo przestrzeni (którą wcześniej zajmowała macica), wykorzystał ją więc, przez co wzrosła jego objętość.
Duży pęcherz trudniej wypełnić, więc potrzebę oddawania moczu odczuwa się rzadziej, czasem kobiety w ogóle nie czują parcia na na pęcherz przez 1–2 dni. Z kolei inne młode mamy czują taką potrzebę, ale nie są w stanie opróżnić pęcherza, bo okolica ujścia cewki moczowej jest mocno obolała, a ból ten może powodować odruchowy skurcz w cewce moczowej.
Przyczyny problemów z wypróżnianiem
Także z pierwszymi wypróżnieniami mogą być problemy w połogu, bo mięśnie, które umożliwiają parcie na stolec, są często nadwerężone, zwiotczałe i nie chcą współpracować. Jelita są puste, bo przez kilkanaście lub kilkadziesiąt godzin właściwie nic nie jadłaś, a poza tym długie unieruchomienie podczas porodu i później spowalnia perystaltykę jelit, co dodatkowo utrudnia oddanie stolca.
Jednym słowem, w toalecie możesz czuć się dziwnie, bo twoje wysiłki, by się załatwić, spotkają się z zupełnym brakiem reakcji twojego organizmu. Zero współpracy.
Czytaj również: Objawy niepokojące po porodzie: krwawienie, krwiak krocza, gorączka
POŁÓG: Wszystko, co musisz wiedzieć o higienie intymnej po porodzie
Poporodowe nietrzymanie stolca - przyczyny i leczenie
Kiedy iść pierwszy raz do toalety po porodzie?
Nie lekceważ tych spraw i dołóż starań, by wizyty w szpitalnej toalecie zakończyły się sukcesem. To niezbędne nie tylko dla twojego samopoczucia, ale też zdrowia. Opróżnianie pęcherza to czynność bardzo ważna, bo ułatwia macicy zwijanie się (pełen pęcherz uniemożliwia jej powrót do właściwego położenia), przyspiesza pozbycie się nadmiaru płynów z organizmu i chroni układ moczowy przed infekcją.
Optymalnie pęcherz powinien zostać opróżniony już 6–8 godzin po porodzie. Jeśli nie nastąpi to samoistnie w ciągu kilkunastu godzin, trzeba będzie założyć cewnik. Nie jest to wprawdzie zabieg bolesny ani niebezpieczny, ale czy nie lepiej zrobić siusiu samodzielnie?
Także regularne wypróżnienia są bardzo ważne. Zapobiegają zastojom żylnym, zmniejszają obciążenie krocza i odbytu, prawidłowa praca jelit sprzyja obkurczaniu się macicy. Im szybciej uda ci się wypróżnić po porodzie, tym lepiej. Czasami problemy mogą się utrzymywać przez kilka dni.
Uwaga: jeśli przez tydzień po porodzie nadal nie uda ci się oddać stolca, powinnaś zgłosić się do lekarza.
Sposoby na zaparcia i ból przy oddawaniu moczu po porodzie
Nie bój się. Przede wszystkim nie wyolbrzymiaj problemu i przestań się bać. Strach przed rozejściem się szwów przy siusianiu czy oddawaniu stolca jest zupełnie nieuzasadniony – nie ma takiej możliwości (mimo to unikaj silnego parcia, bo nadweręża to narządy rodne, które nie powróciły jeszcze do normalnej formy).
Idąc do toalety, spróbuj się maksymalnie wyluzować. Może wszystko pójdzie dobrze? A jak nie uda się teraz, to następnym razem. Musisz mieć czas, a więc wybierz moment, gdy twoje dziecko śpi i nikt inny nie zawraca ci głowy.
- Wykorzystaj wodę. Oddawanie moczu może powodować lekkie szczypanie, bo jego składniki podrażniają miejsca nacięcia lub pęknięcia krocza. Na początku spróbuj więc zrobić siusiu na stojąco – pod prysznicem, polewając krocze wodą. Także jeśli siedzisz na sedesie, warto polewać krocze wodą z butelki czy kubka. Dzięki temu nie będziesz czuła szczypania, a odgłos kapiącej wody odblokuje odruch wypływu moczu (podobnie podziała odkręcony kran).Uwaga! Jeśli mimo regularnego oddawania moczu stale towarzyszy ci uczucie „pełnego pęcherza”, być może pęcherz nie opróżnia się całkowicie, a to może doprowadzić do infekcji układu moczowego. Zgłoś ten problem lekarzowi.
- Ruszaj się, spaceruj. Staraj się jak najwcześniej wstać z łóżka i w miarę możliwości poruszać się (choćby po szpitalnym korytarzu). Aktywność fizyczna pobudza pęcherz moczowy i jelita do prawidłowego funkcjonowania (np. poprawia perystaltykę).
- Pij dużo wody. Powinnaś wypijać dziennie 8–10 szklanek niegazowanej wody mineralnej. Bardzo usprawni to pracę pęcherza, a poza tym zmniejszy stężenie kwasów w moczu, dzięki czemu mocz będzie mniej podrażniał ranę. Woda ułatwia również wypróżnianie, zapobiegając zaparciom.
- Jedz produkty z błonnikiem. Odpowiednia dieta to skuteczny, naturalny sposób na regulację wypróżnień. Od początku połogu jedz produkty zapobiegające zaparciom: kasze, otręby pszenne, brązowy ryż, razowe pieczywo, siemię lniane, suszone owoce (śliwki, daktyle, jabłka). Suszona żurawina dodatkowo zapobiega infekcjom układu moczowego.
- Zastosuj łagodne środki z apteki. Gdy po upływie kilku dni od porodu wciąż nie było wypróżnienia, skorzystaj z dostępnych bez recepty środków zmiękczających stolec (np. czopki glicerynowe) albo zastosuj delikatną lewatywę. Stosowanie farmakologicznych środków przeczyszczających wymaga konsultacji z lekarzem.
Nietrzymanie moczu i hemoroidy po porodzie
Gdy pierwsze toaletowe trudności zostaną już pokonane, możesz zauważyć również inne skutki porodu.
- Nietrzymanie moczu, czyli popuszczanie niewielkiej ilości moczu niezależnie od własnej woli – na tę przypadłość skarży się 30 proc. kobiet po porodzie drogami natury i ok. 10 proc. po cesarskim cięciu. W trakcie ciąży i porodu dochodzi do istotnych zmian w dnie miednicy.Mięśnie dna miednicy, które podtrzymują pochwę, macicę i pęcherz – jeśli nie były wzmacniane ćwiczeniami – zostają nadmiernie rozciągnięte. W efekcie pęcherz moczowy obniża się, a jego dolna ścianka naciska na cewkę moczową, rozszerzając jej ujście. Cewka nie jest już tak szczelna jak dawniej i w chwilach wzrostu ciśnienia w jamie brzusznej (np. podczas kaszlu, kichnięcia czy głośnego śmiechu) pewna ilość moczu wydostaje się na zewnątrz. Gdy wystąpi ten problem, warto stosować specjalne podpaski, które mają system neutralizujący zapach moczu.
- Hemoroidy. W wyniku porodu może pogorszyć się stan żył w okolicach odbytu – pojawiają się tam bolesne guzki krwawnicze (żylaki odbytu). Powstają najczęściej już podczas ciąży, ale ujawniają się dopiero wskutek silnego parcia podczas porodu. Możesz odczuwać: swędzenie, pieczenie, ból przy oddawaniu stolca, a nawet podczas siedzenia. Hemoroidy po porodzie zazwyczaj ustępują w ciągu kilku tygodni. Aby zminimalizować ból, stosuj dostępne bez recepty maści i czopki doodbytnicze. Doraźnie ulgę przyniosą zimne kompresy. Pamiętaj również o tym, by stosować dietę zapobiegającą zaparciom i regularnie ćwiczyć mięśnie Kegla. Zgłoś się do lekarza, jeśli nie nastąpi poprawa albo gdy zauważysz w stolcu ślady świeżej krwi.
- Wynicowanie śluzówki odbytu – tak określa się stan, gdy błona śluzowa odbytu wypada na zewnątrz ciała. Może się tak zdarzyć, gdy wskutek silnego parcia podczas porodu zwiotczeją zwieracze odbytu. Wynicowana błona śluzowa ma postać miękkiej, bezkształtnej masy lub guza (stąd często bywa mylona z hemoroidami). Najczęściej problem ten cofa się samoistnie, ale może to trwać nawet kilka tygodni. Aby przyspieszyć ten proces, dbaj o prawidłową konsystencję stolca, stosuj miejscowo maści ściągające i oczywiście ćwicz mięśnie dna miednicy. Gdy dolegliwość nie mija, zgłoś się do lekarza.
Czytaj również: Dolegliwości w połogu: kurczenie się macicy, gojenie się rany po łożysku i krocza, hemoroidy
Dolegliwości po ciąży – gojenie się rany na kroczu
Problemy w toalecie po cesarskim cięciu
Przez pierwsze godziny będziesz miała założony cewnik w pęcherzu moczowym, który zostanie usunięty w ciągu 24 godzin od porodu. Po jego wyjęciu postaraj się jak najszybciej samodzielnie zrobić siusiu – może to być utrudnione, gdy miałaś znieczulenie ogólne, bo przez jakiś czas zakłócony jest przepływ informacji między pęcherzem a mózgiem.
Jeżeli nie uda ci się w ciągu kilkunastu godzin, ponownie zostanie ci założony cewnik. Przecięte mięśnie brzucha mogą boleć podczas parcia przy wypróżnianiu – spróbuj wtedy lekko przyciskać do brzucha małą, miękką poduszkę.
Higiena intymna w połogu
Po porodzie podmywaj się 3–4 razy dziennie, pod bieżącą wodą (od przodu do tyłu). Stosuj łagodny płyn do higieny intymnej (np. z wyciągiem z kory dębu). Krocze możesz też przemywać naparem z rumianku, nagietka, kory dębu albo specjalnym roztworem preparatu do higieny intymnej.
Po umyciu osusz je delikatnie papierowym ręcznikiem, a potem suszarką do włosów (lekko ciepłym powietrzem). Podkłady zmieniaj często, nawet co 2 godziny. Uwaga: myj ręce nie tylko po zmianie podkładu, lecz także przed, aby na dłoniach nie przenosić zarazków w okolice rany.
Trening mięśnie Kegla
Większości wymienionych w tekście problemów możesz zapobiec lub szybko się z nimi uporać, jeśli już w ciąży będziesz ćwiczyć mięśnie Kegla (te, które kontrolują wypływ moczu). Ale i w połogu nie jest na nie za późno – jeśli urodzisz drogami natury, możesz zacząć ćwiczyć już po dwóch dniach. Dzięki ćwiczeniom mięśnie dna miednicy staną się elastyczne, mocne, idealnie napięte.
„Wyleczysz” nietrzymanie moczu, zapobiegniesz obniżeniu lub wypadaniu macicy i pęcherza, poprawisz pracę układu pokarmowego (mniej zaparć i hemoroidów) oraz swoje życie seksualne. Jak ćwiczyć? Zaciśnij mięśnie okolic krocza, wytrzymaj kilka sekund, po czym je rozluźnij, chwilę odpocznij i zrób to samo ponownie.
Wykonując ćwiczenia, nie napinaj mięśni brzucha ani nie powstrzymuj oddechu. Z każdym dniem zwiększaj liczbę skurczów i siłę napinania mięśni. Po tygodniu rób 10–20 skurczów w jednej serii i wykonuj 3–4 serie w ciągu dnia.
Czytaj: Jak długo goi się rana po cesarskim cięciu
Wypadanie narządu rodnego - przyczyny, objawy i leczenie
Jak wygląda blizna po cesarskim cięciu? Zobacz zdjęcia:
miesięcznik "M jak mama"
