Implantacja zarodka to moment jego zagnieżdżenia w macicy, początek ciąży. Dzieje się to w kilka dni od zapłodnienia. Może się zdarzyć, że będziesz wtedy obserwowała u siebie krwawienie implantacyjne, często mylone z krwawieniem miesiączkowym. Zobacz jakie są objawy implantacji zarodka oraz jak przebiega dokładnie ten proces.
Spis treści
Zagnieżdżenie zarodka
Po tym jak dojdzie do zapłodnienia, zygota przemieszcza się jajowodem w dół, w kierunku jamy macicy, w poszukiwaniu żyznego podłoża. Jednocześnie zygota dzieli się nieprzerwanie w procesie bruzdkowania.
Nie zmienia ona swojej wielkości, ponieważ ogranicza ją specjalna osłonka tzw. osłonka przejrzysta. Dlatego też powstające w jej wnętrzu komórki (blastomery) są coraz mniejsze. Po 3-4 dniach jest ich już 12-16. Wówczas zygota nazywa się morulą.
W czasie, gdy morula przesuwa się w kierunku jamy macicy, do jej wnętrza, przez zanikającą osłonkę przejrzystą dostaje się płyn pochodzący z jajowodów. Gromadzi się pomiędzy blastomerami, aż wreszcie wypełnia całą przestrzeń wewnątrz moruli.
Powstaje w ten sposób pojedyncza jama, zwana jamą blastuli, zaś morula zmienia swą nazwę i staje się odtąd blastocystą. Komórki układają się w zewnętrzną warstwę – trofoblast (z której powstanie łożysko) i wewnętrzną masę komórek tworzącą węzeł zarodkowy (z którego rozwinie się człowiek).
Zobacz również: Wylicz sobie dni płodne - kalkulator dni płodnych
Ból brzucha na początku ciąży to powód do zmartwień?
Zagnieżdżenie zarodka po zapłodnieniu
Około 3-4 dnia po zapłodnieniu blastocysta wypada z jajowodu. Około 6 dni po zapłodnieniu, gdy osłonka przejrzysta zanika, blastocysta zbliża się do powierzchni endometrium. Prawidłowym miejscem implantacyjnym jest górna tylna ściana trzonu macicy. Blastocysta zagnieżdża się biegunem zarodkowym w błonę śluzową, między ujściami dwóch gruczołów lub w samym ujściu gruczołu.
Aby proces zagnieżdżenia przebiegł prawidłowo, niezbędny jest właściwy stopień zróżnicowania morfologicznego i czynnościowego błony śluzowej macicy oraz trofoblastu, ponieważ struktury te oddziałują na siebie nawzajem. Błona śluzowa macicy znajduję się w fazie wydzielania cyklu miesiączkowego (21 dzień).
W tej postaci można ją porównać z błoną śluzową zmienioną w wyniku procesu zapalnego. Jest przekrwiona, gruczoły są w okresie intensywnego wydzielania śluzu i glikogenu. W błonie śluzowej właściwej, pomiędzy fibroblastami, znajdują się liczne komórki napływające, limfocyty, leukocyty obojętnochłonne, komórki tuczne.
Pod wpływem hormonów (progesterony, estrogeny) oraz stymulacji wywołanej przez samą blastocystę, która wydziela histaminę i prostaglandyny, błona śluzowa macicy przekształca się w błonę doczesną. Określenie to oznacza, iż będzie istniała „do czasu” porodu.
W miarę rozwoju trofoblastu i jego wnikania w głąb tkanki matczynej, w doczesnej podstawnej obserwuje się wzmożony naciek naturalnych komórek cytotoksycznych. Prawdopodobnie stanowią one barierę przed inwazyjnością trofoblastu.
Pod wpływem proteolitycznego działania enzymów trofoblastu zniszczony zostaje nabłonek pokrywający błonę śluzową macicy i blastocysta wnika w głąb warstwy zbitej. Następuje to w końcu pierwszego tygodnia ciąży (trzeciego, jeśli liczymy według ostatniej miesiączki).
Zarodek otrzymuje produkty odżywcze z endometrium, dzięki właściwościom inwazyjnym i trawiennym trofoblastu.
Kiedy czas na test ciążowy?
Trofoblast ma w tym okresie dwie warstwy: wewnętrzną – cytotrofoblast oraz zewnętrzną – syncytiotrofoblast. Inwazyjność syncytiotrofoblastu jest bardzo duża i tym samym proces zagnieżdżania rozprzestrzenia się.
Aktywność trofoblastu jest kontrolowana przez endometrium poprzez wydzielanie odpowiednich enzymów, których produkcja jest z kolei uzależniona od progesteronu, estrogenów oraz gonadotropiny kosmówkowej (hCG) - hormonu wykrywanego przez test ciążowy.
Czytaj również: Który to miesiąc ciąży? Jak przeliczyć tygodnie ciąży na miesiące?
Czy można zajść w ciążę bez wytrysku? Jakich zachowań unikać?
Objawy implantacji zarodka - krwawienie implantacyjne
Około 11-12 dnia blastocysta jest całkowicie zatopiona w warstwie zbitej endometrium, a w miejscu jej wniknięcia znajduje się skrzep krwi, który wkrótce pokryty zostaje przez nabłonek.
U niektórych kobiet pojawia się w tym okresie niewielkie krwawienie (krwawienie implantacyjne), które może mylnie sugerować miesiączkę, a także powodować błędne obliczenie terminu porodu.
Silna inwazyjność trofoblastu powoduje, że blastocysta może zagnieżdżać się w różnych miejscach układu rozrodczego, a także poza nim. Dochodzi wtedy do powstania ciąży ektopowej (ciąża pozamaciczna) która z reguły kończy się poronieniem. W 98 proc. jej przypadków zarodek rozwija się w jajowodzie.
Może również dochodzić do patologicznego przerostu trofoblastu, który prowadzi do powstania łagodnego guza – zaśniadu groniastego (ciąża zaśniadowa), bądź nowotworu złośliwego – nabłoniaka kosmówkowego.
