Chociaż każdy poród ma inny przebieg, i nie dwóch takich samych, to jednak proces wydawania dziecka na świat ma określony schemat. Kobieta, która wie, co w określonym momencie porodu dzieje się z jej ciałem i z dzieckiem, bardziej świadomie podchodzi do rodzenia. Taki poród przebiega zwykle lżej, dlatego warto poznać jego przebieg i zobaczyć, jak wygląda poród krok po kroku.
Spis treści
- Przebieg porodu krok po kroku
- I okres porodu - faza utajona
- I okres porodu - faza zasadnicza
- Zobacz autentyczne zdjęcia porodu naturalnego:
- I okres porodu - faza przejścia
- II okres porodu
- III okres porodu
- IV okres porodu - skóra do skóry
Przebieg porodu krok po kroku
Poród naturalny siłami natury dzieli się na trzy etapy:
- I okres obejmuje proces rozwierania się szyjki macicy, który dzieli się na fazę utajoną - zwykle niedostrzegalna dla kobiety - oraz zasadniczą i fazę przejścia.
- II okres to okres porodu właściwego, kiedy dziecko wydostaje się na świat
- III okres w czasie którego dochodzi do urodzenia łożyska.
- Niektórzy specjaliści kontakt skóra do skóry po porodzie, traktują jako dodatkowy IV okres porodu.
I okres porodu - faza utajona
Co się dzieje? W I okresie porodu pod wpływem impulsu wysłanego przez płód zaczynają się pierwsze, bardzo delikatne skurcze macicy. Na tym etapie może wypaść czop śluzowy (o ile nie stało się to wcześniej).
Co możesz odczuwać? Pierwszych skurczów najczęściej zupełnie się nie czuje albo są one odczuwane jako rozpychanie się dziecka w brzuchu. Wskutek wzrostu poziomu adrenaliny możesz czuć lęk, podenerwowanie, ale też ekscytację. Wiele kobiet odczuwa na początku porodu nagły przypływ energii.
Jak możesz sobie pomóc? Na razie nie ma takiej potrzeby, bo nie wiesz jeszcze nawet, że właśnie zaczyna się poród. Ważne, by na 2–3 tygodnie przed terminem porodu mieć spakowaną torbę do szpitala i móc pojechać tam w każdej chwili.
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Zaczyna się w momencie przyjazdu do szpitala, więc jeszcze nie teraz. Gdy trafisz już na izbę przyjęć, po wypełnieniu dokumentów zostaniesz zbadana przez lekarza, który zdecyduje, czy masz zostać, czy wrócić do domu.
Nasze uwagi: W przypadku, gdyby odeszły już wody płodowe i miały podejrzany kolor (zielonkawy, brązowawy, żółtawy) – pojedź do szpitala jak najszybciej, bo taka sytuacja wymaga konsultacji lekarza.
Zobacz również: Poród na stojąco - jakie ma zalety?
Jak odróżnić skurcze przepowiadające od porodowych?
I okres porodu - faza zasadnicza
Co się dzieje? Szyjka macicy rozwiera się aż do pełnego rozwarcia (10 cm) w tempie około 0,5–1 cm na godzinę. Skurcze są najpierw krótkie i rzadkie: trwają 20–30 sekund i pojawiają się co 15–20 minut. Ich intensywność i bolesność stale jednak wzrasta, np. przy 5-centymetrowym rozwarciu skurcze trwają 30–40 sekund i występują co 3–4 minuty.
Akcja skurczowa przypomina fale, które narastają, osiągają szczyt i się cofają. W szczycie skurcz może być bardzo bolesny, ale gdy mija, dolegliwości ustępują. Bardzo trudny jest końcowy moment tej fazy, gdy rozwarcie wynosi 7 centymetrów – jest to tzw. kryzys siódmego centymetra.
Co możesz odczuwać? Na początku skurcze przypominają łagodne bóle miesiączkowe, z czasem są to coraz silniejsze bóle brzucha i podbrzusza, którym towarzyszy uczucie przepełnienia w dole brzucha.
Mogą również boleć plecy w okolicy krzyżowej i nogi. W fazie zaawansowanej pojawiają się przyspieszony oddech, szybsze bicie serca. Będziesz się mocno pocić. Możesz odczuwać zimno, mieć dreszcze, nudności i wymioty.
Przy rozwarciu 7-centymetrowym może ci się wydawać, że ból brzucha i pleców w ogóle nie mija. Wrażenie jest często takie, jakby cały dół tułowia ściskała jakaś ciasna obręcz – położne mówią o tym: bóle opasujące.
Będziesz pewnie czuć zmęczenie, zniecierpliwienie, strach, może nawet agresję. Niektóre kobiety mają przez chwilę wrażenie, że tego nie przeżyją.
Jak możesz sobie pomóc? Staraj się jak najwięcej ruszać: spaceruj, kołysz się albo podskakuj na piłce, oprzyj się rękami o drabinki lub zawieś się na ramionach partnera i kołysz biodrami. Próbuj różnych pozycji, aż znajdziesz taką, która będzie jak najmniej bolesna.
Pozycja pionowa sprzyja przesuwaniu się dziecka w dół i przyspiesza rozwieranie się szyjki macicy. Przez cały ten czas możesz pić wodę i jeść drobne przekąski, aby nie stracić energii. Szukaj sposobów, by złagodzić ból: korzystaj z wanny z wodą, prysznica. Oddychaj przeponą, koncentrując się na wydechu – powinien być długi, przypominający powolne zdmuchiwanie świecy.
Partner w czasie skurczów niech robi ci masaż dolnej części pleców. Stosuj urządzenie TENS (jeśli jest w szpitalu) – to bezpieczna metoda odwracania uwagi od bólu porodowego. A najlepiej – domagaj się znieczulenia zewnątrzoponowego. Dolarganu ci nie polecamy!
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Na sali porodowej będzie się tobą opiekować prawdopodobnie jedna położna. Raczej nie będzie z tobą stale, tylko co jakiś czas przyjdzie sprawdzić, co się dzieje.
Dobra położna może zrobić bardzo wiele: doradzać ci korzystne pozycje i sposób oddychania, złagodzić ból masażem, prysznicem, robić ciepłe i zimne okłady na dół brzucha, okolice kości krzyżowej i krocze itp. Powinna się troszczyć o twoje samopoczucie, przypominać o piciu wody itp.
Nie powinna badać rozwarcia zbyt często – badania wewnętrzne podczas porodu bez powikłań powinny odbywać się nie częściej niż co cztery godziny. Jeśli położna zaproponuje masaż szyjki macicy, nie musisz się zgadzać: to zabieg bolesny i sprzyjający zakażeniom. Jeśli będzie podane znieczulenie, zjawi się u ciebie anestezjolog. Przez cały ten okres lekarz położnik pojawia się rzadko, chyba że dzieje się coś niepokojącego.
Nasze uwagi: Do szpitala możesz pojechać, gdy skurcze pojawiają się co 5 minut. Pamiętaj, że znieczulenie zewnątrzoponowe powinno być podane, gdy rozwarcie wynosi ok. 4 centymetrów – potem może być za późno. Kwestię znieczulenia najlepiej załatw przed porodem, aby mieć pewność, że je otrzymasz (różnie z tym bywa w szpitalach).
Gdyby kazano ci ciągle leżeć, tłumacząc to koniecznością monitorowania na KTG, nie musisz się na to zgadzać, bo przy normalnym porodzie nie jest to wskazane. Warto wybrać szpital, który dysponuje metodą monitorowania bezprzewodowego.
Osoba położnej jest bardzo ważna – jeśli nie odpowiada ci ta, na którą trafiłaś, możesz poprosić o zmianę i wybrać położną sama. Masz prawo do decydowania o swoim porodzie i oczekiwania, by liczono się z twoim zdaniem. Ale i ty traktuj personel z szacunkiem i życzliwością – dobra współpraca zależy przecież od obu stron.
Czytaj również: Pierwsze objawy porodu - kiedy do szpitala? Oznaki zbliżającego się porodu
Zobacz autentyczne zdjęcia porodu naturalnego:
I okres porodu - faza przejścia
Co się dzieje? Ostatni etap I okresu porodu: szyjka macicy rozwiera się od 8 do 10 centymetrów, skurcze są bardzo silne, każdy trwa 60–90 sekund.
Co możesz odczuwać? Możesz mieć uczucie silnego rozpierania w dolnej części pleców i w okolicach krocza, a potem odbytu. Będziesz już też zapewne odczuwać skurcze parte i potrzebę parcia.
Jak możesz sobie pomóc? Powinnaś powstrzymać się od parcia, dopóki nie nastąpi pełne rozwarcie szyjki. Pomoże ci w tym specjalna pozycja: uklęknij na podłodze lub łóżku, wysoko unosząc biodra w górę, a głowę ułóż jak najniżej (tak aby była niżej niż biodra) – zmniejszy to siłę skurczów partych i umożliwi pełniejsze rozwarcie szyjki. Oddychaj w specjalny sposób: rób krótkie, szybkie wydechy, tak jakbyś chciała zgasić po kolei wiele świec.
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Jeśli szpital dysponuje nowoczesnym łóżkiem porodowym, warto uklęknąć właśnie na nim. Położna może tak przechylić łóżko, aby dodatkowo zwiększyć różnicę wysokości między twoją głową a pośladkami – zwiększy to efektywność tej pozycji.
Nasze uwagi: To często najtrudniejszy okres porodu. Dobra wiadomość jest taka, że faza przejścia nie trwa długo – zazwyczaj tylko kilka minut.
Czytaj również: Oddychanie w czasie porodu - jak oddychać podczas pierwszej i drugiej fazy porodu
Dystocja barkowa - powikłanie w trakcie porodu, które ciężko przewidzieć
II okres porodu
Co się dzieje? W II okresie porodu główka dziecka się obniża: przez pochwę i kości miednicy zmierza ku wyjściu. Skurcze zmieniają charakter i stają się skurczami partymi. Występują co 1–2 minuty i trwają 1,5 minuty. Okres parcia nie powinien trwać dłużej niż dwie godziny.
Co możesz odczuwać? Będziesz mieć bardzo silną, niepohamowaną potrzebę parcia. Wiele kobiet porównuje to wrażenie z tym, jakie pojawia się wtedy, gdy trzeba pilnie skorzystać z toalety... Dobra wiadomość jest taka, że skurcze parte zwykle nie są już bolesne – nie ma nawet porównania z tymi wcześniejszymi!
Jak możesz sobie pomóc? Unikaj leżenia na plecach. Zbyt silne parcie w takiej pozycji może prowadzić do urazów krocza i osłabienia mięśni dna miednicy. Zdecydowanie lepsze są: klęk, półsiad, pozycje stojące, pozycja kolankowo-łokciowa i leżenie na boku – w tych pozycjach w rodzeniu pomaga siła grawitacji i silne parcie często nawet nie jest potrzebne.
Podczas parcia przydaje się umiejętność rozluźniania mięśni krocza – warto się tego wcześniej nauczyć. Krzycz, jeśli to przynosi ci ulgę. Dotknij dłonią główki, gdy jest jeszcze w środku – dzięki temu poczujesz przypływ energii i szybciej urodzisz.
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Nie każda położna chce i umie przyjmować poród w pozycjach wertykalnych, a wtedy lepiej się nie upierać, tylko podjąć z nią współpracę. Jeśli krocze nie jest wystarczająco elastyczne, położna może je naciąć.
Zabieg nacięcia nie powinien być bolesny, bo przy dużym rozciągnięciu tkanki krocza są odnerwione. Na okres parcia zwykle przychodzi też dyżurny lekarz położnik.
Nasze uwagi: W polskiej tradycji parcie odbywa się zwykle na komendy położnej: trzeba przeć wtedy, gdy ona daje znak. Gdyby jednak to się nie sprawdzało, możesz przeć wtedy, gdy sama czujesz taką potrzebę – taki sposób parcia wcale nie jest gorszy ani mniej skuteczny niż parcie kierowane.
Nie musisz przyciskać swojej brody do klatki piersiowej, jeśli ci to nie odpowiada – to nie jest do niczego potrzebne, choć wiele położnych wciąż zwyczajowo wydaje takie zalecenie.
III okres porodu
Co się dzieje? W III okresie porodu rodzi się łożysko i następuje wydalenie błon płodowych. Trwa to od kilku do kilkunastu minut, maksymalnie pół godziny.
Co możesz odczuwać? W czasie odklejania się łożyska możesz poczuć lekki skurcz, ale nie powinno to być bolesne. Także podczas zszywania krocza nie powinnaś czuć bólu (choć bywa różnie), tylko ewentualnie przeciąganie nici używanej do szycia.
Jak możesz sobie pomóc? Przyj, gdy położna cię o to poprosi – czasem trzeba trochę poprzeć, aby urodzić łożysko. Zwykle jednak rodzi się ono samą siłą skurczu macicy, bez żadnego wysiłku z twojej strony.
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Lekarz dokładnie ogląda łożysko aby sprawdzić, czy wyszło całe. Potem lekarz zszywa krocze, jeśli zostało nacięte lub pękło. Odbywa się to w znieczuleniu miejscowym i trwa ok. 15 minut. Gdy pępowina malca przestanie tętnić, położna (lub tata dziecka) przecina ją.
Nasze uwagi: Zaraz po narodzinach dziecko powinno wylądować na twoim ciele – nie przeszkadza to w przeprowadzeniu oceny jego stanu w skali Apgar. Zszywanie krocza nie ma prawa boleć – protestuj, gdy jest inaczej. Jeśli jakaś część łożyska pozostała w macicy, trzeba zrobić zabieg wyłyżeczkowania macicy (zawsze w znieczuleniu).
Czytaj również: Czy warto bankować krew pępowinową?
Co będziesz czuła i co się będzie działo w kolejnych fazach porodu?
IV okres porodu - skóra do skóry
Co się dzieje? Przez dwie godziny pozostaniesz jeszcze w tej samej sali wraz z dzieckiem i w towarzystwie partnera. Przez wielu czas ten jest nazywany IV okresem porodu. Wtedy nawiązuje się więź między dzieckiem a rodzicami.
Co możesz odczuwać? Wreszcie! Gdy wszystko przebiegło tak jak trzeba, jest to najcudowniejszy moment z całego porodu. Uczucia młodych matek są trudne do opisania – to mieszanina radości, euforii, ekscytacji, dumy, ulgi... Zmęczenie też się na pewno pojawi, ale teraz nie ma to już większego znaczenia.
Jak możesz sobie pomóc? Od początku otocz dziecko miłością: patrz mu w oczy, dotykaj, obserwuj. Kontakt fizyczny i wzrokowy jest dla maluszka bardzo ważny już w tym momencie życia. Jego szok będzie mniejszy, gdy poczuje ciepło twojego ciała i usłyszy znajome bicie twojego serca.
Jak wygląda opieka położnej, lekarza? Położna będzie cię obserwować, przychodząc do waszej sali od czasu do czasu. Powinna sprawdzać, czy macica obkurcza się prawidłowo i czy krwawienie z dróg rodnych nie jest zbyt obfite.
Nasze uwagi: Przytul maluszka z czułością, połóż na swojej nagiej piersi, okryj pieluszką i kocykiem. Warto przystawić go jak najszybciej do piersi – bardzo pozytywnie wpływa to na obkurczanie się macicy i ograniczenie nadmiernego krwawienia.
Czytaj również: Dlaczego dziecko tak bardzo potrzebuje dotyku mamy?
Połóg po porodzie naturalnym: ile trwa krwawienie po porodzie?
miesięcznik "M jak mama"
