"Nie wstydź się, daj cioci buziaka". Psycholog radzi, jak wesprzeć dziecko w takiej sytuacji

Święta to nie tylko magiczny czas kojarzący się dzieciom z prezentami, ale także okres wyzwań emocjonalnych. Spotkania z rzadko widywanymi ciociami, wujkami, babciami, dziadkami, babcio-ciociami, dziadko-wujkami często są dużym stresem dla naszych pociech. Jak wspierać dziecko w takich momentach i nie ulec presji „przymusowych ciocinych” buziaków?

Pamiętam z dzieciństwa, że buziaki na przywitanie były nijako „obowiązkiem dobrze wychowanego dziecka”. Dlatego większość z nas musiała pocałować przysłowiową ciocię w policzek – w najlepszym razie wystawić swój do ucałowania. Do dziś w głowie mam obraz kuzyna, który za każdym razem, jak goście wchodzili do domu, zamykał się w toalecie, by przeczekać newralgiczny moment powitania z nimi. Wychodził po godzinie, kiedy już nikt o nim nie pamiętał i nie zmuszał do całowania cioć. To straszne, myślę sobie dziś jako matka.

Tak samo jak ja pomyślała Marlena Bronhard-Puchała, psycholożka, która też jest mamą. Kilka dni przed świętami na swoim profilu instagramowym @wmalejglowie opublikowała krótki instruktaż dla rodziców, by wiedzieli, jak reagować, kiedy ktoś z rodziny zmusza ich dziecko do przytulasów lub całusów. „To prawdziwa zmora świata” – przyznaje.

Jak reagować, gdy ktoś zmusza nasze dziecko do czułości?

Ekspertka podkreśla, że odmowa dziecka nie jest niczym złym. „Świadczy jedynie o tym, że dziecko stawia swoje granice i tych granic broni” – zauważa. Jej zdaniem dziecko ma prawo odmówić buziaka cioci, a naszym obowiązkiem jako rodziców jest je w tym działaniu wspierać z całych sił.

Jak to zrobić? Przede wszystkim musimy zaakceptować emocje dziecka i czasem pomóc mu je nazwać. Psycholożka podaje przykład takiego wspierającego komunikatu. „Trudno ci przywitać się z babcią? Rozumiem to, dawno się nie widzieliście. Może zamiast buziaka wolisz przybić piątkę?”- pisze. Ja z kolei myśląc o mojej córce, powiedziałabym w takiej sytuacji: „Wstydzisz się wujka? To normalne – nigdy go nie widziałaś. Może na początek powiesz mu po prostu, jak masz na imię?”.

Kolejnym krokiem, jak radzi Marlena Bronhard-Puchała w swoim poście, jest wspieranie dziecka w odmowie. W tym momencie można dziecku wprost powiedzieć, że jeśli nie ma ochoty na czułości z krewnymi, nie ma obowiązku się do nich zmuszać. Czasem, jak zauważa ekspertka, trzeba też iść o krok dalej i pomóc dziecku postawić granicę. Takiego wsparcia często wymagają nieśmiałe dzieci.

Jak reagować na zarzut cioć, że dziecko jest źle wychowane?

Niestety bywają sytuacje zwłaszcza z krewnymi w starszym wieku, którzy byli wychowani w duchu posłuszeństwa wobec dorosłych, że odmowę całusa nazwą „złym wychowaniem”. W takiej sytuacji psycholożka radzi zareagować stanowczo. „Powiedz, że twoje dziecko samo decyduje, kogo chce przytulić”. I dodaje „Wyraźnie zaznacz, że przytulanie i całowanie krewnych nie jest jego obowiązkiem”.

Dlaczego nasze wsparcie dla dziecka w tej sytuacji jest tak ważne? Ponieważ zmuszanie dziecko do czułości, na które nie czuje się gotowe, niesie ze sobą szereg negatywnych konsekwencji. Dajemy dziecku m.in. sygnał, że jego granice cielesne są nieważne, inni mogą je przekraczać, jego uczucia nie mają znaczenia, odmowa buziaka jest niegrzeczna, powinno być uległe wobec żądań innych, a jego ciało można traktować przedmiotowo.

Aneta Żuchowska