9-latka obudziła się... jako inne dziecko. To może spotkać również twoją pociechę

9-latka wstała nad ranem i zachowywała się, jakby ktoś ją podmienił. Do diagnozy dochodzono przez półtora roku. W trakcie tych długich miesięcy, jak relacjonują rodzice dziewczynki, zachowywała się czasami, jakby coś ją "opętało". Na rozwiązanie zagadki wpadła dopiero szkolna pielęgniarka.

Ta historia brzmi jak koszmar. 9-latka z Walii, której przypadek opisuje brytyjski dziennik Daily Mirror była pogodną i szczęśliwą dziewczynkę. Wszystko zmieniło się w jedną noc. Po jej upływie wstała i zachowywała się, jakby ktoś ją podmienił. Stała się agresywna, miała zaburzenia lękowe, nie chciała chodzić do szkoły, raz nawet niemal targnęła się na własne życie.

Jak się okazało po 18 miesiącach istnego rodzinnego koszmaru, to bakterie zmieniły jej charakter. Ta choroba dotyka dzieci i nastolatków, a wywołują ją... paciorkowce. 

Dowiedz się: „To już nie jest zwykła angina”. Lekarze alarmują: czterokrotnie wzrosła liczba zakażeń paciorkowcami grupy A

Zaburzenia osobowości z dnia na dzień

Zmiany w zachowaniu dzieci zazwyczaj zachodzą w wyniku traumatycznych przeżyć i rzadko kiedy dokonują się z dnia na dzień, a właściwie z godziny na godzinę. Jednak Ava Holden, 9-latka z Walii, w przeciągu jednej nocy stała się zlęknioną, pobudliwą, agresywną, aspołeczną dziewczynką. Przestała lubić chodzenie do szkoły, biła rodziców, a w pewnym momencie skłaniała się do tak ryzykownych zachowań, jak otwieranie drzwi od samochodu w trakcie jazdy. 

Lekarze nie mogli dojść do przyczyn zachowania dziewczynki. Była nawet zapisana do poradni zdrowia psychicznego, ale lista oczekujących była niezwykle długa. Dopiero szkolna pielęgniarka zasugerowała rodzicom przyczynę. Jej opinia okazała sie strzałem w dziesiątkę. Ava zachorowała na zespół PANDAS.

Na czym polega zespół PANDAS?

PANDAS to skrót od angielskiej nazwy medycznej - "pediatric autoimmune neuropsychiatric disorders associated with streptococcal infections" – w języku polskim problem ten można określać jako dziecięce zaburzenia neuropsychiatryczne związane z infekcją paciorkowcową. 

Ale jak to możliwe? Paciorkowce to przecież te same bakterie, które wywołują anginę i szkarlatynę... Pierwszy opis zespołu PANDAS miał miejsce stosunkowo niedawno, bo w 1998 roku, wciąż jednak niektórzy naukowcy negują jego występowanie.

Chorobę określa się jako zespół, bo różne dzieci mogą mieć różne objawy. Jedne dotkną jedynie tiki nerwowe, inne będą miały zaburzenia obsesyjno-kompulsyjne jak właśnie 9-letnia Ava. 

Jak dochodzi do zespołu PANDAS?

Gdy dochodzi do zakażenia paciorkowcami, układ odpornościowy mobilizuje się by zwalczyć chorobę. Problem jednak w tym, że antygeny paciorkowcowe podobne są do antygenów występujących naturalnie w ludzkim organizmie, przez co może dojść do pomyłki i atakowania zdrowych struktur organizmu. 

Szacuje się, że na zespół PANDAS może zachorować 1 na 2000 dzieci. Ryzyko zwiększa się przy nawracających zakażeniach paciorkowcami oraz u dzieci cierpiących na choroby autoimmunologiczne.

Co istotne, leczenie zespołu PANDAS jest objawowe i skupia się na farmakoterapii typowej dla leczenia zaburzeń obsesyjno-kompulsyjnych, jak i na psychoterapii poznawczo behawioralnej. 

Dowiedz się: "Możesz być społeczny i autystyczny". Ekspertka o objawach autyzmu

Natalia Kosznik