Marzysz o dziecku? O tym musisz porozmawiać ze swoim partnerem

Decyzja o posiadaniu dziecka jest jednym z najważniejszych kroków, jakie para może podjąć w swoim życiu. W procesie przygotowań do ciąży równie istotne, co zdrowie przyszłej matki, jest zdrowie partnera, którego wpływ na pomyślność ciąży często bywa niedoceniany.

Jak przygotować się do ciąży? Rozmowa z partnerem to podstawa

Rozmowa i wzajemne wsparcie to fundament, na którym buduje się zdrową i pełną zrozumienia relację, szczególnie w kontekście planowania rodziny. Dla partnerów ważne jest, aby potrafili ze sobą dyskutować na każdy, nawet najbardziej delikatny temat, byli zawsze gotowi na wzajemną pomoc, ale także potrafili dzielić się swoimi obawami i rozterkami. Jednym z wrażliwszych zagadnień jest poronienie, zjawisko, które dotyka znacznej części społeczeństwa - szacuje się, że wśród osób świadomych ciąży, około 1 na 8 (według niektórych źródeł nawet 1 na 6) ciąży kończy się poronieniem. W społeczeństwie panuje przekonanie, że za poronienia odpowiadają problemy zdrowotne kobiety. Podobne myślenie dotyczy niepłodności. Warto jednak uświadomić sobie, że przyczyny poronień mogą leżeć zarówno po stronie kobiety, jak i mężczyzny. Ta wiedza otwiera drogę do bardziej kompleksowego i empatycznego podejścia do planowania rodziny, gdzie obie strony biorą równą odpowiedzialność za zdrowie przyszłego pokolenia.

W podróży do rodzicielstwa niektóre pary napotykają na zakręty i przeszkody, których nie przewidziały. Jedną z bardziej skomplikowanych i subtelnych kwestii są genetyczne przyczyny problemów z zajściem w ciążę, które dotyczą zarówno kobiet, jak i mężczyzn. Ten delikatny aspekt reprodukcji jest często owiany ciszą i niepewnością, lecz zrozumienie jego wpływu na płodność może być kluczowe. Wiedza o genetycznych uwarunkowaniach zdrowia reprodukcyjnego otwiera nowe perspektywy dla zrozumienia trudności z zajściem w ciążę, podkreślając, że odpowiedzialność i wyzwania w tej sferze są wspólne, niezależnie od płci. Na szczególne podkreślenie zasługuje fakt, że problemy związane z prokreacją, takie jak niepłodność, niepokojące wyniki badań prenatalnych, samoistne poronienia czy wewnątrzmaciczne obumarcie płodu to wyzwania, które mogą prowadzić do głębokiego kryzysu emocjonalnego. Szacuje się, że niepłodność dotyczy obecnie około 17,5% dorosłej populacji – czyli 1 na 6 osób na całym świecie. Niepłodność - to niezdolność do zapłodnienia po 12 miesiącach regularnego współżycia bez stosowania metod antykoncepcyjnych. Ponadto każdego roku w Polsce poronienia doświadcza 40 tysięcy kobiet. 

Poronienia u kobiet - jaka jest rola mężczyzny?

Zwykle przyjmuje się, że przyczyny poronień są złożone i wynikają z wielu czynników. Do istotnych elementów wpływających na ryzyko poronienia zalicza się jakość plemników, nieprawidłowości chromosomalne, wiek przyszłych rodziców, jak również czynniki immunologiczne (autoimmunologiczne, alloimmunologiczne lub związane z odpornością wrodzoną). Obserwuje się, że ponad połowa przypadków nawrotowych poronień, które mają miejsce w pierwszym trymestrze ciąży, wiąże się z genetycznymi defektami płodu.

Stan zapalny męskiego układu rozrodczego 

Męska niepłodność typu sekrecyjno-toksycznego często wynika z chronicznego stanu zapalnego w obrębie gruczołu krokowego, pęcherzyków nasiennych, układu moczowego oraz innych elementów układu rozrodczego mężczyzny. W tych organach tworzą się przewlekłe ogniska zapalne, w których na długo mogą rozwijać się patogenne mikroorganizmy. Stan zapalny wpływa negatywnie na jakość plemników. Wiele badań skupia się obecnie na roli wolnych rodników tlenowych w procesie zapłodnienia. Szczególnie istotne okazuje się działanie tych czynników oraz zaburzeń w systemach oksydacyjnych i antyoksydacyjnych w kontekście męskiej niepłodności, szczególnie przy występowaniu zapalenia gruczołu krokowego, żylaków powrózka nasiennego, reakcji autoimmunologicznych przeciwko plemnikom czy ekspozycji na organiczne związki chloru. Nadmierna obecność wolnych rodników tlenowych (stres oksydacyjny) może mieć destrukcyjny wpływ na plemniki, uszkadzając zarówno ich DNA, jak i błony komórkowe.

Ogólny stan zdrowia partnera 

Diagnozowanie pierwotnej niepłodności u mężczyzn rozpoczyna się od szczegółowego wywiadu lekarskiego, który powinien obejmować pytania dotyczące przebiegu ciąży matki, przebytych infekcji w dzieciństwie czy szczegółów dotyczących rozwoju seksualnego pacjenta. Kolejnym krokiem w diagnostyce jest przeprowadzenie badań obrazowych, takich jak ultrasonografia jąder i ich przydatków, a także wykonanie spermiogramu i badania bakteriologicznego nasienia. Oprócz ogólnego badania nasienia można również wykonać analizę fragmentacji DNA plemników, która ma na celu sprawdzenie, czy materiał genetyczny nie jest uszkodzony. Jest to niezwykle przydatne badanie z uwagi na fakt, że uszkodzone DNA plemników zmniejsza szanse na zapłodnienie i może wiązać się ze wzrostem ryzyka przeniesienia wad genetycznych na dziecko oraz poronień.

Wady autonomiczne 

Na płodność mężczyzny mogą wpływać różnego rodzaju interwencje urologiczne oraz ewentualne operacje rekonstrukcyjne mające na celu odwrócenie efektów. Ponadto, zabiegi takie jak usunięcie żylaków powrózka nasiennego czy orchidopeksja (operacja umocowania niewłaściwie położonego jądra) również mogą mieć negatywny wpływ na proces tworzenia się plemników (spermatogenezę).

Choroby somatyczne 

Mężczyźni chorzy na nowotwór, choroby reumatyczne czy łuszczycę często poddawani są terapii przy użyciu metotreksatu. Badania wykazały, że stosowanie tego leku może prowadzić do zmniejszenia liczby plemników oraz pogorszenia ich jakości. Ponadto, cukrzyca wraz ze związanym z nią stresem oksydacyjnym, może negatywnie wpływać na funkcje seksualne mężczyzny, prowadząc do impotencji oraz obniżenia zdolności zapłodnienia, co objawia się m.in. zmniejszeniem ruchliwości plemników, ich koncentracji, a także negatywnymi zmianami w morfologii i składzie plazmy nasiennej. Zażywanie/przyjmowanie sulfasalazyny może skutkować oligozoospermią, osłabieniem ruchliwości plemników i wzrostem liczby plemników o nieprawidłowej morfologii. Jednak parametry te zazwyczaj ulegają poprawie po zaprzestaniu stosowania leku.

Poronienie partnerki a geny mężczyzny 

Genetyczne przyczyny poronień często wynikają z patologii chromosomowych oraz specyficznych genów, które mają istotny wpływ na rozwój zarodka i płodu. Najczęstszą chromosomową aberracją, za którą odpowiadają mężczyźni i która może prowadzić do poronień, są translokacje, czyli strukturalne zmiany chromosomowe, a także zaburzenia liczby chromosomów, takie jak monosomie i niektóre trisomie. Inną ważną grupę stanowią geny ryzyka pochodzenia ojcowskiego. Konieczna jest analiza drzewa genealogicznego ze strony ojca, aby zidentyfikować historyczne przypadki chorób sercowo-naczyniowych, takich jak nadciśnienie tętnicze, które mogą być przekazywane potomstwu. Autosomalna trombofilia genetyczna pochodzenia męskiego (lub płodowego) również może być przyczyną poronienia, narodzin martwego dziecka, zaburzeń wzrostu płodu w macicy lub stanu przedrzucawkowego.

Nie oznacza to oczywiście, że jedynie mężczyźni powinni poddać się obserwacji. Ważne jest, aby kobiety również przeszły przez szereg badań, w tym ultrasonografię narządów płciowych czy cytologię. Lekarz powinien wykonać wymaz z szyjki macicy i przeprowadzić odpowiednie testy. Dobrze jest także sprawdzić czystość pochwy. Jakiekolwiek wykryte nieprawidłowości czy infekcje należy wyleczyć jeszcze przed planowaniem ciąży. Nie można też zapominać o znaczeniu zdrowej diety i dobrze dopasowanej suplementacji.

Marzysz o dziecku? Poznaj rolę suplementacji 

Mężczyźni starający się o potomstwo powinni zwrócić uwagę na suplementy diety, które mogą wspomóc ich płodność i zdrowie reprodukcyjne, w tym utrzymanie optymalnego poziomu testosteronu oraz wspieranie prawidłowej syntezy DNA. Warto, aby w skład takich suplementów wchodziła cholina, kluczowa dla procesu dojrzewania plemników i wpływająca pozytywnie na ich ruchliwość. Kwas foliowy, podobnie jak cholina, odgrywa ważną rolę w dostarczaniu grup metylowych niezbędnych do procesów metylacji DNA, co ma znaczenie dla tworzenia się dojrzałych plemników. N-acetylocysteina (NAC), będąca pochodną aminokwasu L-cysteiny, jest ważna dla systemu antyoksydacyjnego, przekształcając się w organizmie w cysteinę, a następnie w glutation. Wyniki licznych badań wskazują na znaczącą rolę NAC w ochronie materiału genetycznego plemników przed uszkodzeniem oksydacyjnym.

Z kolei kobiety powinny wybierać suplementację  przygotowaną specjalnie na okres przedkoncepcyjny i w czasie zapłodnienia. W suplementach nie powinno zabraknąć cynku, który pełni ważną funkcję w zachowaniu zdrowej płodności oraz prawidłowym funkcjonowaniu układu rozrodczego. Badania podkreślają znaczenie cynku w procesach związanych z rozwojem komórek jajowych, płodnością oraz przebiegiem ciąży. Dostarczanie odpowiedniej ilości cynku jest ważne dla formowania się zdrowej komórki jajowej gotowej do zapłodnienia, wpływając na jej dojrzewanie i jakość. Warto zaznaczyć, że cynk przed zapłodnieniem wspiera podział i różnicowanie zarodka, a także jest niezbędny dla prawidłowego rozwoju płodu, rozwoju kończyn oraz cewy nerwowej. Witamina D, zalecana w dawce dziennie 2000 j.m., jest istotna dla zdrowego wzrostu i rozwoju kości u dzieci oraz pomaga w prawidłowym działaniu systemu immunologicznego. Cholina, będąca niezbędnym składnikiem odżywczym dla rozwoju płodu, funkcjonowania łożyska i wątroby u kobiet w ciąży, również ma swoje miejsce w diecie. Zapotrzebowanie na cholinę rośnie w czasie ciąży i jest aktywnie transportowane przez łożysko, co podkreśla jej ważność w tym okresie. Szczególną rolę w suplementacji kobiet przygotowujących się do poczęcia dziecka odgrywają foliany, a dokładnie połączenie kwasu foliowego z jego aktywną, metylowaną formą. Kwas foliowy jest składnikiem diety, który wykazuje działanie zmniejszające ryzyko wystąpienia wad cewy nerwowej płodu.

Rozmowa z partnerem na temat planowania rodziny jest ważnym elementem na drodze do rodzicielstwa, umożliwiającym wspólne stawienie czoła wyzwaniom, jakie mogą pojawić się na tej ścieżce. Ważne jest, aby pary otwarcie dyskutowały o swoim zdrowiu reprodukcyjnym, historii medycznej i stylu życia, aby zwiększyć szanse na zdrową ciążę. Należy także pamiętać, że zarówno mężczyźni, jak i kobiety powinni zadbać o odpowiednią dietę, w tym suplementację, oraz zdrowy styl życia, aby optymalnie przygotować się do poczęcia i wspierać rozwój płodu, co podkreśla znaczenie wspólnej odpowiedzialności i wzajemnego wsparcia podczas tej wyjątkowej podróży.