Dlaczego dzieci boją się ciemności? Naukowcy wiedzą: dorośli tylko udają, że tak nie mają

"Zostawisz mi zapaloną lampkę?". "Zostaniesz ze mną aż zasnę?". Większość rodziców zna dobrze dziecięce lęki przed ciemnością. Zapewnienie dziecku komfortowego snu to spore wyzwanie, ale jak się okazuje, większość dorosłych również wcale nie czuje się komfortowo w mroku...

Jedni się do tego przyznają, inni nie, ale wszystko wskazuje na to, że nie tylko dzieci boją się ciemności. Dorośli jedynie racjonalizują swój dyskomfort i walczą z nim. Dlaczego tak się dzieje? Naukowcy wiedzą, co czai się w naszych mózgach. Okazuje się, że lęk przed ciemnością to ludzka natura, która nie powinna być niczym wstydliwym. 

To mózg każe nam bać się ciemności

W badaniu opublikowanym w czasopiśmie "Psychology Today" w 2021 roku grupa amerykańskich naukowców sprawdziła zmiany aktywności w mózgu przy zmieniającym się świetle. Zauważono istotny wpływ oświetlenia na zachowania ciała migdałowatego, które odpowiada w ludzkich mózgach za regulację emocji i odczuwania strachu.

W analizie skanów mózgu fMRI 23 osób wystawianych na 30-sekundowe zmiany oświetlenia, od zupełnej ciemności, poprzez słabe oświetlenie, aż do umiarkowanej jasności, widać wyraźnie reakcję ciała migdałowatego. Światło praktycznie hamuje jego aktywność, z kolei ciemność uaktywnia ją. 

Wnioski z badania są jednoznaczne. To natura tak nas stworzyła, byśmy potrafili myśleć kreatywnie właśnie w ciemnościach. Nic więc dziwnego, że dzieci opowiadają wówczas niestworzone historie o potworach. Nie jest to jednak złośliwość biologii, a spadek po naszych przodkach.

Lęk przed ciemnością zapisany w genach

Dla naszych przodków, którzy musieli bezustannie walczyć o życie, noc była jeszcze większym zagrożeniem. Ciemność stwarzała bowiem doskonałe warunki dla dzikiej zwierzyny do polowania. Właśnie dlatego wykształciła się czujność ludzkich mózgów na ciemność, tak by byli oni przygotowani do walki lub ucieczki. 

Właśnie dlatego nawet dziś, po tysiącach lat, każdy szmer czy błysk, w ciemnościach jest przez nas bardziej dostrzegany, a nasze mózgi od razu analizują zagrożenie.

Jak rozsądnie walczyć z lękami?

Na szczęście nie jest jednak tak, że nie mamy wpływu na swoje lęki, czy lęki naszych dzieci przed ciemnościami. Ludzkie umysły non stop przetwarzają informacje. Nawet gdy wydaje się nam, że odpoczywamy, podświadomie możemy analizować wcześniejsze problemy, czy niepokoje.

Najprostszym sposobem na walkę z lękiem przed ciemnością jest brak wystawiania dziecka na wrażenia zmysłowe, które mogą go pobudzać. Zgódźmy się na zapaloną do snu lampkę, a w ciągu dnia nie puszczajmy dziecku bajek, które mogłyby niepotrzebnie uruchamiać wyobraźnię, gdy zapadnie zmrok. 

Natalia Kosznik