Skąd się biorą piegi, dołeczki w policzkach i wgłębienie w brodzie?

2021-10-20 10:42

Czy urocze piegi i dołeczki w policzkach albo zawadiackie wgłębienie w brodzie dziedziczy się tylko po rodzicach? Dlaczego dzieci o takich cechach rodzą się czasem w rodzinie, w których nikt ich nie ma? Wyjaśnia prof. Ewa Bartnik, genetyk.

piegi
Autor: thinkstockphotos.com

Spis treści

  1. Czy cechy, które dziedziczymy po przodkach to skutek działania pojedynczych genów, działających na zasadzie: jeden gen od koloru oczu, drugi od wzrostu, trzeci od piegów?
  2. A jak jest w przypadku piegów?
  3. Skąd tyle niewiadomych w jednym zdaniu – te wszystkie "być może" i "prawdopodobnie"?
  4. Czy dziecko piegowatego rodzica zawsze dziedziczy po nim cętkowaną skórę?
  5. A jak to możliwe, że dziecko z piegami rodzi się czasem rodzicom, którzy ich nie mają?
  6. Wgłębienie w brodzie i dołeczki w policzkach też możemy mieć po dalszych przodkach?
  7. Dlaczego tak niewiele o tym wiadomo?

Piegi, dołeczki w policzkach i wgłębienie w brodzie to cechy, które – podobnie jak kolor oczu czy kształt uszu – otrzymujemy "w spadku" po przodkach. Jak to się odbywa? Zapytaliśmy o to prof. Ewę Bartnik, genetyka z Instytutu Genetyki i Biotechnologii Uniwersytetu Warszawskiego.

Czy cechy, które dziedziczymy po przodkach to skutek działania pojedynczych genów, działających na zasadzie: jeden gen od koloru oczu, drugi od wzrostu, trzeci od piegów?

Prof. Ewa Bartnik: Nie. Większość cech, które dziedziczymy po przodkach, to efekt działania wielu genów naraz. Na przykład o tym, ile będziemy mieć wzrostu, decyduje ich aż 400! Kolor oczu czy włosów również warunkuje więcej genów, niż kiedyś sądzono.

A jak jest w przypadku piegów?

Wiele wskazuje na to, że piegi to jedna z nielicznych cech, która prawdopodobnie rzeczywiście jest uwarunkowana tylko jednym genem, być może tym samym, który może (ale nie musi) zadecydować również o rudych włosach.

Zobacz także: Jaki kolor oczu będzie miało dziecko? Sprawdź to

Heterochromia - gdy tęczówka ma różne kolory. Czy heterochromię powinno się leczyć?

Jakie cechy dziecko dziedziczy po ojcu, a jakie po matce?

Geny czy środowisko? Co powinna wiedzieć kobieta w ciąży?

Skąd tyle niewiadomych w jednym zdaniu – te wszystkie "być może" i "prawdopodobnie"?

– To dlatego, że wiemy coraz więcej i czasem nowe ustalenia zaprzeczają dawnym. Na przykład wiele cech, które uważano kiedyś za jednogenowe, ma – jak się okazało – bardziej skomplikowane podłoże. Z piegami też tak może być. Jedno jest pewne: ewidentnie wiążą się z jasną cerą (a więc w grę wchodzi gen wpływający na syntezę barwnika w skórze) i ponadprzeciętną wrażliwością na słońce. Pod jego wpływem robi się ich zresztą znacznie więcej.

Czy dziecko piegowatego rodzica zawsze dziedziczy po nim cętkowaną skórę?

– Nie. Wiele wskazuje na to, że gen warunkujący piegi jest ustępliwy (czyli recesywny), a więc przegrywa z innymi, silniejszymi, decydującymi o cerze bez cętek. By dziecko miało piegi, musi je więc dostać w genach od obojga rodziców. Ale nawet jeśli oboje mają piegi, ich potomek może ich nie mieć. Gen, który o nich decyduje, mógł ustąpić innym: takim, które je wykluczają, a również zostały przekazane dziecku przez mamę i tatę.

A jak to możliwe, że dziecko z piegami rodzi się czasem rodzicom, którzy ich nie mają?

– Fakt, że rodzice przekazali dziecku gen warunkujący piegi, nie oznacza, że i oni muszą je mieć. W ich przypadku "piegowaty" gen mógł pozostać uśpiony. Zdarza się, że jakaś cecha przeskakuje pokolenie czy dwa. Malec może mieć nakrapianą skórę tak jak na przykład babcia albo pradziadek.

Wgłębienie w brodzie i dołeczki w policzkach też możemy mieć po dalszych przodkach?

Tak, ale nie wiemy, jak to z nimi jest. Niektórzy badacze twierdzą, że gen (lub zestaw genów), który decyduje o rowku w brodzie, jest dominujący, a więc "wygrywa" z innymi genami i sprawia, że tę cechę łatwiej się dziedziczy. Inni uważają, że jednak jest recesywny. W przypadku dołeczków w policzkach nie ma nawet spekulacji na ten temat.

Dlaczego tak niewiele o tym wiadomo?

Cóż, nie jest to kwestia, którą genetycy, skupiający się na dziedziczeniu chorób i cech, które mają istotny wpływ na nasze życie, zgłębiają ze szczególną energią. Piegi, dołeczki w policzkach i wgłębienie w brodzie – poza tym, że mogą dodawać wdzięku – nie mają większego znaczenia dla ludzkiego zdrowia.

Czytaj także: Kalkulator grupy krwi dziecka. Sprawdź jaką grupę krwi będzie miało twoje dziecko

Jakie cechy osobowości dziedziczymy po rodzicach?

Typy urody: jakim typem jesteś?

Pytanie 1 z 5
Jaki jest twój naturalny kolor włosów?
Czy artykuł był przydatny?
Przykro nam, że artykuł nie spełnił twoich oczekiwań.
Nasi Partnerzy polecają

Materiał Partnerski

Materiał sponsorowany

NOWY NUMER

POBIERZ PORADNIK! Darmowy poradnik, z którego dowiesz się, jak zmienia się ciało kobiety w ciąży, jak rozwija się płód, kiedy wykonać ważne badania, jak przygotować się do porodu. Pobieram >

Pobieram
poradnik ciaza