Ślepota kolorów: czy twoje dziecko cierpi na daltonizm? Sprawdzi to prosty test

Ślepota barw to inaczej daltonizm – wada wzroku, która sprawia, ze nie widzimy kolorów. Jak sprawdzić, czy dziecko cierpi na daltonizm, gdy podejrzewamy u niego taki problem?

Ślepota kolorów to nazwa, która dokładnie odzwierciedla problem ludzi z daltonizmem. Osoby cierpiące na tę wadę wzroku nie widza kolorów, ich świat jest niemal monochromatyczny. 

Jeśli twoje dziecko ma problemy z odróżnianiem kolorów lub wykonuje dziwnie kolorystyczne rysunki, sprawdź, czy nie jest daltonistą.

Spis treści

1. Z czego bierze się ślepota barw?
2. Jak objawia się daltonizm? 
3. Jak rozpoznać daltonizm u dziecka? 
4. Czy daltonizm się leczy?

Z czego bierze się ślepota barw?

Wszystko przez problemy genetyczne polegające na nieprawidłowej budowie siatkówki i braku fotoreceptorów odpowiedzialnych za widzenie kolorów. To tzw. czopki przekształcające elektromagnetyczne fale świetlne na sygnały nerwowe.

Ślepota barw spowodowana jest zaburzeniem czynności jednego lub kilku z 3 istniejących w siatkówce czopków.  

Daltonizm może być wynikiem jakiegoś uszkodzenia nerwów, zwykle jest jednak dziedziczny – dotyka najczęściej mężczyzn, ponieważ gen ślepoty barw jest przenoszony przez chromosom X. U mężczyzn występuje on pojedynczo (XY) i jeśli jest wadliwy, nie ma drugiego, który by go zastąpił tak, jak to jest u kobiet posiadających dwa chromosomy X (XX).

Dlatego daltonizm dotyka jednego na 10-12 mężczyzn i tylko jedną na 200 kobiet. 

Czytaj również: Choroby genetyczne chłopców. Dlaczego niektóre choroby genetyczne są groźne tylko dla męskiego potomstwa?

Krótkowzroczność i inne wady wzroku to plaga młodego pokolenia. Jak dbać o wzrok dzieci?

Jak objawia się daltonizm? 

Ślepota barw objawia się niezdolnością do rozróżniania kolorów, ale może mieć różne oblicza, w zależności od liczby nieprawidłowych fotoreceptorów.

Większość daltonistów nie widzi czerwonego i zielonego koloru. Barwy takie jak czerwony, pomarańczowy, żółty, brązowy i zielony są dla nich niemal identyczne – ciemniejsze lub jaśniejsze.  

Osoby, które nie widzą koloru niebieskiego i żółtego widzą inaczej - kolor żółty może wyglądać dla nich jak jasnoszary lub fioletowy, błękity i zielenie są nie do odróżnienia.

Dlatego lekarze wolą używać terminu "niedobór kolorów", zamiast ślepota, ponieważ niezwykle rzadko zdarza się całkowity brak widzenia kolorów, czyli sytuacja, w której człowiek widzi świat czarno-biały. Większość osób ma problemy z rozpoznaniem różnicy między kolorami, bo widzą je prawie tak samo.

Jak rozpoznać daltonizm u dziecka? 

Daltonizm można zdiagnozować już we wczesnym dzieciństwie. Zazwyczaj pierwsze podejrzenia istnienia wady pojawiają się w okresie przedszkolnym, kiedy dziecko nie może „nauczyć się” kolorów lub koloruje rysunki kredkami nieadekwatnymi do rzeczywistości – rysuje czerwoną trawę, zielone niebo.  

Jeśli twój malec nie rozpoznaje kolorów albo nazywa je błędnie (gdy poprosisz go o podanie zielonej piłki , podaje ci niebieską), to znak, że należy go przetestować pod kątem daltonizmu.

istnieje kilka standardowych, dostępnych na rynku testów, z których korzystają przedszkola i szkoły, jest też wiele bezpłatnych testów online (np. https://www.pl.colorlitelens.com/ishihara-test-na-daltonizm.html, https://www.pl.colorlitelens.com/test-na-daltonizm.html, https://pilestone.pl/pages/test-na-daltonizm). 

To jednak tylko testy, które mogą stanowić początek diagnozy, być pretekstem do dalszych badań. Testy online to bowiem nie to samo, co testy diagnostyczne przeprowadzane przez pediatrów czy okulistów.

Czytaj również: Rozwój wzroku niemowlaka: co widzi dziecko w pierwszych miesiącach życia?

Czy daltonizm się leczy?

Niestety, nie. Jedyna nadzieja w specjalnych okularach dostępnych już na całym świecie, które pozwalają na widzenie prawdziwych barw oraz w sztucznej inteligencji, która być może będzie kiedyś pomagać osobom z niedoborem kolorów.

Małgorzata Wójcik