Obgryzanie paznokci - przyczyny. Co robić, żeby dziecko przestało obgryzać paznokcie?

Obgryzanie paznokci to nawyk, który zauważyć można i u osób dorosłych, i u dzieci. W drugiej z wymienionych grup zjawisko to jest szczególnie istotne z tego powodu, iż jego wystąpienie może być spowodowane doświadczeniem przez dziecko różnych problemów. Jakie więc mogą być przyczyny obgryzania paznokci przez dziecko? Co można zrobić, aby dziecko przestało obgryzać swoje paznokcie?

Zarówno dorośli, jak i dzieci miewają różne nawyki. Jako ich przykłady można podać chociażby ssanie kciuka, okręcanie sobie włosów wokół palców czy obgryzanie paznokci. Część z nich wraz z czasem samoistnie ustępuje (tak jak to najczęściej jest z dziecięcym ssaniem kciuka), inne zaś są z kolei zupełnie nieszkodliwe (do takich nawyków można zaliczyć wspomniane wyżej okręcanie sobie swoich włosów). Inne zaś czynności nawykowe mogą świadczyć o doświadczaniu przez człowieka jakichś problemów, jak i do problemów mogą one doprowadzać – tak jest w przypadku obgryzania paznokci.

Obgryzać paznokcie zdarza się zarówno dorosłym, jak i dzieciom. Tak jak osoby pełnoletnie zwykle zdają sobie sprawę ze swojego nawyku, tak już niekoniecznie jest tak w przypadku dzieci. U nich obgryzanie paznokci może być sygnałem świadczącym o tym, że z dzieckiem dzieje się coś złego.

Spis treści

1. Z jakich powodów dzieci obgryzają paznokcie?
2. Konsekwencje obgryzania paznokci przez dzieci: problemy nie tylko estetyczne…
3. Sposoby na obgryzanie paznokci przez dziecko
4. Czasami trzeba się skupić na przyczynie obgryzania paznokci
5. Dziecko obgryza paznokcie – czego wtedy robić nie wolno?

Z jakich powodów dzieci obgryzają paznokcie?

Kiedy rodzic zauważy, że jego pociecha obgryza paznokcie, powinien on bliżej przyjrzeć się całemu zachowaniu malucha. Otóż przyczyną obgryzania paznokci może być doświadczanie przez dziecko różnorodnych, ciężkich dla jego psychiki, sytuacji. Nawyk pojawiać się może np. wtedy, kiedy pociecha zaczyna uczęszczać do przedszkola czy kiedy musi zmienić szkołę. Problem pojawiać się może również w związku z różnymi zmianami życiowymi (takimi jak np. przeprowadzka do nowego domu czy rozwód rodziców), ale i dziecko może zacząć obgryzać paznokcie wtedy, kiedy zmaga się ono z silnym stresem. Źródłem takiego stresu może być np. szykanowanie ze strony rówieśników, ale i doświadczanie jakichś trudności z nauką.

Obgryzanie paznokci może być jak najbardziej powiązane z jakimiś problemami dotyczącymi sfery psychicznej, aczkolwiek wcale nie musi tak być. Problem pojawiać się może również u dzieci, które nie są narażone na żaden z wymienionych wyżej czynników. Obgryzanie paznokci może bowiem stawać się niejako „zastępczym” nawykiem – tak może dziać się u maluchów, które wcześniej ssały kciuk.

Co ciekawe, czasami dzieci obgryzają paznokcie… z nudów. To właśnie dlatego wcześniej wspomniano o tym, że po zaobserwowaniu, że malec obgryza paznokcie, rodzice powinni przyjrzeć się całemu zachowaniu dziecka. Jeżeli bowiem maluch obgryza paznokcie tylko wtedy, kiedy jest on zasadniczo bezczynny (np. podczas oglądania telewizji), to istnieje możliwość, że czyni on to zupełnie nieświadomie i całkowicie nawykowo.

Polecamy: Jak wyplenić złe nawyki u dziecka? Sposoby na dłubanie w nosie, ssanie kciuka i inne nawyki

Konsekwencje obgryzania paznokci przez dzieci: problemy nie tylko estetyczne…

O tym, że obgryzione paznokcie wyglądają nieestetycznie, przekonywać zapewne nikogo nie trzeba. Opisywany nawyk prowadzić jednak może również i do różnych problemów zdrowotnych. U dziecka, które często obgryza paznokcie, może bowiem dojść nawet do trwałego uszkodzenia płytki paznokciowej. Ucierpieć mogą nie tylko paznokcie, ale i zęby czy struktury stawu skroniowo-żuchwowego, skutkiem obgryzania paznokci mogą być nawet wady zgryzu.

Poza już wspomnianymi zagrożeniami, obgryzanie paznokci może doprowadzić także i do różnych chorób zakaźnych. Częste wkładanie (nie zawsze czystych) palców do ust znacząco zwiększa ryzyko wystąpienia którejś z chorób brudnych rąk – dziecko obgryzające paznokcie ma większe ryzyko zachorowania na różne choroby bakteryjne, wirusowe czy pasożytnicze.

Przeczytaj: Robaki u dzieci: owsiki, glista i inne pasożyty - co robić, gdy dziecko jest nimi zakażone?

Sposoby na obgryzanie paznokci przez dziecko

Rodzicom, których dziecko obgryza paznokcie, polecić można co najmniej kilka sposobów na to, jak pozbyć się tego kłopotliwego nawyku. W sklepach dostępne są chociażby różnorodne preparaty, których stosowanie ma zniechęcać malucha do wkładania swoich palców do ust. Mowa tutaj przede wszystkim o bezbarwnych lakierach do paznokci, które mają gorzki smak – ich skuteczność bywa jednak różna (niektórym dzieciom gorzki smak w ogóle nie przeszkadza i nadal obgryzają one swoje paznokcie). Innym sposobem na obgryzanie paznokci przez dziecko może być również regularne przycinanie maluchowi paznokci „na krótko”.

Próbować zwalczyć obgryzanie paznokci u dziecka jak najbardziej można, a nawet warto. Poza lakierami – szczególnie u maluchów, które obgryzają paznokcie wtedy, kiedy się nudzą – skorzystać można z różnych przyrządów, które najzwyczajniej w świecie zajmą uwagę dziecka. Tutaj można wspomnieć o różnych przyrządach do ściskania czy gniecenia – kiedy dziecko ma zajęte ręce, istnieje w końcu mniejsza szansa na to, że będzie ono wkładało swoje palce do ust.

Przeczytaj: Dłubanie w nosie: jak oduczyć dziecko?

Czasami trzeba się skupić na przyczynie obgryzania paznokci

Powyżej wspomniano o tym, jak bezpośrednio wpływać na samo obgryzanie paznokci. Jeżeli jednak dziecko czyni to z powodu jakichś problemów psychologicznych, to wtedy należałoby doprowadzić do ich rozwiązania. W tym celu warto porozmawiać z dzieckiem np. o tym, jak radzi ono sobie w szkole czy o tym, czy czymś się martwi. W sytuacji, kiedy dziecko obgryza paznokcie np. z powodu szykan czy przeżywania znacznego stresu, najistotniejsze nie jest to, aby przestało ono obgryzać paznokcie, lecz to, aby rozwiązać przyczynę, przez którą malec to robi. Czasami uda się poprawić stan dziecka samodzielnie, czasami jednak – kiedy rodzic widzi, że dziecko wciąż i wciąż jest osowiałe, zgaszone i nadal zmaga się z jakimś problemem – warto jest skorzystać z pomocy specjalistów i odwiedzić np. psychologa.

Dziecko obgryza paznokcie – czego wtedy robić nie wolno?

O tym, co można zrobić w przypadku obgryzania paznokci przez dziecko, już wiemy. Powinniśmy jednak przez chwilę zastanowić się również i nad tym, czego rodzic robić absolutnie nie powinien. Otóż z dzieckiem obgryzającym paznokcie trzeba obchodzić się po prostu delikatnie. Krzyki, natarczywe upomnienia, kary czy – w najgorszym przypadku – uderzanie malucha po rączkach zdecydowanie nie pomogą, a wręcz przeciwnie – mogą one wręcz nasilić istniejący u malucha problem.

Kiedy bowiem dziecko, które obgryza paznokcie, widzi to, że jego rodzice odczuwają z tego powodu rozdrażnienie czy zdenerwowanie, może ono zacząć borykać się z poczuciem winy. Maluch może wtedy mieć się na baczności, przebywając razem z rodzicami, a jednocześnie wtedy, kiedy tylko zostanie on sam, może obgryzać swoje paznokcie z jeszcze większą intensywnością.

Doskonale więc widać, że zdenerwowanie nie pomoże, a wręcz – jeżeli dziecko obgryza paznokcie z powodu jakichś problemów psychologicznych – może ono nasilić istniejące u niego zaburzenia. Z tego właśnie powodu rada jest jedna: rodzice, których dziecko obgryza paznokcie, muszą być po prostu cierpliwi i delikatni. Spokojne podejście może w tym wypadku naprawdę zdziałać cuda, poza tym pamiętajmy: to, że dziecko obgryza paznokcie, nie jest jego winą czy kaprysem, a problemem, do którego rozwiązania rodzice wraz ze swoją pociechą muszą wspólnie dążyć.

Przeczytaj: Kiedy z dzieckiem pójść do psychologa, a kiedy do pedagoga i psychiatry?