Dieta wegańska dla dziecka: czy weganizm u niemowlaka to dobry pomysł?

Dieta wegańska u dziecka budzi kontrowersje. Czy można ją stosować u dzieci tak, by dostarczyć im wszystkich niezbędnych składników odżywczych? Tymczasem naukowcy są zgodni - dobrze zbilansowana dieta wegańska dla dzieci jest w pełni bezpieczna i zdrowa.

Spis treści

1. Na czym polega dieta wegańska?
2. Czy dieta wegańska jest bezpieczna dla dzieci?
3. Jakie są zalety diety wegańskiej?
4. Czy karmienie piersią na diecie wegańskiej jest bezpieczne?
5. Na czym polega rozszerzanie diety wegańskiej u niemowlaka?
6. O czym powinni pamiętać rodzice stosujący diety roślinne u dziecka?

Dieta wegańska to sposób żywienia, w którym nie spożywa się produktów pochodzenia zwierzęcego, a więc nie ma w niej m.in. mięsa, nabiału i jajek. Chociaż dieta ta jest coraz bardziej popularna, to wciąż budzi wiele kontrowersji, szczególnie, gdy jest stosowana u najmłodszych.

Ministerstwo Zdrowia z diet roślinnych uznało za korzystną i zdrową dla dzieci tylko dietę wegetariańską. Jednak według międzynarodowych organizacji, w tym Światowej Organizacji Zdrowia (WHO), Amerykańskiego Stowarzyszenia Dietetycznego (ADA) oraz Amerykańskiej Akademii Pediatrów (AAP), także dieta ściśle wegetariańska, czyli dieta wegańska, gdy jest odpowiednio zbilansowana, to spełnia zapotrzebowanie żywieniowe i jest odpowiednia dla osób na wszystkich etapach życia, włącznie z okresem niemowlęctwa, dzieciństwa i dojrzewania.

Z artykułu dowiesz się:

1. Na czym polega dieta wegańska?
2. Czy dieta wegańska jest bezpieczna dla dzieci?
3. Jakie są zalety diety wegańskiej?
4. Czy karmienie piersią na diecie wegańskiej jest bezpieczne?
5. Na czym polega rozszerzanie diety wegańskiej u niemowlaka?
6. O czym powinni pamiętać rodzice stosujący diety roślinne u dzieci?

Na czym polega dieta wegańska?

Dieta wegańska to dieta bezmięsna, co w praktyce oznacza, że weganie nie jedzą nie tylko mięsa, ale także ryb i owoców morza. Dodatkowo nie spożywają także produktów odzwierzęcych – wśród nich znajdują się produkty takie jak jaja, mleko i jego przetwory oraz miód.

Czy dieta wegańska jest bezpieczna dla dzieci?

Dieta wegańska często określana jest mianem niezdrowej i przez to nieodpowiedniej dla dzieci. Tymczasem badania dowodzą, że weganizm zapewnia normalny rozwój, przez co niemowlęta, dzieci oraz młodzież osiągają prawidłowe i porównywalne z dziećmi niestosującymi diety roślinnej parametry, zarówno w kwestii indeksu masy ciała (BMI), jak i wzrostu oraz wagi.

Ponadto badania dowodzą, że dzieci na diecie wegańskiej spożywają więcej witamin, minerałów i substancji odżywczych niż maluchy na niezbilansowanej diecie tradycyjnej. Dlatego też tego typu żywienie dzieci jest w pełni bezpieczne i zdrowe, a kontrowersje, które narosły wokół diety wegańskiej i wegetariańskiej są bezpodstawne, co oznacza, że nie mają żadnego potwierdzenia w źródłach naukowych.

Jakie są zalety diety wegańskiej?

Kuchnia wegańska określana jest jako jedna z najzdrowszych diet. Dzięki diecie roślinnej dziecko od najmłodszych lat nabywa zdrowe nawyki żywieniowe, które skutecznie zmniejszają ryzyko wielu chorób cywilizacyjnych, w tym cukrzycy typu 2 i otyłości.

Eksperci podkreślają, że dzieci oraz nastolatkowie, którzy stosują dietę ściśle wegetariańską w porównaniu z tymi, które spożywają produkty odzwierzęce, spożywają mniej szkodliwych tłuszczów (w tym nasyconych) i cholesterolu, a także więcej błonnika, który ma pozytywny wpływ na pracę układu pokarmowego.

Czy karmienie piersią na diecie wegańskiej jest bezpieczne?

Niemowlęta, których matki stosują dietę wegańską mogą być karmione piersią lub tzw. preparatem mlekozastępczym. Warto podkreślić, że mleko weganek ma podobny skład do mleka matek karmiących będących na diecie zawierającej produkty odzwierzęce, dlatego spełnia zapotrzebowanie żywieniowe niemowlaka i jest dla niego wystarczające.

Z kolei, jeśli dziecko jest karmione produktem mlekozastępczym, u matek weganek najczęściej jest to sojowy preparat mlekozastępczy. Warto podkreślić, że produkty takie jak np. napoje roślinne lub samodzielnie przygotowane „mleka” z orzechów, migdałów itp. nie są odpowiednim zamiennikiem mieszanki lub mleka modyfikowanego.

Na czym polega rozszerzanie diety wegańskiej u niemowlaka?

Gdy dziecko jest gotowe do rozszerzania diety (ok. 17.-26. tygodnia życia) można rozpocząć przygodę z nowymi produktami.

• Warto zacząć od podawania maluchowi warzyw – świetnie sprawdzą się ziemniaki, marchewka, brokuły, groszek, bataty i dynia. Jeśli niemowlak zapozna się już z powyższymi smakami, po kilku tygodniach (np. 2-3) można podać mu przetarte owoce – mogą to być gruszki, morele i inne.
• Około pierwszego roku życia dziecko jest już gotowe na spożycie kasz, roślin strączkowych i makaronów z pełnego ziarna. Ponadto na tym etapie zamiast podawania maluchowi mięsa, jak to bywa w diecie standardowej, rodzice wzbogacają jadłospis dziecka o tofu – na początku można je przecierać przez sitko, a później wystarczy podawać pokrojone w kostkę.
• Warto zadbać też o prawidłową podaż tłuszczów, dlatego w diecie nie może zabraknąć produktów takich jak: awokado, oleje roślinne, masło orzechowe itp. Ponadto, w pierwszych trzech latach życia malucha zaleca się wzbogacić jadłospis o orzechy (np. włoskie), pestki oraz nasiona (np. nasiona chia, tahini, sezam).

Z czasem dziecko na diecie wegańskiej je te same rzeczy, co dorośli weganie, jednak należy pamiętać, aby dieta malucha była zbilansowana przez profesjonalistę, a nie samodzielnie przez rodzica.

Specjalista zadba o to, by dieta roślinna zawierała wszystko, czego potrzebuje dziecko i tym samym zmniejszy ryzyko niedoborów.

O czym powinni pamiętać rodzice stosujący diety roślinne u dziecka?

Specjaliści podkreślają, że dobrze zbilansowana, wegańska dieta dla dzieci jest zdrowa i bezpieczna. Warto jednak podkreślić, że bezmięsny jadłospis powinien być skonsultowany z lekarzem pediatrą lub dietetykiem, który oceni lub skomponuje go tak, aby dostarczał wszystkich niezbędnych składników odżywczych. Ponadto u dzieci na diecie roślinnej należy wykonywać regularnie badania, które sprawdzą, czy nie mają niedoborów.

Weganie powinni szczególnie dbać o podaż białka, wapnia, witaminy B12 i witaminy D, żelaza oraz cynku. Dlatego też, by dostarczyć odpowiednią ilość białka trzeba pamiętać, by jadłospis dzieci i młodzieży zawierał m.in. :

• przetwory sojowe,
• orzechy,
• warzywa,
• rośliny strączkowe
• nasiona.

Czytaj: Niedobór witaminy B12 — jak rozpoznać jego objawy?

Aby zapewnić prawidłową podaż wapnia dziecko powinno spożywać:

• napoje wzbogacone o ten pierwiastek (np. sojowe),
• zielone warzywa (np. brokuły, jarmuż, brukselka),
• orzechy (np. orzechy włoskie, migdały),
• pestki (np. słonecznik, tahini)
• suszone owoce (np. figi, morele).

Aby dostarczyć do organizmu odpowiednią ilość żelaza, należy spożywać produkty takie jak:

• szpinak,
• płatki owsiane,
• fasolę,
• szparagi,
• natkę pietruszki itd.

Dodatkowo, by nie dopuścić do niedoborów cynku, warto wzbogacić jadłospis dziecka:

• produkty zbożowe,
• grzyby
• pestki dyni.

Często w diecie wegańskiej konieczna jest także suplementacja:

• witaminy D, na którą zapotrzebowanie wzrasta w sezonie jesienno-zimowym. Korzystna może być też suplementacja kwasami omega-3 (głównie DHA), których dostarcza się np. wraz z olejem lnianym lub nasionami chia.
• witaminy B12, która występuje w mięsie i rybach, a nie w produktach roślinnych. Warto jednak podkreślić, że suplementacja kwasów omega-3 oraz witaminy D powinna odbywać się bez względu na rodzaj stosowanej diety.

Sonia Młodzianowska