BANKI SPERMY: kto i na jakich zasadach może z nich korzystać

Banki spermy, czyli miejsca, w których przechowuje się męskie nasienie, nie wzbudzają dziś już takich emocji jak kiedyś. Wiadomo, że są potrzebne, bo dzięki zdeponowanemu w nich nasieniu wiele kobiet może zajść w ciążę i wielu mężczyzn może zaznać radości ojcostwa. Dowiedz się, kto i na jakich zasadach może korzystać z banków spermy.

Spis treści

1. Procedury podczas oddawania nasienia do banku spermy
2. Kto może korzystać z banków spermy
3. Na jakich zasadach można korzystać z banków spermy?

W bankach spermy przechowuje się nasienie dawców, którzy muszą spełniać określone – dość szczegółowe – kryteria. Między innymi w ich nasieniu musi być odpowiednia ilość plemników (min. 40 milionów w milimetrze) o odpowiedniej ruchliwości. Mężczyzna-dawca powinien być w dobrej formie fizycznej, nie może mieć więcej niż  35 lat, nie może chorować na raka, czy być obciążony chorobami genetycznymi. Ponadto powinien mieć odpowiedni wygląd (ocenia się wzrost, budowę ciała, kolor oczu i włosów) i wykształcenie (co najmniej średnie). Dawca spermy – zgodnie z prawem obowiązującym w Unii Europejskiej – oddaje nasienie nieodpłatnie. Nie przysługuje mu za to żadne wynagrodzenie poza tzw. rekompensatą za poniesione koszty, np. na dojazd czy konieczność wzięcia urlopu w pracy (kwota rekompensaty zależy od placówki i zwykle nie przekracza 700 zł).

Procedury podczas oddawania nasienia do banku spermy

Pierwszy etap kwalifikacji to szczegółowa rozmowa, podczas której dawca musi odpowiedzieć na szereg pytań dotyczących m.in. swego życia seksualnego, sytuacji rodzinnej, przebytych chorób etc. Następnie bada się krew dawcy (żeby stwierdzić, czy nie jest nosicielem chorób zakaźnych, np. HIV czy HCV), pobiera nasienie oraz wymaz z cewki moczowej do badań. Jeśli wyniki będą prawidłowe i spełniają normy WHO, kandydat na dawcę oddaje nasienie do banku spermy, gdzie zostaje ono zamrożone na okres 6 miesięcy. Po tym czasie badania krwi są powtarzane i jeśli wynik jest prawidłowy, zdeponowane w banku nasienie może zostać użyte do konkretnych procedur, a dawca otrzymuje rekompensatę. Na koniec dawca podpisuje z bankiem umowę cywilno-prawną, zgodnie z którą klinika przechowująca nasienie odpowiada za prawidłowe przechowywanie jego materiału biologicznego. Ze względu na deficyt nasienia (w Polsce brakuje dawców i często sprowadza się nasienie z zagranicy), nigdy nie niszczy się pobranego materiału biologicznego.

Kto może korzystać z banków spermy

Teoretycznie każdy ma wolny dostęp i prawo do korzystania z banku spermy. Ale ponieważ zgodnie z polskim prawem, dziecko musi mieć ojca i matkę, samotne kobiety, które chcą mieć dzieci i same je wychowywać, oficjalnie nie mogą korzystać z banków nasienia. Najczęściej z baków nasienia korzystają:

• pary, które z powodu braku lub nieodpowiedniej „jakości” męskiego nasienia – mimo zastosowanego leczenia niepłodności – nie mogą mieć dzieci i szukają dawcy spermy,
• mężczyźni, którzy są nosicielami chorób genetycznych, nie chcą przekazywać dalej wadliwych genów i decydują się na wykorzystanie nasienia dawcy,
• żołnierze jadący na misje wojskowe w niebezpieczne rejony świata,
• mężczyźni, którzy plany związane z posiadaniem dzieci odkładają na odległą przyszłość – wówczas zdeponowana w młodym wieku sperma gwarantuje im odpowiednią jakość. Decydują się oni na przechowywanie nasienia dla siebie,
• mężczyźni, którzy chorują na nowotwory i schorzenia urologiczne – w ich przypadku istnieje duże zagrożenie, że w przyszłości nie będą mogli mieć dzieci i w związku z tym decydują się na przechowanie swojego nasienia.

Na jakich zasadach można korzystać z banków spermy?

Para decydująca się na skorzystanie z nasienia z banku spermy musi wybrać spośród dawców, którzy reprezentują określony typ fizyczny (kolor oczu, włosów, karnacja skóry) – jak najbardziej zbliżony do cech fizycznych prezentowanych przez partnera. Dawca pozostaje anonimowy, jedyne informacje, jakie można o nim uzyskać to: jego grupa krwi, wzrost, karnacja, koloru oczu, kolor włosów, waga i wykształcenie.