Nastoletnia ciąża: nieletnia matka w szkole

Ciąza u nastolatki nadal budzi wiele wątpliwości i kontrowersji. Co roku w Polsce rodzi dzieci około 20 tysięcy nastolatek. Wiele z dziewczyn zachodzących w nastoletnią ciążę jest jeszcze uczennicami. Na jaką pomoc w kontynuowaniu nauki ze strony szkoły mogą liczyć nieletnie matki?

Spis treści

1. Nastoletnia ciąża a szkoła: elastyczny czas nauki
2. Jak szkoła może pomóc uczennicy w ciąży?

Zasadniczy problem, jaki się wtedy pojawia, brzmi: jak, mimo tej całej życiowej rewolucji – nastoletniej ciąży i narodzin dziecka – skończyć szkołę? Nikomu chyba przecież nie trzeba tłumaczyć, jak bardzo jest to ważne – przerwanie edukacji często już na zawsze uniemożliwia takiej dziewczynie ekonomiczne usamodzielnienie się i skazuje ją na uzależnienie od rodziny, partnera czy pomocy społecznej.

Na szczęście, uczennicy, która zaszła w ciążę, nie grozi już – jak to jeszcze nie tak dawno bywało – skreślenie z listy uczniów i obowiązkowe przeniesienie do szkoły wieczorowej. Może ona dokończyć naukę w szkole, do której uczęszcza.

Nastoletnia ciąża a szkoła: elastyczny czas nauki

„Szkoła ma obowiązek udzielić uczennicy w ciąży urlopu oraz innej pomocy niezbędnej do ukończenia przez nią edukacji, w miarę możliwości nie powodując opóźnień w zaliczaniu przedmiotów” – tak mówi art. 2 ust. 3 ustawy z dnia 7 stycznia 1993 r. o planowaniu rodziny, ochronie płodu ludzkiego i warunkach dopuszczalności przerywania ciąży (Dz. U. nr 17, poz. 78, ze zmianami).

>> Sytuacja prawna NIELETNIEJ MATKI

Co to dokładnie znaczy? Uczennica w ciąży może otrzymać urlop od zajęć szkolnych i zgodę na indywidualne nauczanie. W przypadku uczennic szkół podstawowych i gimnazjalistek jest to niemal reguła. Ciąże w tym wieku często są zagrożone, a poza tym w szkołach z dużą liczbą rozbieganych dzieci przyszłym matkom grozi na przerwach przypadkowe popchnięcie czy upadek. Aby uzyskać zgodę na indywidualne nauczanie, trzeba zgłosić się do poradni psychologiczno-pedagogicznej i opowiedzieć o sprawie. Z poradni należy pobrać druk, który wypełnia lekarz ginekolog prowadzący ciążę.

Oprócz tego należy napisać podanie o nauczanie indywidualne. Orzeczenie o indywidualnym nauczaniu wystawia poradnia psychologiczno-pedagogiczna. Może się ono odbywać w szkole lub w domu uczennicy – wypełniając dokumenty, należy podać miejsce nauczania. Najlepiej, jeśli lekarz napisze, że w związku ze stanem zdrowia małoletniej matki nauczanie powinno się odbywać w domu. Jeśli uczennica ma praktyki zawodowe, zostanie z nich zwolniona na podstawie zwykłego zwolnienia lekarskiego. Jeżeli ciąża, poród lub połóg powoduje niemożność zaliczenia w terminie egzaminów ważnych dla ciągłości nauki, szkoła zobowiązana jest do wyznaczenia dodatkowego terminu egzaminu – dogodnego dla uczennicy – ale w terminie nie późniejszym niż 6 miesięcy.

>> Co z prawami rodzicielskimi, gdy nastolatka rodzi dziecko?

Jak szkoła może pomóc uczennicy w ciąży?

Bardzo wiele zależy od postawy konkretnych osób: wychowawcy klasy, dyrektora, szkolnego pedagoga czy psychologa. Ciężarnej uczennicy często zapewniana jest pomoc psychologiczna: szkolny psycholog podpowiada jej, jak radzić sobie w nowej sytuacji. Często to szkoła – w osobie psychologa, pedagoga czy wychowawcy – na prośbę uczennicy (i zwykle w jej obecności) informuje o zaistniałej sytuacji rodziców i występuje w roli negocjatora, gdy rodzice nie akceptują ciąży córki. Dziewczęta uczące się w domach często pozostają pod opieką pielęgniarek szkolnych. Zdarzały się nawet przypadki, gdy szkoła organizowała dyżury opieki nad dzieckiem, by młoda mama mogła chodzić na lekcje – ale to zdarzenia wyjątkowe, wykraczające daleko poza standard.

>> Jakie zasiłki przysługują nieletniej matce?

Najgorzej jest z pomocą finansową i materialną. Gdy sytuacja rodziny uczennicy jest bardzo trudna, niekiedy może ona liczyć na jednorazowe wsparcie w wysokości 200–400 zł. Zwykle zasiłek taki jest wypłacany dzięki współpracy szkoły z lokalnym ośrodkiem pomocy społecznej. Niektóre szkoły dają też młodym matkom paczki z artykułami pielęgnacyjnymi i żywnością dla niemowląt. W skrajnych przypadkach, kiedy sytuacja w rodzinie zagraża dobru przyszłej matki i jej dziecka, szkoła może wnioskować do sądu o umieszczenie swojej uczennicy w domu samotnej matki.

Jeśli jesteś nastoletnią mamą i czujesz się przytłoczona nowymi obowiązkami, możesz porozmawiać o tym na forum