Bezdech wcześniaczy. Gdy dziecko nagle przestaje oddychać

Do czynienia z tzw. bezdechem wcześniaczym mamy w przypadku noworodków urodzonych przed terminem. Bezdech to nagłe zatrzymanie oddechu. Może być przejściowy i odruchowy - doświadczamy go na przykład po zanurzeniu w zimnej wodzie. Albo nieodwracalny i wtedy nazywamy go porażeniem oddechu.

Spis treści

1. Czym jest bezdech wcześniaczy?
2. Dlaczego wcześniak ma bezdech?
3. Bezdech wcześniaczy: rodzaje
4. Bezdech wcześniaczy: diagnoza i monitorowanie
5. Bezdech wcześniaczy: leczenie konwencjonalne
6. Bezdech wcześniaczy: leczenie niekonwencjonalne
7. To może być bezdech wcześniaczy - jak reagować?

Bezdech wcześniaczy w medycynie oznacza patologiczny bezdech z oddechem periodycznym, który występuje u dzieci urodzonych przed 34. tygodniem ciąży (ale też mówi się o bezdechu wcześniaczym w przypadku wszystkich wcześniaków, czyli dzieci urodzonych przed 37. tygodniem życia płodowego).

Czym jest bezdech wcześniaczy?

Bezdech patologiczny to przerwa w oddychaniu trwająca co najmniej 20 sekund albo krócej, ale wiążąca się ze zwolnioną pracą serca (bradykardią), spadkiem napięcia mięśniowego, bladą lub nawet siną skórą. Bezdechy wcześniacze zwykle nawracają. Często towarzyszą zwykłym infekcjom.Skutkiem bezdechu może być niedotlenienie, a ono zaś może spowodować uszkodzenie układu nerwowego oraz zaburzenia pracy innych narządów.

Czytaj też: Groźny bezdech u dziecka - przyczyny i zapobieganie

Dlaczego wcześniak ma bezdech?

Wcześniak częściej niż noworodek urodzony o czasie doświadcza bezdechu z powodu niedojrzałości ośrodkowego układu nerwowego. Bezpośrednią przyczyną bezdechu wcześniaczego może być zwykła infekcja lub zapalenie płuc, a nawet zapalenie opon mózgowo-rdzeniowych czy sepsa (rzadko!). Także prozaiczne zakrztuszenie lub „wchłonięcie” ciała obcego do oskrzeli może spowodować zatrzymanie oddechu u dziecka. Wśród przyczyn bezdechu wcześniaczego wymienia się również przetrwały przewód tętniczy oraz spadek poziomu cukru we krwi i krwawienie wewnątrzczaszkowe.

Czytaj też: Retinopatia wcześniacza - przyczyny, objawy, leczenie

Bezdech wcześniaczy: rodzaje

Wyróżnia się trzy rodzaje bezdechów wcześniaczych:

• bezdech centralny -  jest najczęstszym rodzajem bezdechu u wcześniaków. Wynika z niedojrzałości ośrodków oddechowych znajdujących się w rdzeniu przedłużonym;
• bezdech obturacyjny – wywoływany jest przez niedrożność dróg oddechowych;
• bezdech mieszany (złożony) – centralne zatrzymanie oddechu (czyli spowodowane zaburzeniami regulacji ośrodkowej oddychania) jako wynik upośledzenia drożności dróg oddechowych.

Bezdech wcześniaczy: diagnoza i monitorowanie

Bezdech wcześniaczy często połączony jest ze zwolnioną akcją serca. Przez to jest bardziej niebezpieczny. Jeśli dziecko go doświadcza, jego stan musi być monitorowany nawet przez kilka miesięcy. Monitorowanie powinno uwzględniać ciągły pomiar akcji serca i oddechu, pomiar saturacji i ciepłoty ciała.Leczenie ustala się w zależności od przyczyn bezdechu i stopnia nasilenia objawów oraz ogólnego stanu dziecka. Przyjmuje się, że metoda leczenia powinna być jak najmniej inwazyjna. Przed zastosowaniem leczenia zwykle wcześniaki poddawane są szczegółowym badaniom, m.in. USG głowy i serca, poziomu glukozy i elektrolitów we krwi. Wyklucza się także infekcje.

Czytaj też: Chrapanie u dziecka - przyczyny i leczenie

Bezdech wcześniaczy: leczenie konwencjonalne

• leczenie farmakologiczne (głównie grupa leków metyloksantyny, wśród których znajduje się kofeina);
• tlenoterapia;nosowy CPAP – czyli wspomagane oddychanie z dodatnim ciśnieniem końcowo-wydechowym.Ostatecznością jest podłączenie dziecka do respiratora.

Bezdech wcześniaczy: leczenie niekonwencjonalne

• kangurowanie dziecka (ale z wagą powyżej 1500 g), czyli układanie nagiego dziecka na nagim brzuchu mamy – główka maleństwa znajduje się między piersiami mamy. Wcześniak uczy się regularnie oddychać w rytm oddechu matki;
• stymulacja dotykowa (np. głaskanie po pleckach), która pobudza dziecko do oddychania;
• wysokie układanie główki dziecka oraz pozycja na brzuchu.

W trakcie leczenia bezdechu wcześniak musi pozostać w szpitalu. Do domu może być wypisany dopiero po siedmiu dniach wolnych od bezdechów.

To może być bezdech wcześniaczy - jak reagować?

• brak ruchów klatki piersiowej;
• brak wypływu powietrza przez nos i usta (przytul się do dziecka tak, by twój policzek i ucho były blisko jego ust i nosa);
• serce bije wolniej niż zwykle;
• blada skóra, a nawet zsinienie.

Ta sytuacja trwa około 20 sekund. Nie panikuj! Reaguj powoli, wiedząc, że bezdech może się dziecku zdarzyć i nie musi mieć tragicznego finału. Noworodek ma naturalną zdolność tzw. oddychania periodycznego. Czyli po zatrzymaniu oddechu na około 20 sekund następuje przyspieszenie oddechu, a następnie sytuacja może się powtórzyć. Wezwij pomoc lekarską.WAŻNE!Bezdech wcześniaczy jest mylnie łączony z zespołem nagłej śmierci łóżeczkowej. Ale nie ma między nimi związku.