Ocena z zachowania. Jaka jest skala ocen z zachowania? Jakie kryteria wystawiania?

Ocena z przedmiotu bywa rzeczą oczywistą: uczeń uczył się dobrze, raczej przykładał się do nauki, dostawał w przewadze same czwórki, to i czwórkę ma na koniec roku szkolnego. A na jakich zasadach wystawia się oceny z zachowania?

Ocenę z zachowania wystawia uczniowi wychowawca, który uwzględnia zarówno własne obserwacje, zachowania ucznia, jego aktywność i zaangażowanie w życie szkoły, ale przede wszystkim kieruje się zasadami przyjętymi w statucie szkoły.

Spis treści

1. Ocena z zachowania w szkole. Jak ocenia nauczyciel?
2. Czy zachowanie w szkole może różnić się od zachowania dziecka w domu?
3. Ocenianie zachowania ucznia. Od czego zależy?
4.  Kryteria ocen z zachowania
5. Jakie są oceny z zachowania? Skala ocen z zachowania
6. Ocena z zachowania: wzorowa
7. Ocena z zachowania: bardzo dobra
8. Ocena z zachowania: dobra
9. Ocena z zachowania: poprawna
10. Ocena z zachowania: nieodpowiednia
11. Ocena z zachowania: naganna
12. Oceny z zachowania - skróty
13. Czy ocena z zachowania wchodzi do średniej?

Ocena z zachowania w szkole. Jak ocenia nauczyciel?

Ocena z zachowania często bywa kontrowersyjna w szczególności jeżeli to samo zachowanie różne strony widzą nieco inaczej.

Na przykład, uczeń jest przekonany, że w danym roku szkolnym bardzo dobrze wywiązywał się ze swoich obowiązków, bezinteresownie pomagał innym, nie ulegał żadnym pokusom, ani nałogom i w ogólne wydaje się być osobą godną naśladowania, a tu tylko ocena bardzo dobra na koniec roku szkolnego. Można by powiedzieć, jak to, przecież taki obowiązkowy, wzorowy.

Otóż aby zasłużyć sobie na miano ucznia wzorowego należy, jak w ocenach przedmiotowych być nieco lepszym od innych, robić to coś, czego inni nie osiągają, np. wzorowo wywiązywać się ze swoich obowiązków, ale i realizować chętnie inne, dodatkowe zadania powierzone przez nauczyciela, uczestniczyć czynnie w życiu szkoły, ale i reprezentować ją godnie i z sukcesami na zewnątrz, np. poprzez uczestnictwo w olimpiadach, różnego rodzaju konkursach.

Zatem, jeżeli tak spojrzymy na naszego ucznia, to faktycznie zasługuje on na ocenę bardzo dobrą, a nie wzorową.

Czy zachowanie w szkole może różnić się od zachowania dziecka w domu?

Może się wydarzyć, że w domu dziecko zachowuje się wzorowo, rodzice nie mają z nim żadnych problemów wychowawczych, jest uczynny, pomocny, zawsze na czas wraca do domu, ma powierzone obowiązki, z których wywiązuje się bez proszenia i namawiania, pomaga w domu, jest posłuszny, odpowiedzialny i wydawałoby się wzorowy, gdyby to rodzice mieliby mu wystawić ocenę z zachowania.

Natomiast w szkole to samo dziecko może być pod tak silną presją otoczenia, że będąc namawiany do złego, robi to, aby zaimponować kolegom i aby pokazać również swoją drugą naturę. W takiej sytuacji wychowawca może jedynie wahać się nad oceną nieodpowiednią, a naganną, bo o poprawnej niestety nie ma mowy.

Zatem jak widać na powyższych przykładach ocena za zachowania to dość kontrowersyjna sprawa, należałoby się wgłębić nieco w jej strukturę, przeznaczenie i prawa jakimi się kieruje, aby zrozumieć dlaczego nasze dziecko jest tak odbierane i oceniane z zachowania przez wychowawcę, a nie inaczej.

Ocenianie zachowania ucznia. Od czego zależy?

Ocena z zachowania to między innymi stopień przestrzegania przez ucznia zasad współżycia, współdziałania społecznego, w grupie rówieśniczej i norm etycznych w szkole. Nie może mieć ona żadnego wpływu na stopnie z przedmiotów nauczania.

Ocena z zachowania brana jest pod uwagę podczas przyznawania stypendium za wyniki w nauce. A decyzję o niej podejmuje wychowawca klasy, lecz nie tylko on.

Wychowawca działa przede wszystkim bazując na własnych, subiektywnych obserwacjach i przemyśleniach i np. pisemnej samoocenie samego ucznia. Może jednak lub też powinien wziąć również pod uwagę opinie bardziej obiektywne, np.: opinię klasy, co do danego ucznia.

Wychowawca powinien także skonsultować się z pedagogiem szkolnym, psychologiem, reedukatorem lub może logopedą i wysłuchać ich racji, opinii nauczycieli uczących ucznia, jak i tych nieuczących, w tym dyrektora, wicedyrektora, bibliotekarza lub innych pracowników szkoły, jeżeli zgłaszają jakieś wątpliwości bądź sugestie.

Czytaj: Skarga na nauczyciela

Kryteria oceniania dla klas 4-6

Jak napisać rozprawkę? Konstrukcja i zwroty stosowane w rozprawce

 Kryteria ocen z zachowania

Ocena z zachowania uwzględnia między innymi następujące obszary:

• godne wywiązywanie się z obowiązków i respektowanie norm wynikających ze Statusu Szkolnego,
• dbałość o frekwencję i punktualność – ilość godzin opuszczonych, w tym liczba godzin usprawiedliwionych i nieusprawiedliwionych i spóźnień,
• dbałość o piękno i estetykę mowy ojczystej,
• okazywanie szacunku i pomocy innych osobom,
• postępowanie zgodnie z dobrem społeczności przede wszystkim klasowej, ale i szkolnej,
• troska o bezpieczeństwo i zdrowie własne i kolegów,
• dbałość o honor i tradycję szkoły,
• patriotyzm lokalny.

Jakie są oceny z zachowania? Skala ocen z zachowania

Zarówno śródroczną, roczną, jak i końcową ocenę zachowania ucznia wystawia się według sześciostopniowej skali. Najlepsze jest zachowanie wzorowe, później bardzo dobre, dobre, poprawne, nieodpowiednia, a na samym końcu - naganne. 

Ocena z zachowania: wzorowa

Ocenę wzorową otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie kryteria z oceny bardzo dobrej i dobrej, a ponadto:

• zawsze wzorowo wywiązuje się ze swoich obowiązków szkolnych, naukowych i pozaszkolnych, jak i tych wynikających ze Statutu Szkolnego,
• godnie, z oddaniem i pasją reprezentuje szkołę w obszarze między klasowym, międzyszkolnym, dzielnicowych, miastowym, wojewódzkim, itd. w trakcie występów artystycznych, sportowych, jak i olimpiadach naukowych, konkursach przedmiotowych, wykładach, debatach i konferencjach,
• zawsze dba o honor, mienie i tradycje szkolne,
• czynnie uczestniczy, reprezentuje szkołę w różnego rodzaju imprezach, wydarzeniach, inicjatywach, pomaga organizować imprezy szkolne i pozaszkolne, promuje szkołę, dba o dobre jej imię, zwyczaje i normy w niej panujące,
• posługuje się poprawną polszczyzną, nie używa słów, zwrotów wulgarnych, daje przykład swoją postawą, m.in. wyglądem zewnętrznym, szkolnym ubiorem schludnym, czystym, fryzurą zadbaną, itd,
• prezentuje wzorowe postawy moralne, godne naśladowania i postawy społeczne, pomaga innym, w szczególności słabszym,
• kieruje się dobrym usposobieniem, zachowaniem i wysoką kulturą osobistą,
• dba o siebie i innych, nie naraża siebie i innych na utratę zdrowia bądź też życia,
• nie ulega nałogom, prowadzi zdrowy tryb życia,
• jest wzorem zachowania i naśladowania dla innych, swoją postawą pokazuje innym jak należy postępować, bezinteresownie pomaga innym,
• zawsze z szacunkiem i kulturą osobista odnosi się do nauczycieli, pracowników szkoły i kolegów i koleżanek.

Ocena z zachowania: bardzo dobra

Ocenę bardzo dobrą otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie kryteria z oceny wzorowej, lecz wykonuje to wszystko nie w stopniu wzorowym, lecz nie co słabiej, bo w stopniu bardzo dobrym, lecz wymagania od takiej osoby są identyczne jak na ocenę wzorową.

To również uczeń, któremu sporadycznie zdarzyć mogą się godziny nieusprawiedliwione do trzech godzin i spóźnienia.

Ocena z zachowania: dobra

Ocenę dobrą z kolei otrzymuje uczeń, który spełnia wszystkie postulaty, jak osoba pretendująca do oceny wzorowej i bardzo dobrej, ale nie musi reprezentować szkoły na różnego rodzaju konkursach, olimpiadach, zawodach, wydarzeniach artystycznych ani uczestniczyć w organizacji ważnych wydarzeń, imprez szkolnych i pozaszkolnych.

Sporadycznie zdarzyć mu się mogą godziny nieusprawiedliwione do pięciu godzin i spóźnienia.

Ocena z zachowania: poprawna

Ocenę poprawną otrzymuje uczeń, który:

• stara się wywiązywać ze swoich obowiązków szkolnych, naukowych i tych wynikających ze Statusu Szkolnego. Zdarzają mu się godziny nieusprawiedliwione i spóźnienia do dwudziestu w półroczu;
• prawie zawsze stara się prezentować poprawną postawę społeczno-moralną, dba o mienie szkoły, nie ulega nałogom i uzależnieniom;
• jego wygląd zewnętrzny, strój szkolny budzą czasami zastrzeżenia;
• odnosi się z odpowiednim szacunkiem do nauczycieli, jak i kolegów i koleżanek z klasy, nie naraża siebie i innych na niebezpieczeństwo utraty zdrowia i życia w szczególności;
• używa poprawnej polszczyzny.

Czytaj również: Agresja w szkole: jak pomóc dziecku?

Dni wolne w roku szkolnym 2021/2022. W najbliższym czasie nie tylko majówka...

Ocena z zachowania: nieodpowiednia

Ocenę nieodpowiednią, otrzymuje uczeń, który:

• nie wywiązuje się z obowiązków szkolnych. Ma dużo godzin nieusprawiedliwionych, powyżej dwudziestu godzin w półroczu, oraz liczne spóźnienia.
• nie przestrzega podstawowych zasad współżycia społecznego w grupie, nie uczestniczy w życiu klasy ani szkoły.
• używa wulgaryzmów i niewłaściwych sformułowań, lub też czynów w stosunku do innych.
• naraża innych i siebie samego na niebezpieczeństwo utraty zdrowia a nawet życia.
• nieodpowiednio zachowuje się w stosunku do nauczycieli i kolegów i koleżanek z klasy i szkoły, a nawet do innych pracowników szkoły.
• nie dba o mienie szkolne, ulega nałogom, uzależnieniom, a jego strój szkolny i wygląd zewnętrzny budzą zastrzeżenia.

Ocena z zachowania: naganna

Ocenę naganną natomiast otrzymuje uczeń, który, zachowuje się podobnie jak uczeń pretendujący do oceny nieodpowiedniej, lecz jednak jeszcze gorzej wypada na jego tle. To dziecko zagrożone niedostosowaniem społecznym, z wieloma problemami nie tylko natury wychowawczej, ale często i szklonych i emocjonalnych.

Nie wywiązuje się z obowiązków szkolnych, szkodzi dobremu imieniu szkoły, jego zachowanie i postawa są powodem wielu skarg tak na terenie szkoły, jak i po za nią. Niszczy mienie szkolne, ulega licznym nałogom i uzależnieniom, nie dba zupełnie o siebie i innych, ma za nic dobre rady i słowa, wchodzi często w konflikty z prawem.

Wychowawca klasy wystawiając ocenę z zachowania stara się być przy jak najbardziej sprawiedliwy, chce aby jego uczniowie, kiedyś absolwenci i dorośli ludzie wynieśli ze szkoły jak najlepsze wartości.

Chce, aby w dorosłym życiu jak najlepiej i najmądrzej funkcjonowali, np.: byli świadomymi Polakami i Europejczykami, korzystali z dóbr kultury i środowiska naturalnego, potrafili podejmować odpowiedzialne decyzje i wyciągali z nich wnioski, potrafili poruszać się w skomplikowanym świecie techniki i realiach gospodarczych, traktowali zdrowie jako wartość najwyższą, dokonywali samokształcenia i korzystali z różnych źródeł wiedzy, znali języki obce, byli twórczy i kreatywni, aktywni i samodzielni, jak również potrafili cieszyć się sukcesami i z godnością znosić porażki.

Uczeń i jego rodzice – prawni opiekunowie mają prawo nie zgodzić się z proponowaną oceną końcową z zachowania i odwołać się do dyrektora szkoły nie później jednak niż na trzy dni przed klasyfikacyjnym posiedzeniem Rady Rodziców, tylko wtedy gdy wychowawca ustali ocenę niezgodnie z przepisami prawa.

Odwołanie od proponowanej oceny składa się na piśmie. Komisja powołana przez dyrektora ustala ostateczną ocenę z zachowania w terminie 5 dni od dnia zgłoszenia zastrzeżeń. Ustalona przez komisję ocena nie może być niższa od ustalonej pierwotnej oceny, od której uczeń i rodzice odwołują się. Komisja sporządza protokół zawierający wszystkim wynik głosowania, skład komisji i termin posiedzenia.

Czytaj: Co robić, gdy dziecko wagaruje?

Dopalacze - jak ustrzec przed nimi nastolatka?

Jak poznać, że dziecko bierze narkotyki?

Oceny z zachowania - skróty

Przy zapisywaniu ocen z zachowania, wielu nauczycieli stosuje skróty:

• wzorowe - wz,
• bardzo dobre - bdb,
• dobre - db,
• poprawne - pop,
• nieodpowiednie - ndp,
• naganne - ng.

Czy ocena z zachowania wchodzi do średniej?

Ocena z zachowania nie wpływa na promocję do następnej klasy, a więc nie wlicza się także do średniej ocen. Najistotniejsza jest jednak przy ubieganiu się o świadectwo z wyróżnieniem. Oprócz średniej powyżej 4,75, by uzyskać "czerwony pasek" uczeń musi mieć ocenę z zachowania bardzo dobrą, bądź też wzorową.

Natalia Kosznik

Joanna Święcicka