Dlaczego w ciąży boli krocze i pachwiny? Czy to naturalny objaw?

Ból krocza w ciąży to charakterystyczny objaw właściwy ostatnim miesiącom oczekiwania na dziecko, który dotyka większość przyszłych mam. Ból krocza w ciąży występuje też w okresie okołoporodowym i jest charakterystyczny dla połogu. Skąd się bierze i czym się różni ból krocza w ciąży od bólu krocza po porodzie?

Ból krocza w ciąży występuje pod koniec okresu oczekiwania na dziecko, gdy organizm przyszłej mamy przygotowuje się do narodzin malca. To typowy objaw, będący skutkiem działania hormonów produkowanych przez ciężarną. Dolegliwość ta może być też efektem nadmiernego rozejścia się spojenia łonowego. Jest też charakterystyczna dla połogu, gdy ciało kobiety nadwerężone trudami rodzenia powoli wraca do dawnej formy. Jak sobie radzić z bólem krocza?

Spis treści

1. Ból krocza w ciąży - skąd się bierze?
2. Jak łagodzić ból krocza w ciąży?
3. Rozejście spojenia łonowego
4. Objawy i leczenie rozejścia spojenia łonowego
5. Ból krocza po porodzie - jak sobie z nim radzić?

Ból krocza w ciąży - skąd się bierze?

Ból krocza w ciąży może mieć dwie przyczyny. Takie objawy może dawać naturalny proces rozciągania się macicy. Jej wzrost zwłaszcza w drugim i trzecim trymestrze ciąży wywołuje ból więzadeł, czyli tkanki łącznej utrzymującej macicę. Ból więzadeł przypomina kłucie i pojawia się nie tylko w kroczu, ale i w podbrzuszu, pachwinach, a nawet w dolnym odcinku pleców.

Za ból krocza w ciąży odpowiadają również hormony. Estrogeny, których ilość wzrasta w okresie oczekiwania na dziecko oraz relaksyna wydzielana w końcowych miesiącach ciąży powodują rozluźnienie stawów, więzadeł i zwiększają ich elastyczność. Wszystko po to, aby główka dziecka, która ma wielkość dużego grapefriuta, mogła przecisnąć się przez kanał rodny, kości miednicy i spojenie łonowe kobiety.

To rozluźnienie więzadeł, stawów krzyżowo-biodrowych oraz rozchodzenie się spojenia łonowego powoduje ból w obrębie dolnego odcinka miednicy, który kobieta odczuwa jako zlokalizowany w okolicach krocza. 

Ból staje się bardziej intensywny pod koniec ciąży, gdy główka dziecka zaczyna się obniżać. To typowy objaw nadchodzącego porodu: około 36.-38. tygodnia ciąży malec odwrócony główką w dół, zaczyna wpasowywać ją w kanał rodny, co powoduje ucisk, wywołany nie tylko napieraniem główki, ale i siłą grawitacji.

Taka sytuacja powoduje stopniowe rozchodzenie się spojenia łonowego i wywołuje nie tylko mocniejsze doznania bólowe w obrębie krocza, ale i również ich rozprzestrzenienie się na okolicę całej miednicy mniejszej.

Czytaj również: 6 rad, jak uniknąć zabiegu nacięcia krocza przy porodzie

Te dolegliwości po porodzie to norma. Sprawdź, co cię czeka

Jak łagodzić ból krocza w ciąży?

Leczenie tej dolegliwości opiera się wyłącznie na działaniach usuwających objawy bólowe. Ciężarna lub świeżo upieczona mama musi się oszczędzać, nie dźwigać, unikać wysiłku. Czasem konieczne jest ograniczenie aktywności fizycznej, zwłaszcza niektórych ćwiczeń przygotowujących ciało do porodu i opierających się na rozciąganiu dolnych partii ciała. Przy dużym bólu można sięgnąć po środki przeciwbólowe bezpieczne dla płodu.

Rozejście spojenia łonowego

Działanie hormonów rozluźniających więzadła jest naturalnym etapem przygotowującym ciało kobiety do porodu. Może się jednak zdarzyć, że proces ten jest zbyt intensywny i dochodzi do rozejścia się kości spojenia łonowego, czyli miejsca, w którym łączą się kości miednicy.

Jeśli ginekolog pod koniec ciąży stwierdzi u pacjentki rozejście spojenia łonowego, zaleci szczególne monitorowanie porodu – stopień rozszerzenia nóg w trakcie parcia nie może być zbyt duży. Czasami specjalista może uznać też, że konieczny jest poród przez cesarskie cięcie.

Warto pamiętać, że rozejściu spojenia łonowego towarzyszyć może powstanie krwiaka pozałonowego, który musi szybko usunięty farmakologicznie.

Do rozejścia spojenia łonowego może dojść również już w trakcie porodu. Zazwyczaj jest to konsekwencja niewspółmierności porodowej, czyli zbyt dużej wagi dziecka w stosunku do wielkości miednicy rodzącej (zdarza się to np. gdy kobieta ma cukrzycę i rodzi duże dziecko lub gdy ma anatomicznie wyjątkowo wąską miednicę).

Objawy i leczenie rozejścia spojenia łonowego

Dolegliwość powoduje ból w okolicy łonowej, w pachwinach oraz w krzyżu, w trakcie poruszania się, a nawet leżenia czy siedzenia. Zazwyczaj cofa się samoistnie kilka tygodni po porodzie, gdy jednak tak się nie stanie, konieczne jest leczenie i rehabilitacja.

Młoda mama, która cierpi na rozejście spojenia łonowego powinna:

• prowadzić oszczędzający tryb życia, np. unikać wysiłku, musi przyjmować leki przeciwbólowe i przeciwzapalne;
• wzmacniać ćwiczeniami mięśnie brzucha, przywodzicieli oraz pośladków;
• nosić pasa ściskający biodra i stabilizujący miednicę;
• dbać o dietę i spożywać produkty wzmacniające chrząstkozrosty i więzadła, czyli np. galaretki zwierzęce z żelatyną.

Warto pamiętać, że w wyjątkowych sytuacjach lekarz może zlecić leczenie operacyjne.

Czytaj także: Blizna po nacięciu krocza - jak pielęgnować? Gojenie krocza

Masaż krocza w ciąży: instrukcja jak masować krocze

Ból krocza po porodzie - jak sobie z nim radzić?

Często ból krocza odczuwany jest przez kobiety, które rodziły naturalnie i doznały mocnych uszkodzeń okołoporodowych, które jednak nie mają związku z rozejściem, spojenia łonowego. Nieprzyjemne dolegliwości bólowe odczuwane są po nacięciu krocza lub jego pęknięciu, także po dość inwazyjnym porodzie kleszczowym.

Są też skutkiem naturalnego w czasie porodu siłami natury rozciągnięcia i nadwyrężenia tkanek krocza. Takie objawy poporodowe są normalne i wymagają czasu, aby minęły. Rany po cięciu czy pęknięciu krocza należy pielęgnować, wietrząc je regularnie, stosując nasiadówki np. w naparze z kory dębu oraz stosując preparaty przyspieszające gojenie.

Małgorzata Wójcik