Nieletnia matka - jakie zasiłki przysługują niepełnoletniej matce

Utrzymanie dziecka to obowiązek rodziców, ale co wtedy, gdy matka jest niepełnoletnia? Czy NIeletnia matka może dostać zasiłek na dziecko? Kto występuje o zasiłek na dziecko w takiej sytuacji? Ile pieniędzy można otrzymać?

Spis treści

1. Nieletnia matka a zasiłki i zapomogi na dziecko
2. Nieletnia matka a alimenty od ojca dziecka
3. Nieletnia matka a rodzina zastępcza dla dziecka

Urodzenie dziecka zawsze wiąże się z niemałymi wydatkami. Jednak problem staje się szczególnie palący, kiedy matka, a często także ojciec są małoletni, a więc jeszcze nie pracują i nie mają własnych dochodów. Czy nieletnia matka może liczyć na pomoc ze strony państwa w postaci zasiłku na dziecko? Tak, choć oczywiście nie są to znaczące sumy i z pewnością zasiłek na dziecko nie wystarczy na utrzymanie malucha.

Nieletnia matka a zasiłki i zapomogi na dziecko

Te formy pomocy przysługują także wtedy, gdy matka jest niepełnoletnia. Jednak sama nieletnia matka nie dostanie tych pieniędzy, bo nie ma pełnej zdolności do czynności prawnych ani władzy rodzicielskiej. Nie może nawet samodzielnie składać wniosków o zasiłek rodzinny i becikowe – może to zrobić tylko za zgodą opiekuna prawnego dziecka, któremu zostaną wypłacone pieniądze. Najprostsze rozwiązanie to złożenie wniosku przez samego opiekuna prawnego dziecka, którym najczęściej jest rodzic matki dziecka.

Pisemny wniosek o becikowe i zasiłek rodzinny trzeba złożyć w urzędzie gminy lub w ośrodku pomocy społecznej (w zależności od tego, która instytucja wypłaca świadczenia w danej gminie). Wniosek o becikowe należy złożyć w ciągu 12 miesięcy od narodzin dziecka, dołączając do niego: dokument stwierdzający tożsamość opiekuna prawnego dziecka, skrócony odpis aktu urodzenia dziecka, pisemne oświadczenie, że na dziecko nie zostało wcześniej pobrane becikowe, zaświadczenie lekarskie, że matka była objęta w ciąży opieką medyczną. Od stycznia br. becikowe przysługuje rodzinom, w których miesięczny dochód na osobę nie przekracza 1922 zł netto, ale w przypadku dziecka niepełnoletniej matki nie ma to większego znaczenia, gdyż jest ono traktowane jako odrębna, jednoosobowa rodzina. Dochodem tej „rodziny” są tylko ewentualne dochody dziecka (np. alimenty). Aby otrzymać zasiłek rodzinny – obecnie to 77 zł miesięcznie na dziecko do 5 lat – trzeba złożyć odrębny wniosek w urzędzie gminy (ewentualnie w ośrodku pomocy społecznej).

Rodzice niepełnoletniej matki nadal otrzymują na nią zasiłek na dotychczasowych zasadach, o ile spełniają kryterium dochodowe (dochód na osobę  nie może przekraczać 539 zł lub 623 zł, jeśli w rodzinie jest dziecko niepełnosprawne). Natomiast gdy występują o zasiłek na nowo narodzonego wnuka – jako jego opiekunowie prawni – wówczas samo dziecko jest traktowane jako odrębna rodzina. Dodatkiem do zasiłku rodzinnego jest tzw. dodatkowe becikowe w wysokości także 1000 zł. Niektóre gminy dają dodatkowo własne becikowe w wysokości ustalonej przez gminę – warto się o to dowiedzieć w swoim miejscu zamieszkania.

Nieletnia matka a alimenty od ojca dziecka

O alimenty od ojca dziecka można wystąpić do sądu wtedy, gdy ojciec dziecka nie łoży na jego utrzymanie, ale formalnie uznał swoje ojcostwo. Pozew składa się do wydziału rodzinnego i nieletnich sądu właściwego dla miejsca zamieszkania dziecka lub jego ojca. Do pozwu należy dołączyć: odpis zupełny aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie o dochodach opiekunów prawnych dziecka, dokumenty potwierdzające wydatki na dziecko (imienne rachunki, faktury itp.), warto też wskazać świadków na okoliczność kosztów utrzymania i potrzeb dziecka oraz na okoliczność sytuacji materialnej pozwanego. Gdy ojcem dziecka jest chłopak niepełnoletni, o alimenty trzeba wystąpić do jego przedstawicieli ustawowych.

Nieletnia matka a rodzina zastępcza dla dziecka

Korzystnym rozwiązaniem ze względów finansowych jest założenie przez rodziców nieletniej matki spokrewnionej rodziny zastępczej dla jej dziecka. Ale nie jest to takie proste – decyduje o tym sąd tylko w szczególnych sytuacjach, np. gdy matka jest bardzo młoda. Do wniosku o ustanowienie rodziny zastępczej należy dołączyć: odpis aktu małżeństwa (w przypadku małżonków), odpis aktu urodzenia dziecka, zaświadczenie o dochodach, zaświadczenie o stanie zdrowia, poświadczenie zameldowania, zaświadczenie o ukończeniu szkolenia dla rodzin zastępczych. Przyszli rodzice zastępczy muszą mieć pozytywną opinię ośrodka pomocy społecznej i odpowiednie warunki mieszkaniowe. Spokrewnionej rodzinie zastępczej przysługuje pomoc finansowa – obecnie jest to ok. 650 zł miesięcznie. Co więcej, jeśli matka zastępcza pracuje zawodowo i ma ubezpieczenie zdrowotne, może wziąć urlop macierzyński. Formalnie nazywa się to urlopem na prawach urlopu macierzyńskiego. Trwa on tyle samo co normalny urlop macierzyński i wiąże się z otrzymywaniem zasiłku macierzyńskiego.

Jeżeli dochód na osobę w rodzinie nieletniej matki nie przekracza kwoty 456 zł, można ubiegać się też o zasiłek z pomocy społecznej (stały lub okresowy). W szczególnych sytuacjach można ubiegać się o tzw. zasiłki celowe (np. na zakup leków, opału), nawet gdy kryterium dochodowe jest przekroczone.